Voor ouders voelt het wel eens als een moeizaam gevecht: hoe zorg je ervoor dat je kind niet ongelukkig wordt door invloed van social media? Voor hen is er goed nieuws: uit een nieuw groot onderzoek blijkt er niet of nauwelijks een negatief effect te zijn.
Jongeren zouden door social media steeds meer onder druk komen te staan, om te voldoen aan 'het ideale plaatje'. Keer op keer duikt er een onderzoekje op, waarin negatieve kanten van het gebruik van Facebook, Instagram of Snapchat worden belicht. Maar niet eerder is er zo'n grootschalige studie geweest, die een ander geluid geeft.
12.000 jongeren
De Universiteit van Oxford heeft 8 jaar lang een groep van 12.000 jongeren tussen de 10 en 15 jaar gevolgd. Via vragenlijsten werd gevraagd hoe lang zij op social media zaten op een gewone schooldag en hoe gelukkig zij zijn in het leven. Meisjes blijken iets meer tijd te besteden aan social media. Het onderzoek is in wetenschappelijk tijdschrift PNAS gepubliceerd.
Het blijkt dat het effect van het gebruik van social media op hoe gelukkig iemand is, minimaal is. Om een conclusie eraan te verbinden, is het effect te klein.
Impact
Tevredenheid wordt voor meer dan 99 procent bepaald door zaken die niets met social media te maken hebben, stelt professor Andrew Przybylski, die betrokken is bij het onderzoek. Familie, vrienden en het leven op school hebben een veel grotere impact op het welzijn, zegt hij.
Volgens Helen Vossen, onderzoeker orthopedagogiek aan de Universiteit Utrecht, is dit onderzoek bijzonder interessant. "Wat vooral goed is, is dat zoveel jongeren over zo'n lange tijd zijn gevolgd. Dat gebeurt niet vaak. Daardoor hebben ze goed kunnen kijken naar hoe een jongere zich ontwikkelt", zegt ze tegen RTL Nieuws.
Felicia’s kinderen kijken zes uur per dag naar een scherm
Gevoelig
Geluk hangt af van veel meer dan alleen socialmediagebruik, stellen de onderzoekers. Kinderen die in een moeilijkere situatie opgroeien, zitten langer voor schermen en zeggen minder gelukkig te zijn. "En als je niet lekker in je vel zit, ben je misschien gevoeliger voor een negatief effect van social media", zegt Vossen daarover.
Voor die negatieve effecten is veel aandacht. Dat is te begrijpen, zegt Vossen. "Ouders maken zich snel zorgen. Maar de nuance is zo belangrijk, je kunt moeilijk zeggen dat het slecht is. Niet voor iedereen geldt hetzelfde. Natuurlijk zijn er bepaalde jongeren die gevoeliger zijn voor effecten van social media, maar bij het gros is dat niet zo. Het is interessant om te kijken wie de jongeren zijn die er gevoeliger voor zijn, zodat je daar iets aan kan doen."
Eigen identiteit
Waarom zijn Facebook, Instagram en Snapchat juist zo goed voor jongeren? Dat heeft te maken met de behoefte in deze levensfase, stelt Vossen. "Het sluit naadloos aan en daarom zijn social media zo populair." Jongeren hebben veel sociale contacten met leeftijdsgenoten en maken geen onderscheid tussen online en offline zijn. Ze weten niet beter, ze zijn er zo mee opgegroeid.
Social media spelen zijn volgens Vossen een rol in de ontwikkeling van de eigen identiteit. "Er zijn daar zo veel mogelijkheden voor. Het in contact komen met anderen, hoe presenteer ik mezelf, hoe reageren mensen daarop, wie wil ik zijn? Het is een uitstekend platform om sociale vaardigheden te oefenen. Wat we zien is dat over het algemeen dat social media een positief effect hebben op het zelfvertrouwen van jongeren."
Schermtijd
In het onderzoek staat dat de zorgen die ouders hebben over de tijd die hun kinderen besteden op social media, lang niet altijd terecht zijn.
Vossen: "Schermtijd is natuurlijk iets wat belangrijk is om op te blijven letten. Mediagebruik mag niet ten koste gaan van dingen als huiswerk maken, gezinstijd, sporten of slapen. Voor ouders is het belangrijk om in gesprek te blijven met het kind over wat ze precies doen op social media, wat ze meemaken. Laat kinderen nadenken over wat ze van bepaalde dingen vinden. Waar nodig kun je ingrijpen."
