Johan zoekt nieuwe vrienden: 'Mijn eigen vrienden hebben het te druk'

"Ik heb echt hele leuke vrienden", begint Johan het gesprek. "Grappige, fijne vrienden met wie ik kan lachen en alles kan delen. Die mee naar de bios of het theater gaan." Hij noemt acht namen op. "Echt, een rijkdom."

Toch merkt hij dat hij veel vaker dan hij zelf wil 's avonds alleen op de bank zit en niemand kan bellen om spontaan een drankje mee te doen. "Het zit 'm in het woord spontaan", zegt hij. Want zijn o-zo-fijne vrienden hebben jonge kinderen, wonen niet meer net als hij in Amsterdam of zitten 's avonds liever met hun liefde op de bank.

"Ik snap hun redenen, echt waar. Iedereen is druk. Als zij een moment voor zichzelf hebben, denken ze: heerlijk, eindelijk een uur alleen op de bank. En ik denk: al heb ik maar een uur met iemand, dat is fijn." Het is een tegenovergestelde behoefte. "Er is niks mis met onze vriendschap en ik vind hun uitleg waarom ze spontaan niet kunnen altijd redelijk, maar soms is het pijnlijk dat ik vaak diegene ben die uitreikt en de ander niet."

Andere dynamiek als veertiger

Het is volgens Johan als veertiger lastiger nieuwe mensen tegen te komen dan pakweg twintig jaar geleden. "Als twintiger zit je in een beweeglijke, sociale omgeving. Je hebt meerdere etentjes of feestjes per maand waar allemaal gelijkgestemden komen. Je bent dan nog niet echt gesetteld en hebt dus tijd en zin in spontaniteit."

Als veertiger ervaart hij een totaal andere dynamiek. De meeste mensen zijn gesetteld en hebben kinderen waar ze druk mee zijn. "Als ik een vriendin app of ze volgende week mee naar het theater gaat, is dat vaak te kort dag. "

Dat het tijd was voor een ludieke actie, concludeerde Johan nadat hij eerder dit jaar een hartinfarct heeft gehad. "Natuurlijk stonden mijn vrienden aan mijn bed en hebben ze ook daarna goed voor me gezorgd. Maar nadat dit is gebeurd, wilde ik me niet meer neerleggen bij een leven wat voor mij suboptimaal is."

Eerder ging hij op tennisles om mensen te leren kennen, leerde de boogiewoogie bij een dansschool. Maar daar bleken geen nieuwe vrienden te zitten. "Vandaar de baldadige actie. Ik dacht: ik knal het gewoon online. Ik heb de oproep ook gedeeld omdat ik weet dat ik lang niet de enige ben die hiermee worstelt. Zo maak ik het taboe wat kleiner."

'Wat doe jij met kerst?'

Dus nam Johan het heft in eigen handen en gooide er op zijn blog publiekelijk de vraag uit: 'Wat doe jij met kerst?' waarin hij eerlijk is over zijn zoektocht naar vrienden in Amsterdam. Dat ze alleen in de hoofdstad mogen wonen is vrij specifiek, geeft hij toe. "Maar ik wil op mijn fiets kunnen springen en binnen een halfuur ergens staan. Dat gaat natuurlijk niet als ik eerst met de trein naar Breda moet en dan bus 22 moet nemen naar een dorp."

Een beetje ongemakkelijk was de oproep wel, geeft hij toe. "Maar niets menselijks is ons vreemd, toch? Iedereen heeft grote en kleine schaamtes. De ongemakkelijke waarheid is dat ik me weleens eenzaam voel, anders zat ik wel alleen op een terras met een boek dat helemaal prima te vinden. Dat is niet zo. Ik laat dit soort ongemakken graag zien, want ik ben ontevreden met hoe de situatie nu is."

'Hoe kritisch mag ik zijn?'

Op de oproep reageerden zo'n veertig mensen. De helft ervan mailden vanwege de herkenning. "Maar dan woonden ze ergens achter Harderwijk, niet echt op fietsafstand."

Met 25 heeft hij contact gehad, met zo'n acht mensen heeft hij afgesproken. "Het is heel leuk om in een korte tijd een heleboel mensen te ontmoeten. Twee van hen ga ik denk ik vaker zien, maar dat zijn meer museumcontacten."

