Groen geluk: tips & tricks voor een geslaagde moestuin

Hoera, het is lente! Lekker naar buiten, wroeten in de aarde. Van supermarktmoestuintjes tot balkonnetjes vol planten en urban gardens: tuinieren is hipper dan hip. Wat is er nou zo leuk aan? En: hoe zorg je ervoor dat je plantjes slagen? Redacteur Franke van Hoeven zocht het uit.

Gelukzalig staan ze in de vensterbank te groeien; zonnebloemen, cherrytomaatjes en wortels. De afgelopen jaren is ons hele gezin, bestaande uit man, twee kleine kinderen en ik, verslingerd geraakt aan moestuinieren, opgezweept door de mini-moestuintjes uit de bekende blauwe supermarkt. Niets zo mooi als het zien van zaden die uitkomen. Stekjes die na een nachtje slapen opeens, poef, hun gezicht laten zien. Het is bijna magie. En blijkbaar wij zijn niet de enigen die zijn aangestoken door het moestuinvirus, want Facebook en Instagram staan vol met mooie foto’s. Tuincentra puilen uit van de handige moestuin-tools. Er verschijnen steeds meer hippe boeken en blogs over het onderwerp. En het blijft niet bij de mini-moestuintjes die als een gek elk jaar weer voor de deuren van de supermarkt worden verzameld, geruild en aangeboden, we tuinieren inmiddels overal: in ouderwetse volkstuinen, in onze eigen tuin, op de vensterbank of het balkon.

De voordelen van groene

vingers
Even weg uit de ratrace en de drukte van overdag: steeds meer mensen ontdekken de voordelen van groene vingers kweken. Niet zo gek, want het is niet alleen leuk, het is ook nog eens heel ontspannend, je wordt er vrolijk van, het verkleint de kans op diverse ziektes, je krijgt veel vitamine D binnen en gaat er beter door slapen. Daarnaast vind ik het belangrijk de kinderen te leren hoeveel moeite het kost een wortel te laten groeien. Als je ziet hoeveel ziel en zaligheid je moet je stoppen in een plantje om maanden later een paar wortels te oogsten in plaats van klakkeloos een zakje bij de super te scoren voor een euro, krijg je toch een beter idee hoe het werkt met de natuur. Gelukkig vinden de kinderen het net zo leuk als ik, en zijn ze enorm trots als het lukt een halve wortel te oogsten. Bovendien is het leuk om buiten te zijn en vinden de kinderen het heel leuk ‘werkjes’ te doen. Kortom, tijd om weer aan de slag te gaan!

Mislukte oogst
Moestuinieren is dus hip en leuk, maar heel makkelijk is het niet en het blijft voor ons een uitdaging om iets eetbaars te oogsten. Hoe we de afgelopen jaren ons best ook deden, er ging van alles mis. We spaarden fanatiek alle benodigde twintig gewassen van de supermarkt. Noteerden keurig wat wanneer we wat in de grond hadden gestopt. Gingen op tijd over op grotere potten. Maar er gebeurden ook een hoop domme dingen. We vergaten de bieten naar een nog grotere pot te verplaatsen, plantjes vroren dood omdat we ze te snel buiten hadden gezet, we lieten de cherrytomaatjes voor onze neus opeten door de vogels en trokken veel te vroeg de radijsjes uit de grond.

Gelukkig had de welbekende supermarkt ook door dat niet alle gewassen een succes werden. Het aanbod is dit jaar gereduceerd tot de populairste en makkelijkst groeiende gewassen. Dit jaar moet het dus wel lukken, zeker omdat we ons er inmiddels ook een beetje in verdiept hebben. Over de tomaten komen netjes, we wachten met het buiten zetten van de plantjes tot ná half mei en we weten dat we slakken meteen moeten verwijderen. Het enige wat we nu nog nodig hebben, is lekker lenteweer en dan kan het feest écht beginnen. Kom maar op, dit jaar gaan we ervoor. En mocht onverhoopt de boel toch nog mislukken, dan hebben we er in ieder geval een hoop lol aan beleefd. Want er blijft niets fijner dan lekker de dag in het groen doorbrengen.

