Mensen die in een noodsituatie zijn, wachten soms onnodig lang op hulp. De techniek van meldkamer 112 loopt achter in het snel herkennen van de locatie van iemand die via zijn smartphone alarm slaat. Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws.
Er is een goedkope en makkelijke manier om de locatie te achterhalen, maar in Nederland zijn er nog geen concrete plannen om de benodigde techniek te gaan gebruiken. En juist dat systeem kan levens besparen, zegt het Europese netwerk van alarmcentrales (EENA). Landen om ons heen maken er al wel gebruik van.
Op dit moment moet je, als je de meldkamer belt, zelf je locatie benoemen of die omschrijven aan de centralist. Als dat niet lukt, wordt de locatie bepaald aan de hand van de dichtstbijzijnde zendmast. Het zoekgebied is dan nog enkele vierkante kilometers groot. Dat is omslachtig, vindt EENA, want met een techniek die op dit moment al in zeven Europese landen wordt toegepast, is de locatie van bellers gemakkelijk met hun telefoon te bepalen. Onder die landen zijn België, Engeland en Oostenrijk. Later dit jaar volgen nog zeven andere landen.
Bezorgd
Benoît Vivier van EENA noemt het 'onbegrijpelijk' dat Nederland niet tot die landen behoort, terwijl het systeem makkelijk te implementeren is. "Ik begrijp niet waarom Nederland dit systeem nog niet heeft. Het is vreemd dat een Uber je zo weet te vinden op locatie, en een ambulance soms nog moet zoeken naar de plek van de 112-beller", zegt Vivier.
Ook de Inspectie Veiligheid en Justitie wees al eerder op het feit dat nauwkeurige plaatsbepaling noodzakelijk is bij de meldkamers. "Plaatsbepaling is belangrijk om te weten waar de hulp geboden moet worden. Hiervoor zijn veel nauwkeurigere locatiegegevens noodzakelijk Het maakt immers nogal uit in welke straat of steeg hulpverlening nodig is", aldus de inspectie in een rapport uit 2013.
Hulp voor Akkie kwam te laat
Dat locatieherkenning belangrijk is, weten de nabestaanden van Akkie van der Ploeg (59). Zij reed vorige maand met haar auto een kanaal in bij het Groningse Grijpskerk. Ze belde 112 om door te geven dat ze in het Prinses Margrietkanaal was beland. Maar de verbinding werd verbroken en het kostte de hulpdiensten anderhalf uur om het autowrak te vinden op de bodem van het kanaal. Ze bleek op de grens te zijn beland vanwaar het Prinses Margrietkanaal overloopt in het Van Starkenborghkanaal, maar de hulpdiensten waren te laat. De politie Noord-Nederland heeft geen onderzoek gedaan het verband tussen het overlijden van Akkie en de vertraging in de hulpverlening.
Locatieherkenning via je mobiele telefoon werkt eenvoudig. Zodra iemand 112 belt, wordt de locatie van de telefoon automatisch opgevraagd. Via gps, wifi en eventueel de verbonden telefoonmast wordt de locatie vastgesteld en gedeeld met de meldkamer.
De meldkamer kan dan precies zien waar de noodoproep vandaan komt, soms tot wel een aantal meter nauwkeurig. Vooralsnog is de functie alleen beschikbaar op Android-telefoons, waar 70 procent van de Nederlanders gebruik van maakt. Apple heeft tot dusver geweigerd om locatiegegevens te delen.
Zo werkt die locatieherkenning:
Peter van Zadelhoff legt uit hoe het AML-systeem in zijn werk gaat.
In juni 2016 is op het Ministerie van Justitie en Veiligheid met experts gesproken over de nieuwe locatieherkenning. Afgelopen augustus heeft een medewerker van de Nationale Politie een gesprek gehad met Google, de eigenaar van Android. "Maar daarna heb ik weinig meer van ze vernomen", staat in een mail van Google, die in bezit is van RTL Nieuws.
In opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid hebben onderzoekers van TNO sinds de zomer van 2017 in kaart gebracht wat er moet gebeuren om de techniek, Advanced Mobile Location (AML), in Nederland te implementeren. Een rapport van die inventarisatie is sinds 10 januari klaar, maar moet nog op het ministerie worden besproken. TNO stelt in het document (PDF) dat op korte termijn een project moet worden gestart om AML hier mogelijk te maken.
Implementatie is 'heel makkelijk'
Uit interne mailtjes van de Nationale Politie in handen van RTL Nieuws blijkt dat zelfs mensen die belast zijn met de uitvoering van 112 in de meldkamer, gefrustreerd zijn over de traagheid waarmee Nederland omgaat met de implementatie van directe locatieherkenning. "De situatie is nogal vaag wat betreft de uitvoering van 112 binnen de Nationale Politie. (...) Het AML-project gaat allemaal erg langzaam."
Volgens deskundigen kan privacy het argument niet zijn, omdat de gegevens via een beveiligd bericht naar de meldkamer worden gestuurd. Het bericht is alleen in te zien door de meldkamer. Kosten van de implementatie liggen voor de meeste landen onder de 100.000 euro. In België was de implementatie van AML 'heel gemakkelijk', zegt directeur Sofie Vanhoutte van de meldkamer in Gent. "En wij gebruiken in de regionale meldkamers verschillende technische systemen, maar AML is overal toepasbaar."
Uit interne politiedocumenten van afgelopen zomer staat dat 'de benodigde infrastructuur eind 2017 gereed zal zijn'. Maar op vragen van RTL Nieuws antwoordt de Nationale Politie (PDF) dat de directe locatieherkenning in Nederland niet is ingevoerd 'omdat het technisch moeilijk te implementeren is en dat tijd kost'. De politie verwacht dat komend halfjaar een besluit wordt genomen over de implementatie van AML, maar kan niet zeggen wanneer de techniek dan ook zal gaan werken.
Het Ministerie van Justitie en Veiligheid wil niet op alle vragen van RTL Nieuws ingaan en houdt het bij een schriftelijke verklaring (PDF).
Meer op rtlnieuws.nl:
