'Immer geradeaus?' Bij onze oosterburen fiets je over het oude spoor

"Jullie Nederlanders worden op de fiets geboren", zegt gids Johannes lachend. "Voor ons is het allemaal nog relatief nieuw." We lopen in Wuppertal, een stad vlakbij Düsseldorf, een introductierondje over de Nordbahntrasse, waar ik de volgende ochtend zal beginnen aan een fietstour door het Bergische Land.

In de negentiende eeuw werden op deze plek spoorlijnen aangelegd om industriële goederen en arbeiders te vervoeren. Begin jaren negentig kwam alles stil te liggen en heel lang gebeurde er niks mee. Totdat de ongebruikte spoorlijn werd omgebouwd tot een 22 kilometer lang fiets- en voetpad dat eind 2014 in gebruik werd genomen.

Van industriegebied tot recreatiezone

Daarvoor moest je hier als fietser maar zien te overleven, want waar wij in Nederland gewend zijn aan keurig aangelegde fietspaden, hobbel je in Duitsland vaak over de stoep of deel je de weg met voorbijrazende automobilisten.

Maar nu is er een strak geasfalteerd pad, waar de Wuppertalers dankbaar gebruik van maken. Ouders leren hun kinderen hier fietsen, een bejaarde man wandelt er met zijn rollator en een vrouw skeelert voorbij met een enthousiaste hond naast zich.

Fietstoerisme is hier pas iets van de laatste jaren, maar Nederlandse bezoekers worden warm ontvangen en de Duitsers zijn ook oprecht benieuwd wat we van hun fietspaden vinden. Hoog tijd om dat eens te gaan testen. 

Blij met e-bike

De volgende ochtend ga ik van start. Mijn plan is om in een paar dagen een rondje langs de drie steden van deze regio te maken: Wuppertal, Solingen en Remscheid. Ik twijfel bij de fietsverhuur even of ik dat op een gewone fiets zou doen, maar bij het zien van de hellingen in Wuppertal kies ik toch voor een e-bike.

Een goede keuze, want de Nordbahntrasse ligt hoog. Zonder motor is het flink trappen om de heuvel op te komen. Met een e-bike gaat het soepel. 

Het fietsen op de Nordbahntrasse is heel overzichtelijk. Eén rechte weg, verdwalen is onmogelijk. Ik kan op mijn gemakje om me heen kijken en dat is leuk, want ik fiets dwars door de stad, over bruggen met uitzicht. Tof is ook dat de geschiedenis nog zichtbaar is.

Ik fiets langs grote, oude textielfabrieken die de sfeer van de negentiende eeuw ademen. De voormalige stations op de route zijn er ook nog. Vaak met bankjes en een speeltuintje erbij. Waar ooit stoomtreinen reden, wordt nu in de zon gezeten en gespeeld. Er is zelfs een biergarten langs het pad. 

Verdwaald

Om mijn route te vervolgen, moet ik in stadsdeel Vohwinkel van dit fijne fietspad af en verder met de Bergische Panorama Fietsroute. De pijlen op de weg sturen me linea recta naar de parkeerplaats van een supermarkt en daar kijk ik verward om me heen.

Het bordje dat de route aangeeft is klein en oranje. Deze gekleurde bewegwijzering duikt af en toe op, maar verder moet je je laten leiden door witte bordjes met een rood fietsje erop. Die memo heb ik gemist. Ik tuur zoekend om me heen, naast mensen die hun kofferbak aan het inladen zijn met boodschappen.

Behulpzame Duitsers

Na drie keer een verkeerde heuvel op te zijn gefietst, vouw ik de fietskaart helemaal uit, maar de detailkaart biedt helaas niet de details die ik nodig heb: namelijk een straatnaam, zodat ik Google Maps er even kan bij pakken.

Met die gigantische kaart in mijn handen en een fronsend voorhoofd zie ik eruit als een compleet verdwaalde toerist. Dat ben ik ook, dus ik luister dankbaar naar alle Duitsers die me spontaan te hulp schieten. Probleem is dat ze zelf niet echt fietsen en het eigenlijk ook niet weten. 

Hulp komt van een medefietser die me naar een grindpad wijst, waarna ik de route weer kan vervolgen. Het is niet een weggetje dat ik zelf snel voor fietspad had aangezien. Dat gaat later op de dag wel vaker mis; de weggetjes die van het ene fietspad naar het andere leiden, zijn niet altijd de meest vanzelfsprekende.

Beste terras van de dag

Gelukkig dient de volgende omgebouwde spoorlijn - de Korkenziehertrasse - zich al snel aan. Langs dit pad maak je een verplichte stop in Solingen Gräfrath, een prachtig, historisch plaatsje met leuke terrasjes.

Het beste terras van de dag vind ik even verder op de route, bij een park langs rivier de Wupper en met uitzicht op de hoogste spoorbrug van Duitsland: de Müngstener Brücke. Een heerlijke plek om een biertje en currywurst te nuttigen voordat ik weer op de fiets langs de rivier en door de bossen ga.

Het plan is om daarna met een kabelbaantje omhoog te gaan naar Slot Burg. Maar de medewerkster van de kabelbaan werpt één blik op mijn e-bike en schudt haar hoofd. Te zwaar, zegt ze. De fiets mag niet meer wegen dan twintig kilo, exclusief accu en bepakking, want die plaats je voor je in het stoeltje.

Kabelbaan naar kasteel

Ik heb geen idee wat mijn fiets weegt, maar ik blijk pech te hebben, want later hoor ik van andere e-bike-eigenaren dat ze wel degelijk mee mochten. Maar de Duitse dame is onverbiddelijk, dus ik moet die tien procent helling fietsend omhoog.

De beloning is het slot, dat weliswaar flink in de steigers staat, maar als je daar een beetje doorheen kijkt, waan je je in de middeleeuwen. Zeker met een rondleiding van Amerikaan Cevin, die met leuke anekdotes de geschiedenis tot leven brengt.

Na een nachtje bijtanken, vertrek ik de volgende dag naar Remscheid. De route gaat door een fraai heuvelachtig landschap, langs weilanden en door dorpjes. Soms over de stoep, bij gebrek aan fietspad, maar ook over weer een oude spoorlijn, die me rechtstreeks naar het stadje voert.

Het stadsdeel Lennep is waar je moet zijn: een pittoresk pleintje en weer die mooie huisjes. In één van die historische panden is Wilhelm Röntgen geboren, waar ze hier maar wat trots op zijn. Er is een heus museum aan de natuurkundige en zijn uitvinding - de röntgenfoto - gewijd.

Stuwdammen en meren

Er is in de omgeving van Remscheid nog meer te zien. Zo kun je fietsen naar verschillende stuwdammen en meren. In de zomer liggen mensen hier in het gras aan het water, wordt er gezwommen en gesupt.

Er staan oude wagons en stoomlocomotieven opgesteld bij het dorpje Dahlhausen, dat langs de Wuper ligt. Net als het dorp Wülfing, waar je zo naar een enorme, voormalige textielfabriek kunt rijden. Het museum dat er nu in zit, is alleen in het weekend open, maar eromheen en onderdoor fietsen is al de moeite waard. 

De laatste dag ga ik rustig terug naar Wuppertal. Inmiddels heb ik mezelf getraind om met haviksogen bordjes te spotten. Zeker als je op hoge snelheid van een heuvel dendert, moet je scherp blijven, want een afslag is zo gemist.

Vlak voor Wuppertal wijst er een bordje naar een fabrieksterrein. Er rijden vrachtwagens en lopen mannen in gele hesjes en met helm op. Moet ik daar echt heen? "Jawohl", zegt een van de werkmannen. "Hierlangs fietsen en dan kan je daar onder een tunneltje door."

Ik volg de instructies op en plots zit ik weer midden in de natuur. Omringd door groen en met het geluid van kabbelende beekjes. Terwijl ik een minuut geleden haast nog een fabriek in fietste. Zoiets zie ik in Nederland niet zo snel gebeuren, maar juist dat maakt het fietsen in het Bergische Land een bijzonder avontuur.