Anorexia is een echte vrouwenziekte. Tenminste, dat is het beeld. Maar: 10 procent van de anorexiapatiënten is man. Artsen zien deze ziekte bij jongens en mannen nogal eens over het hoofd, en wijzen hen veel later door dan vrouwen. Dat kan gevaarlijk zijn.
Vorige week maakte vader Eric in RTL Late Night korte metten met het beeld dat anorexia een vrouwenziekte is; zijn zoon Sem heeft anorexia. Het leidde tot verbaasde reacties. "Toch wel apart dat een jongen het krijgt. Ik was vroeger ook dun en had daar een hekel aan", reageerde bijvoorbeeld een man op onze Facebookpagina.
Vragen gericht op vrouwen
Ook hulpverleners denken niet snel aan mannen bij deze ziekte. Sociologe Sarah Lips, die in het verleden onderzoek deed naar mannen met anorexia, zegt: "De klassieke symptomen die artsen gebruiken om de diagnose te bepalen, zijn vaak meer gericht op vrouwen." Zo staat in de lijst met symptomen de vraag of een vrouw nog menstrueert.
Ook zijn er verschillen in hoe mannen en vrouwen compenseren wat ze eten, legt Lips uit. “Mannen gaan vaker extreem veel bewegen, terwijl vrouwen eerder laxeermiddelen gebruiken. Vaak valt dat excessieve sporten minder op, waardoor het lang kan duren voordat artsen aan anorexia denken en er een diagnose komt. Er is dus een blinde vlek."
Artsen zien de symptomen bij mannen vaak aan voor een andere 'ziekte' en sturen ze naar huis met een verkeerde verwijzing of medicijnen die niet zullen werken. Hierdoor duurt het lang voordat de juiste diagnose wordt gesteld. "Daarnaast duurt het lang voordat anorexiapatiënten zelf erkennen dat ze een probleem hebben en om hulp vragen."
Sterk in je schoenen staan
Dat mannen en jongens zo laat een verwijzing krijgen, is niet zonder gevaar. "Hoe langer het duurt voordat de behandeling start, hoe kleiner de kans is op goed herstel. Je moet als mannelijke anorexiapatiënt dus sterk in je schoenen staan, én je hebt een sterke omgeving nodig om achter een doorverwijzing aan te gaan. Als je dat niet doet, kan de ziekte je fataal worden." Anorexia kan schade aanrichten aan het lijf, zoals het uitvallen van organen.
Anouk Geilen, één van de gezondheidszorgpsychologen bij de unit eetstoornissen aan het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC), maakt zich ook zorgen over de doorverwijzingen. "Tegenwoordig zie je steeds meer instellingen die ook anorexia behandelen. Maar soms ontbreekt het hen aan voldoende kennis of ervaring. Er wordt dan te lang doorbehandeld binnen die instelling voordat de patiënten worden doorverwezen naar een specialist."
Overgewicht
De ziekte verloopt bij mannen niet anders dan bij vrouwen. Geilen: "Allebei ervaren ze de irreële angst om aan te komen. Ook leidt een onderliggende traumatische gebeurtenis, zoals een overlijden in de omgeving, tot de drang om zo sterk de controle te willen houden over hun gewicht."
Omdat de ziekte bij mannen zo onbekend is, is er ook niet veel onderzoek naar gedaan, zegt sociologe Lips. Uit wat er bekend is kwam wel een opvallend verschil naar voren: "Mannen bleken vaker wat overgewicht te hebben als de anorexia 'begon'. Vrouwen hadden meestal een normaal gewicht. Als mannen dan gaan afvallen, valt het minder snel op, want het duurt even voordat je ziet dat ze te veel afvallen. Daardoor kan het weer langer duren voordat de ziekte bij mannen wordt opgemerkt."
Korreltje zout
Dat 10 procent van de mensen met anorexia man is, moeten we daarom een korreltje zout nemen, zegt Lips. "Dat zijn alleen de mannen die hulp zoeken. Anorexia is een ziekte die zich zo ontwikkelt, dat je liever niet behandeld wilt worden. Dat betekent namelijk dat iemand zich met je gaat bemoeien, en dan verlies je de controle. De groep mannen die aan de eetstoornis lijdt en geen hulp krijgt, kan in werkelijkheid dus nog wel groter zijn.”
Omgaan met een eetstoornis
Anorexia komt steeds vaker voor bij jonge kinderen. Hoe kun je daar als ouder het beste mee omgaan? Deskundige Patricia Bos gaf eerder een aantal tips.
- Word nooit boos op je kind, maar geef liefde, daar bereik je meer mee.
- Maak je kind duidelijk dat het er niet voor gekozen heeft een eetstoornis te krijgen, maar dat het wel kan kiezen voor herstel.
- Laat weten dat je kind er niet alleen voor staat, en dat je graag wilt helpen.
- Je kind is niet de eetstoornis. Zie de eetstoornis los van je kind.
- Schakel professionele hulp in, het probleem achter de eetstoornis moet worden opgelost.
- Let erop dat er een klik is tussen je kind en de hulpverlener van je kind.
- In het herstel leert je kind om weer van zichzelf te gaan houden, daarbij kan het heel wat complimenten gebruiken.
- Een terugval tijdens het herstel hoort erbij. Gebruik het als een moment van reflectie: bespreek met je kind wat er wél goed gaat.
Meer op rtlnieuws.nl:
