Een lusteloos gevoel, somberheid, je moe voelen. Dipje, of is er meer aan de hand? Wanneer is iets een depressie, en wanneer gewoon een dip, liefdesverdriet of een 'mindere week'? "Veel mensen denken wel eens: ik heb er geen zin meer in."
Het ministerie van Volksgezondheid vraagt aandacht voor depressie door vandaag een campagne te starten. Zodat mensen er meer over gaan praten en zich minder snel schamen als ze een depressie hebben. Maar hoe weet je nou of je in een depressie zit of 'gewoon' last hebt van een dip?
ZIE OOK: 800.000 Nederlanders met depressie
"Als je je somber voelt, hoef je je niet meteen zorgen te maken", zegt professor Claudi Bockting. Ze is klinisch psycholoog bij het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam en verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Het klinkt een beetje gek, maar somberheid hoort bij het leven. Net zoals blije gevoelens. Je maakt nu eenmaal verdrietige, nare dingen mee." Denk aan liefdesverdriet, het verlies van een dierbare, een trauma. "Dat gebeurt nu eenmaal."
Niet schamen voor suïcidale gedachten
Ook sombere gevoelens zónder aanwijsbare oorzaak betekenen niet meteen dat je in een depressie zit - of op een depressie afstevent. "Er zijn mensen die af en toe denken: ik heb er geen zin meer in. Dat zou je suïcidale gedachten kunnen noemen, maar veel mensen denken weleens zoiets, zonder er daadwerkelijk iets mee te doen. Daar hoef je je niet voor te schamen, en je hoeft je er ook niet direct zorgen om te maken. Ze mogen je alleen niet belemmeren in het dagelijks leven."
Je hebt een depressie als de somberheid 'gedurende een bepaalde tijd', minstens twee weken, duurt en/of er sprake is van 'een verlies van plezier'. "En dan moet er nog een aantal andere klachten zijn die minimaal twee weken aanhouden, in zo'n erge mate dat werken of naar school gaan niet meer lukt, en je dagelijks leven wordt belemmerd."
Dat kunnen klachten zijn zoals slapeloosheid, concentratieproblemen, gevoelens van waardeloosheid, maar ook geen zin meer hebben in eten – zelfs niet als je lievelingskostje voor je neus staat. Ook kenmerkend: twijfelen aan de kleinste dingen. "Dat je bijvoorbeeld in de supermarkt staat en niet weet welk type rijst je moet kopen. Dat is niet goed."
De officiële definitie van depressie
Om de diagnose 'depressie' te stellen, moet een arts vaststellen dat er sprake is van vijf of meer van onderstaande symptomen, die minstens twee weken aanhouden, waaronder minstens één van de eerste twee symptomen:
- sombere stemming gedurende het grootste deel van de dag, bijna dagelijks
- duidelijke vermindering van interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten
- duidelijke gewichtsvermindering of gewichtstoename
- slapeloosheid of overmatig slapen
- psychomotorische agitatie (een gevoel van gejaagdheid) of remming
- moeheid of verlies van energie
- gevoelens van waardeloosheid of buitensporige of onterechte schuldgevoelens
- verminderd vermogen tot concentratie of besluiteloosheid
- terugkerende gedachten aan de dood, suïcidegedachten, suïcideplannen of suïcidepoging.
Negeer je dip niet
Mensen die een of enkele depressieve klachten hebben, zoals een somber gevoel of een week je bed niet meer uit willen, komen er volgens Bockting vaak weer bovenop door een tijdje goed voor zichzelf te zorgen. Goed eten, goed slapen, regelmaat vinden, sporten, voldoende naar buiten - dat soort dingen. "Bij veel van deze mensen gaat het vanzelf weer beter naarmate de tijd verstrijkt."
Het is wel heel belangrijk, zegt Bockting, om jezelf goed in de gaten te houden. "Een dip kan zeker leiden tot een depressie bij een deel van de mensen." Negeer je dip dus niet, raadt Bockting dringend aan. "Behalve goed voor jezelf zorgen, hebben sommige mensen ook vaak baat bij zelfhulpboeken of onlinetherapie. Dat kan heel zinvol zijn en je helpen om wat meer grip op jezelf te krijgen en uit die dip te klimmen."
Ook goed om te weten: rouw of liefdesverdriet of een trauma zijn niet per se redenen om hulp te zoeken. "Ik zeg niet dat het geen pijn en verdriet doet en geen tranen kost, maar de meeste mensen komen hier doorheen zonder een psychische stoornis te krijgen en zonder hulp." Wel is het vaak zo dat hoe meer ellende er op je bordje komt, hoe groter de kans is dat je depressief wordt. Bockting: "Maar dan is er nog steeds geen reden tot paniek, er zijn effectieve behandelingen."
Vraag je je na het lezen van dit artikel af of je een depressie hebt? Doe de zelftest of maak een afspraak met je huisarts.
Heb jij vragen over zelfmoord?
Openingstijden: 24 uur, 7 dagen per week
Meer op rtlnieuws.nl:
