Je haar verliezen is bijzonder vervelend. Gelukkig is er in veel gevallen wel wat tegen te doen. Zoals: zorgen dat je minder stress ervaart in je leven.
Heb je net je huis gestofzuigd, ligt het in no time weer vol verdwaalde haren. Of je wast of borstelt je haar en er komt (veel) meer haar los dan je gewend bent. Je wordt wakker en je kussen ligt vol haren. Zo vervelend. Hoe wordt haaruitval veroorzaakt? En zijn er manieren om het tegen te gaan?
Volgens hormoonexpert Ralph Moorman is er sprake van haaruitval als we meer dan 100 haren op een dag verliezen. Dit klinkt veel, maar valt mee. "We hebben gemiddeld zo’n 100.000 haren op ons hoofd. De hoeveelheid haar die je hebt is erfelijk bepaald. Als we ouder worden, vermindert het aantal haarzakjes en dus ook het aantal haren."
Het verschilt per persoon hoe lang je haar kan worden. Iedere haar heeft een haargroeicyclus. Een haar bestaat uit twee delen: de follikel en de schacht. Uit de schacht groeit de follikel, de wortel van het haar. Als nieuw haar in de follikel zich ontwikkelt, duwt de haarschacht deze naar buiten. Dit zorgt dat je haar groeit.
In één keer kaal
Niet alle haarzakjes groeien tegelijkertijd. Maar goed ook, anders zouden we al ons haar in één keer kwijt zijn. De haargroeicyclus bestaat uit drie fases: groeifase, overgangsfase (groei komt tot stilstand) en afbraakfase.
Tijdens de eerste fase vindt nieuwe haargroei plaats. Dit duurt tussen de 2 en 7 jaar. De lengte van je haar wordt bepaald in deze eerste fase. Wenkbrauwen en ander lichaamshaar hebben een kortere groeifase dan je hoofdhaar.
Cyclus
Na de groeifase krijg je een overgangsfase, die twee tot drie weken duurt. Hierin stopt een haar met groeien en maakt het zich los van de bloedtoevoer. Dan komt hij in de afbraakfase. Hier wordt het haar losgemaakt en valt het uit. In deze fase vind je haren in de douchegoot of op je borstel. Na de laatste fase herhaalt de cyclus zich.
Er zijn meerdere oorzaken van haarverlies. Een veelvoorkomende oorzaak bij vrouwen is PCOS: hierbij is de balans tussen oestron (voldoende), testosteron (meer dan voldoende) en progesteron (onvoldoende) verstoord. Dit komt vooral voor bij vrouwen met overgewicht, insulineresistentie of ondergewicht.
Ook bij veel stress vindt haaruitval plaats. Dit komt door een grote aanwezigheid van stresshormonen cortisol en adrenaline. "De eiwitten in de haren worden dan aangetast. Melkzuur hoopt op, waardoor het haar zwakker wordt en sneller uitvalt", legt Moorman uit.
Schildklier
Om je haar optimaal te kunnen laten groeien, is het van belang dat je schildklier goed werkt. Een vertraagde schildklierwerking zorgt voor slechte doorbloeding en een slechte aanvoer van voedingsstoffen naar het haar. Daarbij zorgt het voor een verminderde groeisnelheid.
Daarnaast zijn hormonale veranderingen van grote invloed op hoe vol jouw haardos is. Als je zwanger bent, bedraagt het percentage haren in de groeifase zo’n 95 procent. Na je zwangerschap gaan deze haren door snelle daling van oestrogeen sneller over naar de afbraakfase dan normaal.
Zwangerschap
Dit zorgt voor toename van haarverlies, drie maanden na je zwangerschap. Dit haarverlies is niet blijvend. Zodra je oestrogeen weer op peil is, zal je haar weer teruggaan naar zijn ‘gewone’ cyclus en weer normaal groeien en uitvallen.