Drie liefhebbers over hun liefde voor tuinieren

Kim heeft een postzegeltje van 1,5 bij 4 meter midden in Utrecht, op een terrein waar ongeveer 70 tuintjes liggen. Binnenkort gaat haar site www.moesmeisje.nl live, waarop ze tips geeft voor moestuinieren op een klein oppervlak. ‘Toen ik een superheftige burn-out terechtkwam, dacht ik: een tuin kan me vast helpen. Ik had behoefte aan iets leuks, iets positiefs. Wilde met mijn handen bezig zijn in plaats van met mijn hoofd. Dit tuintje kwam toevallig voorbij, op precies het juiste moment. Als ik aan het tuinieren ben, kom ik in een soort flow terecht en vergeet ik alles en iedereen om me heen. Ik heb de afgelopen jaren alle boeken en blogs over het onderwerp verslonden. In mijn tuin staat van alles. Courgettes vind ik heel leuk, omdat die zo hard groeit: soms kun je van één plant wel 40 courgettes oogsten. Verder ben ik fan van tomaten en pepertjes, maar ook pluksla, waar je het hele seizoen eindeloos van kunt plukken. Het lekkerste uit eigen tuin vind ik mijn spruitjes: veel minder bitter dan de spruitjes uit de supermarkt, ze zijn zo lekker! Wat het moestuinieren me brengt? Ontspanning, de kick van het oogsten, natuurlijk. Maar ik heb ook veel meer waardering gekregen voor de seizoenen. Ik ben zo blij als de lente begint, de temperatuur stijgt, de zon weer langer schijnt. Ik maak de wisseling van de seizoenen bewuster mee, beleef de seizoenen veel intenser. Prachtig is dat.’

Ook Linda heeft een eigen website, www.thegardenlessgarderner.nl, waarop ze haar belevenissen van haar balkonmoestuin plaatst: ‘Een paar jaar geleden was ik geïrriteerd: ik woonde in een sociale huurwoning en wilde heel graag een leuk huis met een tuin erbij, maar dat was niet te krijgen. Terwijl ik tuinieren zo leuk vind. Mijn opa deed het ook altijd, het zit in mijn bloed. Een handige vriendin van me zei: ‘Dan maken we toch iets leuks waarmee je aan de slag kunt op je eigen balkon?’ We maakten bakken om de ruimte op mijn balkon zo goed mogelijk te benutten. Zelf klussen is zoveel leuker dan dingen kopen in de winkel! De ene bak is wat dieper dan de ander. Sla staat in een ondiepe bak, pompoen en courgette in de diepere. Op mijn balkon komt van alles, van knoflook tot spinazie, tomaten, courgettes, pompoen, sla en wortels. Pompoen is lastig, maar het is me vorige jaar gelukt, dus ik ga het gewoon weer proberen. Tomaten zijn mijn favoriet. Die gebruik ik veel in de keuken voor pastasauzen en soep, dat soort dingen. Ze smaken veel lekkerder, veel minder waterig. Moestuinieren is ontspannend, het is een soort therapie voor me. Na een dag werken kan ik uren op mijn balkon doorbrengen. Zeker in de zomer zie je elke dag wel weer een verandering: een tomaatje dat rood is geworden, iets wat is gegroeid. Ja, ik vind het heerlijk.’

Anja heeft een volkstuin van 12 m2 in Tuinpark Ons buiten aan de Nieuwe Meer in het zuiden van Amsterdam. Ze heeft onder andere een appelboom en perenboom staan, diverse fruitstruiken en verschillende groenten. Ook heeft ze bakjes hangen waarin aardbeien groeien. Voor het blad Ons buiten schrijft ze over haar ervaringen in haar moestuin. ‘Toen ik net begon, had ik de illusie dat alles meteen zou lukken. Ik werd gewaarschuwd voor slakken, maar die zou ik wel een kopje kleiner maken, dacht ik. Niet dus. Ze kunnen in no time een enorme ravage aanrichten. De slakken blijven een uitdaging, maar dan is het ook des te leuker als iets wél lukt. Wat ik zo leuk vind aan het hebben van een volkstuin, is het idee dat je de tuin in loopt en meteen groenten kunt oogsten en fruit kunt plukken. Iedere keer weer is het een verrassing wat rijp is en hoe het erbij staat. Het geeft me een goed gevoel planten te zien groeien. Maar het moment waarop ik groenten en het fruit kan oogsten, blijft echt bijzonder. Dat is de kers op de taart, de ultieme beloning voor het harde werk. Het is overigens wel raar dat je binnen een paar minuten alles kan opeten waarvoor je weken hebt gewerkt. Maar dat maakt het ook juist weer zo waardevol.’

Door Franke van Hoeven