Niet-vaccineerders overtuigen om wél te vaccineren. Hoe doe je dat? Tegenstanders om de oren slaan met wetenschappelijke onderzoeken voedt juist het wantrouwen. Artsen gaan nu op een andere - persoonlijke - toer.
Wie op Twitter zit, heeft ze vast voorbij zien komen: artsen die onder de hashtag #ikvaccineer hun persoonlijke verhaal vertellen: ook zíj vaccineren hun kinderen.
Die actie ontstond na een verzoek van een moeder op Twitter, Maria Bos. Hoe kon zij, als niet-deskundige, nou bepalen of al die onderzoeken naar het nut van vaccineren betrouwbaar zijn? Kunnen artsen niet gewoon zeggen of ze hun eigen kinderen vaccineren?
En als je dan als moeder ook nog weet dat de andere huisartsen in je dorp /stad / ziekenhuis er ook zo over denken, ben je sneller gerust gesteld.
— Maria Bos (@MariaJBos) 18 augustus 2018
Artsen reageerden massaal op dit verzoek. Ook arts Mariska Koster. Ze kreeg tientallen reacties, honderden retweets en bijna 2000 likes na een persoonlijk bericht op Twitter. "Blijkbaar heb ik een snaar geraakt", zegt ze tegen RTL Nieuws. In de tweet verwees ze naar haar moeder die bijna doodging aan difterie, en schreef ze over haar zus die stierf aan kinkhoest. Zelf kreeg ze als kind de bof, met een volledig doof oor tot gevolg.
"Ik weet niet of het versturen van dit soort tweets zinvol is, maar het lijkt wel iets te doen. In ieder geval in de publieke opinie. Ik vind het onderwerp belangrijk. Ik zag die hashtag, en toen dacht ik: ik ga ook wat schrijven."
Ik ben arts
Mijn moeder ging bijna dood aan difterie. Haar zusje stierf aan kinkhoest. Ik kreeg als kind de bof met een volledig doof oor tot gevolg.Dus wat denk je? #Ikvaccineer mijn kinderen.
Want nu is die ellende te voorkomen.— Mariska Koster (@MariskaKoster) 20 augustus 2018
'Dokter, wat zou u zélf doen?'
Een persoonlijk bericht dus, over haar eigen familie. "Ik denk dat patiënten dat waarderen", zegt Koster. "Ik heb in mijn eigen praktijk veel mensen gehad met longkanker en die zeiden: 'Dokter, wat zou u zélf doen?' Dat laat wel zien dat patiënten de behoefte hebben aan een arts die zich kan inleven."
Een arts is een professional, maar moet ook vanuit het hart kunnen spreken. "Dat is belangrijk om te doen. Je spreekt dan veel meer van mens tot mens. Zo zorg je ervoor dat mensen je vertrouwen."
Koster stoort zich vaak aan mensen die wetenschappelijk onderzoek beschouwen als 'ook maar een mening' en in 20 minuten googelen meer denken te weten dan iemand die 20 jaar op dat onderwerp heeft gestudeerd. Maar, zegt ze, het gevaar is om dit soort mensen als dom af te schilderen. "Wees als arts niet meteen 'die lul' die alles zo goed weet."
Respect tonen
Tegenstanders om de oren slaan met wetenschappelijke feiten voedt juist hun wantrouwen, schreef Denise de Ridder, hoogleraar psychologie aan de Universiteit Utrecht, anderhalf jaar geleden in NRC Handelsblad. "Als je wilt dat mensen open staan voor nieuwe feiten die niet passen bij hun overtuiging, moet je respect tonen voor hun waarden – hoe lastig dat ook is als het gaat om misvattingen over vaccinatie."
ZIE OOK: Aantal gevallen van mazelen in Europa 'drastisch' gestegen
"Anti-vaxxer is een soort religie", zegt Geert-Jan van Holten, huisarts in Oss. Ook hij slingerde een tweet de wereld in met de hashtag #ikvaccineer. De argumenten die tegenstanders gebruiken, hebben niets met wetenschap te maken, zegt hij. "Vaccineren is bewezen veilig. Het is het beste, veiligste en effectiefste medicijn. Maar mensen laten zich niet overtuigen."
In Afrika zag Van Holten als tropenarts ondervoede kinderen overlijden aan vermijdbare ziektes als mazelen. "Daar probeerden we met man en macht vaccinatieprogramma's op te zetten om die sterfte omlaag te brengen. Dat voedt mijn boosheid hier, dat zoiets prachtigs wat we hebben opgebouwd, afgebroken wordt door roeptoeters op Facebook".
Scherp van de tong
Dan maar een tweet dus, want er is volgens hem geen discussie mogelijk. "Wetenschappers die alles van de risico's weten, zijn niet zo scherp van de tong. Die boksen niet op tegen die bakfietsmoeders die het hardst roepen. Ik heb daar grote moeite mee. Dan moet je als huisarts ook laten zien: het is gewoon goed, laat je kind vaccineren."
Ik ben huisarts en voormalig tropenarts. Mijn drie eigen en twee cadeaukinderen zijn volledig gevaccineerd. No doubts. Ik heb in Afrika kinderen onder mijn handen dood zien gaan aan de mazelen.
Ga je schamen, anti-vaxxers!
#ikvaccineer— Geert-Jan van Holten (@doktweet) 20 augustus 2018
Kinkhoest
De moeder van Mariska Koster kreeg in de Tweede Wereldoorlog difterie, het zusje van haar moeder overleed aan kinkhoest. "Nu kunnen we dit soort ellende voor families besparen."
Maar dan werkt het dus niet om anti-vaccineerder keihard aan te vallen. "Ik denk dat je als arts weinig bereikt als je je terugtrekt op die kale hoogvlakte van de wetenschap. Je bereikt meer als je als mens reageert. Mensen hebben bepaalde redenen voor hun gedrag, dat verandert niet door ze af te schilderen als een misdadiger."
'Drastische' toename mazelen
Het aantal mensen in Europa dat is besmet met het mazelenvirus, is dit jaar geëxplodeerd. Alleen al in het eerste halfjaar raakten ruim 41.000 mensen besmet, van wie er zeker 37 zijn overleden, blijkt uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). In heel 2017 ging het om bijna 24.000 besmettingen, nog een jaar eerder waren het er ruim 5.000.
De meeste gevallen doen zich voor in het oosten van Europa. Maar ook in Frankrijk en Italië deden zich in de eerste zes maanden van dit jaar meer dan duizend gevallen voor.
Nederland
Ook in Nederland krijgen steeds minder zuigelingen, kleuters en schoolkinderen de prikken voor bof, mazelen en rodehond (BMR). De norm van 95 procent van de Wereldgezondheidsorganisatie, die nodig is om mazelen uit te bannen, wordt in Nederland bij de eerste BMR-prik niet meer gehaald.
Meer op rtlnieuws.nl:
