Een schoolfeest, een sportdag of een schoolreisje. De vrijwillige ouderbijdrage voor extra activiteiten op school kan flink oplopen. Maar wat als je die niet kan betalen?
Voor het gezin van Thomas* (46) was de vrijwillige ouderbijdrage een groot probleem. Hij heeft drie dochters in de leeftijd van tien, twaalf en veertien jaar. Door privéomstandigheden lukte het hem niet om de ouderbijdrage van zijn jongste dochter op tijd te betalen. "De druk vanuit haar basisschool was fors. Ze zeiden: 'Wij zijn ook een onderneming met een winstoogmerk, we verwachten het geld gewoon op onze rekening."
ZIE OOK: Hogere vrijwillige ouderbijdrage op middelbare school met veel rijke ouders
Thomas kwam in de schuldsanering terecht en maakte een betaalafspraak met de school. "De betaling voelde niet alsof die vrijwillig was. Vrij snel na de betaalafspraak stuurde de school alsnog een aanmaning bovenop het volledige bedrag. Daarna kwam er een brief van een externe partij met een incassobedrag en kosten voor de boekhouding."
Lees door onder het kader
Vrijwillige ouderbijdrage
- Driekwart van de ouders ervaart de vrijwillige ouderbijdrage als een verplichting, blijkt uit onderzoek van ouders&onderwijs.
- Hoe de vrijwillige ouderbijdrage wordt gefactureerd verschilt per school. De ene school stuurt aan het begin van het jaar een rekening met een verzameling van alle kosten. Bij een andere school valt per uitje of activiteit een betalingsverzoek op de mat.
- De vrijwillige ouderbijdrage neemt toe als het onderwijsniveau stijgt. In het praktijkonderwijs is de vrijwillige ouderbijdrage gemiddeld het laagst, gemiddeld 92 euro. Bij het vwo is de bijdrage gemiddeld het hoogst, 264 euro. Dit blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws.
- Inkomsten uit de vrijwillige ouderbijdrage worden vooral gebruikt om feesten en vieringen en buitenschoolse/extra activiteiten te betalen.
Korting en vrijstelling
- Uit de Schoolkostenmonitor 2015-2016 geeft 82 procent van de gevraagde scholen aan nooit een korting of vrijstelling te geven. Van de ouders geeft 2 procent aan een korting te hebben gekregen en 2 procent een volledige vrijstelling. Kortingen worden vaak gegeven als een ouder meer kinderen op dezelfde school heeft (41 procent) en vanwege de hoogte van het inkomen (18 procent). Andere redenen zijn een korting op basis van betaling binnen een bepaalde termijn en korting vanwege keuzevrijheid in de activiteiten waarvoor ouders betalen.
- Het percentage ouders dat geen vrijwillige ouderbijdrage betaalt, verschilt per school. Er zijn scholen die aangeven dat vijf procent niet betaalt, maar ook scholen waar dat 35 procent is. Over alle scholen gemiddeld is dit 16 procent.
Grimmige sfeer
Thomas kon en wilde de extra kosten niet betalen. "Vanaf het moment dat ik de extra kosten niet betaalde, werd de sfeer grimmig. De schuld, plus de rente en de aanmaningskosten, is inmiddels opgelopen tot duizenden euro's."
Inmiddels is zijn jongste dochter van basisschool gewisseld. De oudste twee zitten op een middelbare school. "Mijn dochter had het al een tijdje niet naar haar zin in de klas. Toen haar privégegevens ook nog zonder toestemming werden gedeeld met een onderzoekbureau en onze communicatie over de vrijwillige ouderbijdrage escaleerde, besloten we samen dat ze naar een andere school zou gaan."
Betaalafspraken
De financiële omstandigheden van het gezin zijn inmiddels beter. Thomas: "Ik ging in gesprek met de nieuwe school van mijn dochter. Daar werd me verteld dat door de recessie meer ouders worstelen met betalingsproblemen. De school besloot mee te bewegen en met hen kon ik goede betaalafspraken maken waar ik me gewoon aan houd."
Thomas houdt zich ook aan de eerder gemaakte afspraak met de andere basisschool. "Maar zij houden hun poot stijf en willen alle extra kosten terugzien. Met een jurist probeer ik het probleem nu op te lossen."
Onder bijstandsniveau
Thomas is niet de enige die moeite heeft met de vrijwillige ouderbijdrage. Ook Mary (48) vindt het lastig om de bijdrage te betalen. Drie jaar achter elkaar werd het bedrag kwijtgescholden omdat ze in de schuldsanering zat. "Daar ben ik nu gelukkig uit, maar met mijn parttime baan verdien ik onder de bijstandsnorm." Haar zoon is zestien jaar en zit op het voortgezet onderwijs. Mary: "Ik krijg nu geen kwijtschelding meer omdat ik werk heb. Het is pittig om het bedrag van 300 euro op te hoesten."
Mary werkt zestien uur per week bij een kledingzaak en verdient ongeveer 750 euro per maand. Het bijstandsniveau voor een alleenstaande ouder is ongeveer 950 euro per maand. Mary: "Ik vind het krom dat er niet gekeken wordt naar jaarinkomen, maar naar een document, waarin je aantoont dat je in de schuldsanering of de bijstand zit. Met mijn loonstrookje en bankafschriften kon de school niks."
In termijnen betalen
Ondanks dat het gaat om een vrijwillige bijdrage, voelt Mary toch de druk deze te betalen. "Ik ben bang dat als ik niet betaal, mijn zoon sommige schoolmaterialen niet krijgt of dat hij niet mee mag met excursies en reisjes. Het laatste wat ik wil is hem voor schut zetten tegenover zijn klasgenoten."
Via stichting Leergeld heeft ze voor hem een nieuwe fiets en een laptop gekregen en met de financiële administratie van de school heeft ze afgesproken het bedrag in termijnen te betalen. "Maar ik betaal ook de beugel van mijn zoon en de gasrekening in termijnen. Al die rekeningen bij elkaar tellen flink op."
Mary kent meerdere alleenstaande moeders die tegen hetzelfde probleem aanlopen. "We weten dat de bijstand gunstiger is met meer geld en vouchers voor een dagje uit, maar ook met weinig geld kun je een leuk leven leiden. Ik ben niet zielig."
*Thomas is een gefingeerde naam. Zijn echte naam is bekend bij de redactie.
Goedkoop naar school: 6 tips
- Bestelsystemen voor schoolboeken geven vaak suggesties voor extra leermiddelen, bijvoorbeeld oefenbundels. Vraag eerst bij de school of bij oudere scholieren na of dit echt nodig is.
- Besparen op schoolspullen kan ook door te zoeken naar goedkope winkels, of kies voor creativiteit: koop een goedkope agenda en pimp hem zelf. Inspiratie vind je op Youtube.
- Lesroosters, huiswerk en cijferlijsten staan vaak op internet. Een digitale leeromgeving wordt steeds belangrijker voor scholieren en daarom is een smartphone voor je kind handig. Veel scholen bieden gratis wifi voor leerlingen aan, daarom is een apart internetabonnement niet altijd nodig.
- In de bovenbouw van de middelbare school zijn reizen naar het buitenland geen uitzondering. Meegaan op schoolreis is niet verplicht. Wil of kun je deze reis niet betalen? Dan moet de school voor een ander programma zorgen. Is een schoolreis verplicht vanwege een lesprogramma, dan zijn daar geen kosten aan verbonden.
- Een gemeente kan noodzakelijke uitgaven van gezinnen met weinig geld vergoeden, zoals bepaalde leermiddelen. Dit kun je bij de sociale dienst van de gemeente navragen.
- Stichting Leergeld ondersteunt ouders zodat alle kinderen mee kunnen op schoolkamp. Ook met een schooltas, computer en andere schoolmaterialen kunnen zij helpen.
Bron: Nibud
