Hommels behoren tot de bijenfamilie en zijn ontzettend belangrijk voor in je tuin én voor onze natuur. De beestjes vliegen van bloem naar bloem om deze te bestuiven en er voedsel uit te halen. Maar er moet ook goed voor de hommels gezorgd worden, om ze in leven te houden, het hele jaar door. Want zij zorgen er immers voor dat wij voedsel kunnen eten. Jaap Molenaar van de bijenstichting vertelt je waarom de hommel zo belangrijk is, hoe je je tuin aantrekkelijk maakt voor hommels én hoe je ze kunt beschermen!
Zonder bijen geen gewassen
De hommel behoort tot de bijenfamilie die uit wel 300 soorten wilde bijen bestaat. Ze zorgen voor bestuiving van allerlei bloemen door heel Nederland, zo ook de bestuiving van voedselplanten zoals de tomaat, komkommer en courgette. “Dankzij de bestuiving van de hommels kunnen wij het voedsel eten”, legt Jaap Molenaar van de Bijenstichting uit. “Daarnaast bestuiven zij ook nog allerlei wilde planten in de natuur die daardoor zaden kunnen produceren en ook kunnen voortleven.”
De hommels in jouw tuin zijn dus op zoek naar planten met bloemen, zoals bijvoorbeeld de eerder genoemde groenteplant, waardoor jij weer voedsel hebt. Want als de planten niet worden bestuift, groeien er ook geen gewassen aan.
Bedreigde hommels
“Hommels zijn ontzettend leuke insecten. Daarnaast zijn ze heel zachtaardig. Het is erg leuk om te zien hoe ze van bloem naar bloem naar bloem vliegen”, zegt Jaap Molenaar. Hij legt uit dat er in Nederland ruim 20 soorten hommels zijn, waarvan sommige soorten bedreigd zijn. In jouw tuin komen er maar een paar soorten voor: de Aardhommel, de Akkerhommel en de Steenhommel. Op welke bloemen deze beestjes graag afkomen is een kwestie van voorkeur, maar dit zou bijvoorbeeld smeerwortel of kattenkruid kunnen zijn. De hele kleine bloemetjes kunnen ze niet bezoeken, want daar zijn ze veel te groot voor. Wil je dus meer hommels naar je tuin trekken, kies dan voor planten met grotere, open bloemen.
De hommels een handje helpen
Wil je de hommels een handje helpen om hun leven makkelijker en fijner te maken? Daar heeft Jaap Molenaar wel wat tips voor. “Hommels komen al vroeg in het jaar tevoorschijn, dat kan al vanaf eind februari of begin maart zijn. Dan komt de koningin uit haar winterslaap waarna ze meteen voedsel nodig heeft, omdat ze na zo’n lange slaap behoorlijk is uitgehongerd”, vertelt Jaap Molenaar. Je kunt de koninginnen goed helpen door in je tuin vroeg groeiende bolgewassen neer te zetten, zoals de Blauwe Druifjes en Krokussen. “In de loop van het voorjaar gaat de koningin eitjes leggen en dan komen er allemaal werkster hommels tevoorschijn. Die kleine hommels vormen samen een kolonie en een nestplekje.” Als je dit nestplekje ontdekt kun je de hommels helpen door ze vooral met rust te laten en ze lekker te laten nestelen.
Om de hommels extra goed tot dienst te zijn, kun je er ook voor zorgen om de hele zomer en het liefst tot in het najaar bloeiende bloemen in je tuin te hebben staan. “In de maanden mei en juni zie je enorm veel bloemen in de tuinen, maar het is juist belangrijk om vroeg in het voorjaar al bolgewassen te hebben staan, maar óók in in het late najaar, oftewel de nazomer. Bloemen, zoals de hemelsleutel en de bloeiende klimop zijn dan heel belangrijk”, aldus Jaap.
Wij noemen het de bloesemboog, dat houdt in dat je in alle maanden bloeiende planten in je tuin hebt staan.
Maai Mei Niet
Naast het helpen van de hommels door veel bloeiende bloemen in je tuin, kun je ook nog iets anders doen. De actie die momenteel loopt is: Maai Mei Niet. “De actie houdt in dat je het liefst je hele gazon, maar tenminste een deel van je gazon in de hele maand mei niet maait.” Op deze manier verschijnen er vanzelf allerlei bloemen en planten tussen jouw niet gemaaide gras, zoals de Paarse Dovenetel en Paardenbloemen die de hommels kunnen bezoeken. “Zo kun je heel makkelijk, door je grasmaaier niet te gebruiken, ook de hommels een handje helpen!”, aldus Jaap Molenaar.
De hommels beschermen
Je kunt de hommels, naast helpen, ook beschermen. Dit doe je ten eerste door de nesten met rust te laten en voldoende voedselplanten in je tuin te zetten. Maar ten tweede door in het najaar niet helemaal je tuin op te ruimen, zodat de koninginnen schuilgelegenheid kunnen vinden voor de winterrust.
Winterrust
De jonge koningin wordt in de zomer geboren en bevrucht en zij is de enige van de kolonie die overblijft. Alle oude koninginnen en al haar werksters gaan eind van de zomer dood. Alleen de jonge, bevruchte koninginnen blijven dus over en blijven zo lang mogelijk doorvliegen in het najaar om zoveel mogelijk voedsel te verzamelen. En juist om deze reden zijn de bloeiende bloemen in het najaar ook erg belangrijk. Vervolgens zoeken de koninginnen een schuilplekje op, bijvoorbeeld in een oud muizennest of onder een hoop bladeren, en gaan daar in diepe rust. In de vorst en kou onderkoelt en verstijft de hommelkoningin, maar ze bevriest niet door het speciale antivries in haar lijf. De hele winter blijft ze zo liggen, totdat de temperatuur weer omhooggaat. In het vroege voorjaar wordt ze weer wakker en gaat ze op zoek naar voedsel én een plek voor haar nest.
Fotocredits
- Headerfoto: worklater1
- Foto 1: mgfoto
- Foto 2: horstgerlach
- Foto 3: Eerik
