Premier Mark Rutte bedrijft partijpolitiek over Zwarte Piet. Gisteren droeg hij minister Van der Steur op zichzelf te corrigeren nadat hij aan de Tweede Kamer had geschreven dat 'het kabinet er voorstander van is dat het feest met de tijd meegaat'.
De premier liep daarmee weg van het kabinetsbeleid waar hij zelf zijn handtekening onder zette. Dit blijkt uit een reconstructie van de Haagse redactie van RTL Nieuws over deze kwestie op basis van bestudering van kabinetsstukken en gesprekken met betrokkenen.
Discussie barst los
Het is mei 2015 als de discussie over Zwarte Piet echt losbarst. De mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties noemt ons land racistisch vanwege Zwarte Piet. Het land is te klein, waar bemoeien die VN zich mee is een veel gehoord commentaar.
Het vervelende voor Rutte is dat zijn ministersploeg wel wordt geacht te reageren op de VN-rapportage. Verantwoordelijk minister is Lodewijk Asscher (Sociale Zaken, PvdA). Hij gaat niet over één nacht ijs. De kabinetsreactie wordt volgens ingewijden in de voltallige ministerraad besproken. Op 13 juli 2015 stuurt hij een 22 pagina's tellende reactie op de vele op- en aanmerkingen van de VN naar het parlement.
Passage
En daarin een passage over de Zwarte Piet-beschuldiging. Toen al, inmiddels dus bijna anderhalf jaar geleden, schrijft Asscher namens het kabinet dat Zwarte Piet aan verandering toe is:
"Het sinterklaasfeest is een eeuwenoude traditie die wordt vormgegeven door de samenleving en die is blijven bestaan door te veranderen. De regering onderschrijft met het College, dat in de vertolking van Zwarte Piet negatieve stereotyperingen een rol kunnen spelen. Deze kunnen onbedoeld vooroordelen en discriminatie in de hand werken en mensen kwetsen. Tegelijkertijd acht de regering het van belang te benadrukken dat dit mensen die het feest altijd met veel vreugde vieren niet tot racist maakt. De regering deelt het standpunt van het College dat een verbod op Zwarte Piet van staatswege niet de uitweg is maar dat de overheid een rol kan spelen om een respectvolle nationale dialoog te faciliteren zodat er vanuit de maatschappij initiatieven ontstaan om Zwarte Piet te veranderen in een figuur die iedereen recht doet."
Let op de formuleringen: het feest is altijd veranderd. En: we moeten toe naar een figuur die iedereen recht doet. Wat hier staat is: het is aan de maatschappij, maar er moet hier iets veranderen. Aldus Asscher, namens het héle kabinet, Rutte incluis.
Ietsjes scherper
Een paar maanden (27 november 2015) later schrijft minister Bussemaker (OCW) het ietsjes scherper op: "Het Sinterklaasfeest moet feest voor alle kinderen zijn en daarom is het kabinet er voorstander van dat het feest met de tijd meegaat."
Op 1 november dit jaar beantwoordt de veel geplaagde Van der Steur Kamervragen over de kritiek van de Kinderombudsman op Zwarte Piet: "Het Sinterklaasfeest moet een feest voor alle kinderen zijn en daarom is het kabinet er voorstander van dat het feest met de tijd meegaat." Precies, exact dezelfde zin als waarover gisteren beroering ontstond.
En tenslotte stuurt vicepremier Asscher een brief aan de Kamer waaruit elke lezer ook kan opmaken dat het kabinet een verandering van Zwarte Piet toejuicht. Nog geen tien dagen geleden, op 21 november schrijft de vice-premier: "Ik ben er voorstander van dat het sinterklaasfeest met zijn tijd meegaat."
Omdat het kabinet wordt geacht met één mond te spreken betekenen deze zinnen dat alle ministers, inclusief premier Rutte, geacht worden te vinden dat het feest met zijn tijd meegaat.
Vuiltje aan de lucht?
Er lijkt dus geen vuiltje aan de lucht als minister Van der Steur op 30 november in antwoord op Kamervragen over de demonstraties tegen Zwarte Piet ook opschrijft dat het kabinet van mening is dat het sinterklaasfeest met zijn tijd mee moet gaan. Dat heeft het kabinet toch al meerdere malen met zijn volle verstand aan de Kamer geschreven.
Groot is dan ook zijn verbazing als op Algemene Zaken, het ministerie van premier Rutte, lichte paniek uitbreekt. Na vragen van journalisten en een bericht op Nu.nl dat het kabinet nu een stap verder lijkt te gaan, rinkelen de alarmbellen bij de Rijksvoorlichtingsdienst van premier Rutte. Dit kan niet de bedoeling zijn, Van der Steur moet dit rechtzetten. Rutte zelf benadrukt desgevraagd 'van Zwarte Piet te houden'.
Ingelaste plaspauze
Van der Steur luistert op dat moment in vak K van de Tweede Kamer naar parlementariërs die zijn begroting onder vuur nemen. Het debat zou pas na acht uur ’s avonds eindigen. Na de tv nieuwsuitzendingen van NOS en RTL. Dat is te laat vinden de spindocters van de RVD.
Volgens een ingewijde krijgt de woordvoerder van Van der Steur de opdracht de bewindsman onder het mom van een plaspauze uit de kamer te halen zodat hij tegenover de tv camera’s kan uitleggen dat het allemaal niet zo is bedoeld. De RVD ontkent deze betrokkenheid "We hebben gesproken met de woordvoerder van de minister van justitie maar van een opdracht is geen sprake", aldus de dienst.
Kamer not amused
Hoe dan ook, loyaal als hij is komt de VVD minister in actie. Maar Kamervoorzitter Arib ziet de minister vertrekken en gelast dat hij onmiddellijk terugkomt. Van der Steur staat op dat moment, tegen het reglement in, de journalisten te woord. Omdat er vrijwel onmiddellijk 3 bodes om hem heen staan waarvan er een aan z'n arm trekt om hem terug de Kamer in te krijgen, blijft het bij een kort statement. De Kamer is not amused dat Zwarte Piet het won van het behandelen van de begroting van zijn eigen ministerie.
Ondertussen is de verklaring wel afgelegd. Van der Steur legt uit dat het allemaal uit de samenleving moet komen en dat van het kabinet niets hoeft. De spindoctors tevreden en premier Rutte ook.
Meer op rtlnieuws.nl
Kabinet over Zwarte Piet: 'Goed als Sinterklaasfeest met zijn tijd meegaat'