Met een paar heeft Johan best een prima avond gehad, maar als het leeftijdsverschil te groot was, merkte hij dat in de gespreksstof. "We zaten gewoon op een andere golflengte. Maar daarna dacht ik ook: hoe kritisch mag ik zijn?"

Vrienden met kinderen

"Hoe ouder je bent, hoe actiever je zelf moet zijn in het vinden van nieuwe vrienden", zegt Beate Völker. Ze is hoogleraar stadssociologie aan de Universiteit Utrecht, directeur van het NSCR en ze heeft onderzoek gedaan naar vriendschap bij volwassenen. "Het is een feit dat het leven van jongeren minder 'gestructureerd' is en ze daardoor langer blijven hangen in de sportschool of een café en meer openstaan voor spontante ontmoetingen."

Na de opleidingsfase wordt het leven tamelijk gesetteld. De eerste breuken in vriendschappen kunnen volgens Völker ontstaan als vrienden kinderen krijgen. "Als de een wel een kind heeft en de ander niet, kan deze nieuwe levensfase een vriendschap uit elkaar driften. Nieuwe ouders zijn druk, dat is een feit waar je weinig aan verandert. Dat moet je accepteren, maar als ze nooit meer tijd voor je hebben, mag je ze daar best op aanspreken."

"Vrienden vervullen een andere rol dan een partner of familie doet", zegt Völker. "Ze zijn de frisse wind, de gezelligheid, het plezier. Maar ook een gevoel van genegenheid en sociale cohesie die een partner of familie niet altijd kan geven." Een goede vriendschap vervult daarmee een basisbehoefte.

Uit onderzoek naar verschillende samenstellingen van vriendschapsnetwerken blijkt dat de basis van een goede vriendschap gebaseerd is op gelijkenis. "Bij veel volwassen vrienden zien we dat ze het eens zijn over wat zij belangrijk vinden in het leven. Dat kan politiek zijn, maar bijvoorbeeld ook vaccineren. Denk je er verschillend over en begrijp je elkaars standpunten niet, dan kan dat een reden voor frictie zijn."

Andere afslag in het leven 

Als de een constant zegt 'daar ben ik het niet mee eens', wordt dat vermoeiend. "Dit geldt in een relatie en een vriendschap." Afstand kan ook ontstaan als een goede vriend een andere afslag in het leven heeft genomen. "Bijvoorbeeld dat iemand helemaal opgaat in een nieuwe baan of een nieuwe partner en daardoor minder tijd heeft. Het kan de relatie veranderen en de vraag is of de vriendschap in staat is deze klap op te vangen."

Je mag je vrienden er best op aanspreken als ze minder tijd voor je hebben, vindt Völker. Vrienden zijn volgens haar in staat elkaar de ruimte te geven en elkaar later weer te vinden. "Elkaar loslaten en later terughalen is iets bijzonders wat in vriendschappen vaak kan, maar in liefdesrelaties minder goed uitpakt."

Nieuwe, gelijkgestemden vrienden zoeken net als Johan kan een mooie proactieve oplossing zijn. "Ik heb er best over zitten klagen natuurlijk, maar ik vind vooral dat als je ergens niet blij mee bent in je leven, je dan je creativiteit in de strijd mag gooien en iets moet ondernemen."

Potentiële vriend uitgenodigd voor verjaardag

Met succes. Eén van de afspraken die Johan via zijn oproep heeft ontmoet, kan een vriendschap worden. "We hebben elkaar drie keer ontmoet. Na twee keer wat drinken en één keer bowlen kun je natuurlijk nog niet zeggen of je elkaar over een jaar nog ziet. Maar het was gezellig en het heeft zeker potentie. Diegene heb ik uitgenodigd voor mijn verjaardag volgende maand."

Ook via LinkedIn kreeg hij een mooi aanbod voor deze feestdagen. "Na mijn bericht werd ik uitgenodigd door iemand die ik alleen via de socials ken. We hebben elkaar nog nooit ontmoet, maar volgen elkaar al wel een tijdje. Ze vroeg of ik zin had met haar familie mee te gaan naar een theaterdiner in Rotterdam. Ze heeft ook een paar andere vrienden uitgenodigd. Ik vond het een hartstikke leuk idee en heb dit aanbod dan ook meteen aangenomen."