Er komen steeds meer bedrijven die examentrainingen geven aan scholieren op het voortgezet onderwijs. Is dit een goede ontwikkeling? Jos Beishuizen, hoogleraar onderwijskunde aan de Vrije Universiteit Amsterdam, geeft antwoord.
1. Heeft examentraining ook echt nut?
"De instituten hebben zich de afgelopen jaren bewezen; het werkt. Leerlingen halen betere cijfers als ze zo'n training doen. Dat maakt dat scholen het nu aandurven om zo'n instituut in te huren. En als iets succesvol is, dan willen steeds meer mensen het. Leerlingen en ouders dus ook."
2. Schort er iets aan het onderwijs als leerlingen een examentraining nodig hebben?
"Nee, dat is een misverstand. Het is ook niet de meerderheid van de leerlingen die een examentraining nodig heeft. Het is een kleine groep die uit twee delen bestaat: een groep die moeite heeft met de stof, en leerlingen die gewoon lui zijn. Leerlingen verschillen erg van elkaar en daarom is deze ontwikkeling juist goed: meer aandacht voor de individuele leerling. Er is dus niet iets structureel mis met het onderwijs. Het voortgezet onderwijs van Nederland behoort in de westerse wereld nog steeds tot de top."
3. Is eindexamentraining alleen voor rijke kinderen?
"Dat is op dit moment wel een probleem. Het is een vrije markt, dus kan een bedrijf zelf de prijs bepalen. Die bedrijven maken natuurlijk een beetje misbruik van de nood van de leerlingen en ouders. Die zien slechte tussenrapporten en móéten wel. En bedrijven gaan de prijs natuurlijk niet verlagen als mensen het ervoor over hebben. Het is probleem is dus wel dat het erg duur is en dat daardoor de kloof wordt vergroot."
4. Hoe kun je ervoor zorgen dat die kloof niet te groot wordt?
"Dat kan alleen worden opgelost als de aandacht voor individuele leerlingen structureel wordt opgenomen in het reguliere onderwijs. Er zijn nu al scholen die geld in deze cursussen steken of dat van plan zijn. Zij betalen dan bijvoorbeeld de helft van de kosten. Dat lost het een beetje op."
5. Kunnen scholen dat wel betalen?
"Scholen hebben over het algemeen gelukkig niet erg te klagen over hun financiële middelen, maar in de toekomst moet er een oplossing komen die goedkoper is. Op scholen kunnen ze natuurlijk ook meer investeren in één-op-éénbegeleiding. Ze kunnen dan deze examentraining integreren in het onderwijs."
6. Moeten leerlingen niet gewoon beter leren leren?
"Leren is zeker een kunst. Daar wordt ook aandacht aan besteed, zeker in het studiehuis, de tweede fase van het voortgezet onderwijs. Maar dat levert ook problemen op. Het onderwijs is niet altijd uitdagend genoeg en sommige leerlingen zijn in staat om hun huiswerk gewoon tijdens de uren op school te maken. Zij zijn dus vrij als ze thuiskomen. Daardoor leren ze niet om zelf te plannen en hun tijd in te delen. Dat is desastreus als zij naar de universiteit gaan. Sommigen hebben jaren nodig om te ontdekken hoe ze de koe bij de horens moeten vatten. Dat komt overigens vooral voor bij jongens, want meisjes zijn vaak ijveriger."
7. Is die examentraining niet ook zo populair omdat de focus sterk ligt op de cijfers?
"De cijfers zijn nodig om te meten waar leerlingen staan, maar ook om te weten waar de school staat. Meten is weten. Cijfers kun je niet negeren. Ze helpen je te zien waar je nog wat hebt te verbeteren. Soms krijg je dat niet enkel voor elkaar met de docent die voor de klas staat, maar moet je echt noodmaatregelen nemen door eventueel een extern bureau in te schakelen. Daardoor gaat de kwaliteit weer omhoog, en dat is een goede zaak."
