Bewust kiezen voor je gezondheid: dat kan op allerlei manieren. Door te gaan sporten, te stoppen met roken, of elke dag te gaan mediteren. Jolanda herstelde van een burn-out door elke dag te gaan wandelen én daarbij aan mindfulness te doen.
In april 2017 belandde Jolanda Hogenbirk (50) uit Amsterdam in een burn-out. "Het zat er al een tijdje aan te komen. Ik was heel erg moe, kribbig en zat slecht in mijn vel. Op een gegeven moment ging het licht uit. Ik kon om één uur 's middags mijn ogen niet meer openhouden en wilde alleen maar in bed liggen."
"Ik heb altijd in de filmwereld gewerkt en werkte vaak 80 uur per week. Naarmate ik ouder werd, merkte ik dat ik gas terug moest nemen. De signalen van een burn-out waren er dus al, maar ik besefte het niet. Wel besloot ik toen ander werk te gaan doen. Ik kwam in een baan terecht waar ik niet hoorde, als office manager. Heel regelmatig werk, waarbij je letterlijk om 17.30 uur de deur achter je dichttrekt. Ik had gedacht dat ik dat heerlijk zou vinden, maar het tegendeel bleek waar. Ik vond de regelmaat verschrikkelijk. Het benauwde me."
Onrust en stress
Om van haar stress af te komen, begon Jolanda tijdens haar burn-out met mindfulness. "Ik wilde snel geholpen worden, dus binnen een week had ik me ingeschreven voor een cursus in de buurt. Tijdens mindfulness word je geconfronteerd met heel veel dingen in je lijf. Eigenlijk merkte ik eerst vooral onrust. Ik voelde ontzettend veel stress en werd me daar ook heel bewust van. Dat had ik nooit zo duidelijk gevoeld, het was heel confronterend."
"Door mindfulness besefte ik dat ik op de automatische piloot wandelde, met een soort waas voor mijn ogen."
"Veel mensen zeiden ook dat ik lekker moest blijven bewegen; naar buiten, de natuur in. Dus dat heb ik gedaan. Ik ging elke dag wandelen. Dat in combinatie met de cursus mindfulness bleek een topcombinatie te zijn. Het was echt een proces wat ik doorliep. Nummer 1 was de bewustwording van het 'hier en nu', wat ik leerde door mindfulness. Het wandelen vond ik heerlijk, maar door mindfulness besefte ik wel dat ik op de automatische piloot wandelde, met een soort waas voor mijn ogen. Naarmate ik me meer van alles bewust werd, ging tijdens het wandelen letterlijk een wereld voor me open. Ik zag en hoorde opeens van alles en ik kon er intens van genieten."
Meditatie helpt
"Je leert door mindfulness ook dat als je bewust bent van wat je voelt, je er vervolgens invloed op kunt uitoefenen. Tegenwoordig herken ik precies wanneer ik gestrest raak. Daardoor kan ik er zelf ook wat aan doen. Vaak is de stress onnodig en als je dat realiseert, verdwijnt die vanzelf. Ik ga onnodige stressvolle situaties nu zo veel mogelijk uit de weg. Als dat niet kan, weet ik nu hoe ik ermee om moet gaan en dat scheelt enorm, je voelt geen stress. Meditatie helpt daarbij, maar ook ademhalingsoefeningen en wandelen in de natuur. De natuur heelt echt en maakt je rustig."

De burn-out is nu helemaal verleden tijd, maar wandelen en mindfulness doet Jolanda nog elke dag. "Ik heb er zelfs mijn beroep van gemaakt, ik ben nu Mindful Walk-instructeur en wandelcoach. Elke dag wandel ik minimaal een uur, vaak zelfs twee tot drie uur. Lichamelijk gezien merk ik er niet zoveel van, want ik sportte altijd al en was al fit. Wel merk ik dat mijn huid mooier is geworden door het vele buiten zijn. Verder heeft het vooral een mentaal gezondheidseffect op mij: de stress is verdwenen, ik kan beter met tegenslagen omgaan, ben geduldiger en minder snel kribbig. Ik voel me voor het eerst sinds heel lange tijd weer gelukkig."
Wat zegt de gezondheidsexpert?
"Als je een burn-out hebt, dan komt dat door verkeerd energiemanagement", zegt Richard de Leth, drs. in de geneeskunde, oprichter van OERsterk en spreker op Healthy Fest. "Als je het goed doet, doe je dingen waar je zelf energie van krijgt. Als je het verkeerd doet, kost het je energie en ben je 's avonds uitgeput. Bij een burn-out ben je meer met de wereld bezig geweest dan met jezelf. Je hebt de wereld geholpen, maar bent zelf ten onder gegaan door verkeerde prioriteiten te stellen."
"Je leert bij mindfulness dat er een kloof is tussen jouw gedachten en je reactie daarop: dat je een vrije keuze hebt hoe je op een situatie reageert", zegt De Leth. "Als je je daar bewust van bent, geeft dat innerlijke rust, overzicht en autonomie. Je gebruikt minder je oerbrein, waarmee je instinctief reageert, maar kiest vaker voor je mensbrein en hebt meer controle over je reacties."
"Als je vandaag een goede dag hebt, en morgen weer een goede dag, en overmorgen weer, dan heb je een goed leven."
Mindfulness kan een goede methode zijn om van een burn-out te herstellen. "Wat je doet met mindfulness, is de ontspanningsrespons in je zenuwstelsel aanzetten. Dit parasympatisch zenuwstelstel beïnvloedt je organen, waardoor het lichaam in een toestand van rust en herstel kan komen. Je ontkomt zo aan de stress-respons, die vooral voor afbraak zorgt. De ontspanningsrespons is een enorm veilig gebied, waardoor je sneller herstelt." Ook bij wandelen zet je die ontspanningsrespons aan. "Daarnaast gebruik je tijdens wandelen je spieren, waardoor je energie aanmaakt, maar ook anti-ontstekingsstofjes die goed zijn voor je immuunsysteem."
De keuze van Jolanda om haar werk te maken van wandelen en mindfulness is heel slim, zegt De Leth. "Het is essentieel dat je werk aansluit bij dat waar jouw hoogste waarden liggen, dus waar je passie ligt en waar je gelukkig van wordt. Als je vandaag een goede dag hebt, en morgen weer een goede dag, en overmorgen weer, dan heb je een goed leven, want het leven is opgebouwd uit een aaneenschakeling van dagen."
Deze rubriek is een samenwerking van RTL Nieuws met Healthy Fest. Op Healthy Fest vind je nog veel meer artikelen over hoe je van je leven een gezond feestje maakt.