Wat maakt dat twee mensen bij elkaar passen? Dat is de vraag die het programma Married at first sight probeert te beantwoorden. Op 7 april - aanstaande zondag dus - begint het nieuwe seizoen. Wij spraken alvast met de experts die de kandidaten aan elkaar koppelen. Deze week Marcelino Lopez.
Liefde gedijt bij een beetje beperking. Zéker in deze tijd, waarin de keuze in de liefde zo reuze lijkt, dat mensen zich er door kunnen laten overweldigen. Dat zegt psycholoog, (relatie)therapeut en schrijver Marcelino Lopez (44), de vierde en laatste expert van Married at first sight die we spreken voordat het nieuwe seizoen zondag van start gaat.
Eerder vertelde gedragsdeskundige Pablo Bakarbessy al over het programma en wat kijkers daarvan kunnen leren, en psycholoog Tila Pronk over wat een match een goede match maakt. Met Paulien Timmer keken we naar hoe je een beginnende relatie kan bestendigen en met Marcelino Lopez bespreken we waarom de opzet van Married at first sight – je geliefde pas bij het altaar ontmoeten en elkaar echt een kans geven – best zou kunnen werken. Juist tegenwoordig.
Waar kijken jullie naar bij het maken van een match?
“Ik heb speciaal voor het programma echt een ellenlange vragenlijst gemaakt, en die concentreerde zich op twee vragen: zijn mensen überhaupt goed te matchen, en bij wie passen ze dan? Die eerste vraag is goed te onderzoeken: we kijken of mensen een realistisch zelfbeeld hebben, vragen naar commitment en loyaliteit en naar hun eerdere relaties. Of ze zichzelf dan te rooskleurig neerzetten? Dat valt wel mee. We hebben er strikvragen ingestopt en bovendien hebben ze er zichzelf mee, als ze niet eerlijk zijn. Dat levert namelijk geen goede match op.
En dat is sowieso al lastiger om uit te zoeken: wie bij wie past. Wat we wel kunnen testen is of twee mensen dezelfde normen en waarden delen, of ze ongeveer even intelligent zijn en hetzelfde gevoel voor humor hebben. Als dat zo is, kan dat in ieder geval een mooie basis vormen voor verdere kennismaking. Want hoewel we onderlinge verschillen in een geliefde vaak waarderen en zelfs razend aantrekkelijk kunnen vinden, blijken tevreden partners in de praktijk vaak op elkaar te lijken. Dat is niet zo vreemd: deze mensen begrijpen elkaar beter, communiceren daardoor gemakkelijker, en hebben daardoor meer voor elkaar over.
Maar of de vonk dan ook overslaat, blijft totaal onvoorspelbaar. Zelfs met moderne technieken als kunstmatige intelligentie. Dat komt onder meer omdat toeval en timing daar ook een grote rol bij spelen, en dat valt simpelweg niet te scripten, ook niet bij een tv programma. Liefde blijft een beetje ongrijpbaar en dat is er ook juist mooi aan.”
Is die chemie essentieel voor een goede relatie?
“Ja, wat mij betreft wel. Chemie is de brandstof, de vonk die ervoor zorgt dat je gemotiveerd bent er echt iets van te maken, om ook als het even moeilijk is bij elkaar te blijven. En dat is juist in deze tijd van Tinder en Instagram, waar iedereen zich gefilterd presenteert en alles mogelijk lijkt, belangrijk. Als je constant denkt dat het gras elders groener en glanzender is, dan ben je minder geneigd iets van je eigen tuin te maken."
'Die schijnbaar oneindige lading verse singles leidt niet tot liefde, maar tot een neurotische zoektocht naar de perfecte partner'
De liefde was vroeger moeilijker, maar ook makkelijker. Een paar generaties geleden – als je de zogenaamde huwbare leeftijd bereikte – waren er meestal maar een paar andere potentiële partners in het dorp. Samen met de familie besloot je wie de uitverkorene werd. Ook als je verlegen, sociaal onhandig of niet zo aantrekkelijk was, kwam je aan de bak. Het was allemaal overzichtelijk en duidelijk.
Nadat je een paar keer seks had, kwamen er vaak al snel kinderen in het spel. En daarmee ook de verantwoordelijkheid om echt iets van jullie samenzijn te moeten maken. Scheiden deed je niet tenzij je partner een seriemoordenaar of volkomen idioot bleek. Daar zouden wij tegenwoordig niet meer voor tekenen. Terecht ook. Waarom zouden we?”
Maar is het nu dan niet veel beter?
“Ja en nee. Tegenwoordig kun je op mobieltje een oneindig reservoir van potentiële liefdespartners vinden dat dagelijks wordt aangevuld. Elke dag krijg je weer een kersverse lading singles aangeboden waarmee je contact kunt maken. Dat stimuleert geen liefde, maar een neurotische zoektocht naar de perfecte partner. Die bestaat helaas niet, dus je kunt eeuwig blijven zoeken. En dat is ook echt wat sommigen lijken te doen.
'Liefde gedijt goed bij enige beperking'
Als mensen te veel keuze hebben raken ze gestrest. Ons brein kan de gevolgen van al die keuzen niet overzien en dat leidt angst om de verkeerde keus te maken. In de liefde gebeurt dat ook. Omdat we zeker willen zijn dat iemand de beste match is, kiezen we niet, of half. Of we krijgen spijt. En als jij het wel zeker weet, dan weet die ander het misschien niet.
Liefde gedijt dus best goed bij enige beperkingen. Als je het idee hebt dat je op elkaar bent aangewezen, doe je ook meer je best voor elkaar. Dat geeft voldoening. Het is in ieder geval wijs om niet naar een ideale partner te zoeken, maar naar een relatie die bij je past.”
Of dat iemand anders laten doen, zoals in het programma?
“Ja. Je geeft de keus uit handen en daarna zit je – in ieder geval voor een tijdje – aan die keuze vast. Dat maakt het, ook voor ons, heel spannend. Iedere match is volgens ons veelbelovend, maar kent ook potentiële valkuilen. Het blijft een gok: gaan deze mensen die wij aan elkaar gekoppeld hebben, het redden samen?
'Voor échte liefde moet je uiteindelijk gewoon met de billen bloot'
We begeleiden hen daar wel bij. Ze staan er natuurlijk heel erg voor open om die relatie aan te gaan, maar er staat ook veel druk op. ‘Dit móet een sprookje zijn’, zeg maar. Dat proberen wij hen uit het hoofd te praten: als je je steeds loopt af te vragen of dit wel de liefde van je leven is, stel je je minder open op om iemand echt te leren kennen voor wie hij of zij is."
En dan zijn er nog die camera’s die alles volgen…
“Daar worden mensen inderdaad wel een beetje stijfjes van. Ze durven dan niet zichzelf te zijn. Gelukkig is er ook genoeg tijd zonder cameraploeg. En dan is het de vraag of ze elkaar ook weten te veroveren. Dat is eng en een kunst die we eigenlijk niet meer zo goed beheersen. Dat zie je ook bij de kandidaten. Sociaal zijn ze best sterk, maar dat gaat dan vooral over vriendelijk zijn, niet over verleidelijk zijn. Daar is ook lef en kwetsbaarheid voor nodig. Voor aantrekkingskracht zijn looks, schone schijn en charme pluspunten, maar voor échte liefde moet je uiteindelijk gewoon met de billen bloot.”
En het zijn juist de ongemakkelijke, onhandige momenten die mensen samen meemaken die intimiteit laten ontstaan. Gelukkig gebeurt dat vanzelf als mensen langere tijd samen zijn. Zelfs met een camera in de buurt. Je kunt niet de hele tijd sociaal wenselijk doen. Op een gegeven vallen de maskers en schemeren iemands minder mooie kantjes ook door. Pas, als je die van elkaar accepteert, en misschien zelfs omarmt, kun je naar op het volgende niveau."
Marcelino Lopez is auteur van Liefde in tijden van Facebook en Liefdesgedoe.
