GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee was tot vorig jaar bestuurslid bij Oxfam Novib. Als directielid werd hij in algemene zin geïnformeerd over het ernstige wangedrag van medewerkers van de Britse tak van Oxfam. "Ik betreur het dat ik destijds niet meer heb doorgevraagd. Aan de slachtoffers bied ik persoonlijk mijn excuses aan."
RTL Nieuws sprak met Tom van der Lee, nu Kamerlid voor GroenLinks, over zijn kennis en rol ten tijde van het seksuele misbruik door Oxfam-medewerkers. Van der Lee was in 2012 één van de vier directieleden van de Nederlandse afdeling. In dat jaar is de directie van Oxfam geïnformeerd over ernstig wangedrag van medewerkers van de afdeling in Groot-Brittannië. De algemeen directeur van Oxfam Nederland, Farah Karimi, heeft in een reactie daarop de Britten om opheldering gevraagd.
Vervolgens is een kort geanonimiseerd rapport naar Oxfam Novib gestuurd waarin voor het eerst werd geschreven dat er seksfeesten werden georganiseerd met minderjarige prostituees door hulpverleners van de Britse tak van Oxfam. Er gingen ook miljoenen aan Nederlands overheidsgeld naar de Britse afdeling van Oxfam.
Was u als directielid op de hoogte van de wantoestanden?
Van der Lee: "Tijdens een vergadering is door de directie meegedeeld dat er sprake is geweest van ernstig wangedrag door Britse medewerkers van Oxfam op Haïti. Er was verder bekend dat daarvoor mensen zijn ontslagen, zonder dat de specifieke aard van het wangedrag werd benoemd. Ik wist niet wat we nu weten, namelijk dat er mogelijk minderjarige prostituees bij betrokken waren. Het rapport waarin meer stond wat er was gebeurd, heb ik nooit ontvangen en ook niet ingezien. De humanitaire activiteiten van Oxfam Novib vielen niet onder mijn portefeuille."
Wat dacht u toen u werd geïnformeerd over dat ernstige wangedrag?
"Je schrikt. Maar ik dacht ook, er is tenminste goed opgetreden. Er zijn mensen ontslagen. Mijn eerste gedachte was eigenlijk vooral: is er fraude gepleegd met het geld dat via de Giro 555 actie was opgehaald? Dat was mijn belangrijkste gedachte. Ook omdat ik de aard van het ernstige wangedrag niet kende."
Hebben jullie gesprekken gehad met wat jullie verder met dit nieuws zouden doen?
"Ja. We hebben tijdens die bewuste directievergadering gesproken over de vraag: hoe gaan we hier mee om? Van dat gesprek kan ik me niet alle details herinneren, het is immers zeven jaar geleden. Maar er is toen besloten dat de Britten meer informatie moesten geven en dat wij dit in Nederland moesten delen met de Stichting Hulp Organisaties, de Rekenkamer en het ministerie van Buitenlandse Zaken."
Wat was u rol precies als campagneleider bij Oxfam? En specifiek tijdens de giro 555 actie voor Haïti van 2010?
"Een organisatie als Oxfam is voortdurend actief om fondsen voor haar programma's te werven. Ik was verantwoordelijk voor het binnenhalen van projectfinanciering en donaties. Daarnaast was ik verantwoordelijk voor het campagnewerk van Oxfam dat gericht was op de aanpak van structurele oorzaken achter armoede, onrecht en schending van de mensenrechten."
Als campagneleider gaat u ook over het beeld van Oxfam. Imago is erg belangrijk omdat je afhankelijk bent van giften. Heeft u gedacht om het nieuws over de wantoestanden onder de pet te houden om het imago niet te schaden?
"Absoluut niet. Er is direct besloten, nog voordat de details van het wangedrag bij Oxfam Novib bekend waren, om dit te melden bij de Stichting Hulp Organisaties, het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Rekenkamer. Of bij het delen van het rapport later ook de specifieke aard van het wangedrag is genoemd, weet ik niet omdat ik daar zelf niet betrokken was."
Had u, achteraf bezien, het nieuws niet duidelijker naar buiten moeten brengen?
"Ja. Met wat we nu weten hadden we achteraf bezien het wangedrag en ook de aard van het wangedrag naar buiten moeten brengen. Dat we dat niet hebben gedaan, daar heeft Farah Karimi terecht haar excuses namens de organisatie voor aangeboden. Oxfam Novib had dit als organisatie beter moeten doen. En omdat ik directielid was, was ik daarvoor medeverantwoordelijk."
De directeur, Farah Karimi, heeft haar excuses aangeboden. Wilt u ook uw excuses aanbieden?
"Het is heel erg wat er is gebeurd. Vooral voor de slachtoffers. Ik bied hen persoonlijk mijn excuses aan en betreur dat ik destijds niet meer heb doorgevraagd."
Meer op rtlnieuws.nl
VVD: 'Vorder de miljoenen euro's aan belastingeld terug van Oxfam'