'Kaalheid bij mannen is grotendeels erfelijk. Je ontkomt er helaas niet aan'
Kaalheid bij mannen
Eén van de factoren die zowel bij mannen als vrouwen invloed hebben op haaruitval, is stress. Daarnaast is kaalheid bij mannen grotendeels erfelijk. Haarverlies bij mannen verloopt vaak volgens een vast patroon en als man ontkom je er bijna niet aan.
Een andere oorzaak voor kaalheid bij mannen is het verkalken van bloedvaatjes rond de haarzakjes. Hierdoor daalt de bloedtoevoer en kunnen minder voedingsstoffen de follikel bereiken en minder afvalstoffen worden afgevoerd. "Ook zit er in de hoofdhuid van kalende mannen een grote hoeveelheid van het ontstekingsbevorderende stofje PGD2, wat een remmende werking heeft."
Hulpmiddelen
Voor veel mannen is kaal worden een dreun voor het zelfvertrouwen. Gelukkig zijn er steeds meer mogelijkheden om dit ‘probleem’ te verbloemen of voorkomen.
"Zo kunnen haarartsen met een ‘trichoscan’ van de hoofdhuid de haardichtheid beoordelen en een voorspelling doen over het verloop van het kalingproces. Op basis daarvan kan een behandeling gekozen worden", vertelt Moorman. "Een lotion voor het verbeteren van doorbloeding in de hoofdhuid, een haartransplantatie of injecties met groeifactoren zijn behandelingen die steeds vaker worden gedaan."
Magische middeltjes
Er zijn tal van haarmiddelen op de markt. Moorman zegt dat je van de meeste geen wonderen kan verwachten. Zeker als je veel aanleg hebt om kaal te worden. "Het nemen van voedingssupplementen en mineralen bijvoorbeeld werkt alleen wanneer je tekorten hebt aan deze stoffen."
"Door dit tekort aan te vullen kan je haar inderdaad sneller gaan groeien dan voorheen, maar beschik je al voldoende van die bepaalde vitamine en ga je die proberen aan te vullen, dan zal er weinig gebeuren."
Verschillende smeersels voor het stimuleren van de doorbloeding van je hoofdhuid kunnen ook helpen. "Deze zorgen dat je voedingsstoffen de haarzakjes beter of sneller kunnen bereiken, wat uiteindelijk resulteert in betere haargroei."
Tips van de kapster
Volgens kapster Nikki Visser is er bij haaruitval sprake van een ‘slap haarzakje’. Er zijn speciale shampoos en kuurtjes die zorgen dat dit haarzakje weer aansterkt. "Biotine, ijzer en vitamine zijn goed om te slikken tegen haaruitval", legt de kapster uit.
Ook zijn er een aantal dingen die slecht zijn voor het haar, maar die zorgen er niet per se voor dat het haar uitvalt. "Sommige mensen verwarren haaruitval met afgebroken haren", zegt Nikki. "Zij denken bijvoorbeeld dat je na het dragen van extensions haaruitval krijgt. Dit is niet zo: het haar is sneller afgebroken, waardoor je ze verliest. Maar dit betekent niet dat ze uitvallen."
Wat kun je zelf doen?
- Draag je haar niet (te) strak in een staart. Hierdoor kunnen haren afbreken en haarzakjes beschadigen
- Verf je haar niet als dat niet nodig is: haarverf bevat chemicaliën die in je hoofdhuid kunnen trekken en schadelijk zijn voor je haarzakjes.
- Slaap met je haar los! Als je de hele nacht met een knot of staart in slaapt, ontstaat er spanning bij je haarlijn en wortels.
- Was je haar met cafeïneshampoo: cafeïne zorgt dat je haarwortels sterker worden en je haar dus langer hecht aan je hoofdhuid.
- Gebruik elastiekjes zonder metaal erin. Je haren kunnen aan het metaal blijven haken, waardoor ze afbreken. Een goede oplossing is een rubberen elastiekje, of een elastiek dat is dichtgelijmd.
