Spoorbeheerder ProRail heeft mogelijk de wet overtreden bij de aanbesteding van onderhoudscontracten. De toenmalige directie van het bedrijf heeft interne waarschuwingen hierover naast zich neergelegd, blijkt uit onderzoek van RTL Z.
Het gaat allemaal om de aanbesteding van zogenoemde 'prestatiegerichte onderhoudscontracten' voor het spoor in de regio’s Gelre2, Wadden, Den Haag en Twente. Als zich in deze vier gebieden verstoringen voordoen, bijvoorbeeld sein- of wisselstoringen of gebroken bovenleidingen, dan wordt dat gerepareerd door vaste aannemers.
De contracten hiervoor werden in augustus 2014 gegund aan respectievelijk Asset Rail, Strukton Rail, BAM en Volker Rail. Maar de manier waarop dit is gebeurd, heeft binnen ProRail tot verdeeldheid geleid, blijkt uit onderzoek van RTL Z.
ZIE OOK: Kamer wil uitleg over 'fors' salaris directeur ProRail
ProRail zou de aanbestedingswet en de mededingingswet hebben overtreden door de vier aannemers die het onderhoud al uitvoerden opnieuw voor tien jaar in te huren. Andere concurrerende aannemers werden zo buitenspel gezet en kregen geen kans om de contracten in de wacht te slepen.
De directie van ProRail, toen nog onder leiding van Marion Gout, sloeg waarschuwingen hierover in de wind en wapperde met juridische adviezen waaruit zou blijken dat het verlengen van de contracten wél kon binnen de wet- en regelgeving. ProRail gunde zo het onderhoud aan het spoor in de vier regio's in kwestie voor een periode van tien jaar aan de vier aannemers voor de genoemde gebieden.
De raad van commissarissen van ProRail laat de zaak nu onderzoeken, bevestigt een woordvoerster van ProRail. "Er wordt momenteel door PWC onderzocht of (deze aanbesteding) goed tot stand is gekomen en of (hij) qua wet- en regelgeving (op het gebied van) mededinging goed in elkaar zit. Mede aanleiding voor de raad van commissarissen van ProRail om dit onderzoek te laten uitvoeren, zijn onder meer kritische kanttekeningen die binnen ProRail zijn geuit over de aanbesteding", stelt het bedrijf in een schriftelijke verklaring.
ZIE OOK: ProRail in advertentie door het stof: 'Onze excuses'
Voor de verantwoordelijk staatssecretaris Wilma Mansveld zijn de mogelijke problemen met de aanbesteding vervelend. De nieuwe wijze van aanbesteden kwam er na druk van de Tweede Kamer.
Met veel bombarie kondigde Mansveld in september 2013 de nieuwe werkwijze aan. Alle bij het spooronderhoud betrokken partijen tekende een convenant 'Prestatie Gericht Onderhoud Spoor in Nederland', omdat er een 'politiek(e) en maatschappelijke druk' was 'om betere prestaties te realiseren op het spoor en het spooronderhoud en (om) bezuinigingen door te voeren'.
Met minder geld moest er beter onderhoud worden uitgevoerd met als 'wenkend perspectief een veiliger spoor met minder storingen en een hogere beschikbaarheid van het spoor'. Opvallend is dat het convenant zelf meldt dat de 'zaken' die hiervoor met de onderhoudsaannemers moeten worden geregeld moeten passen 'binnen de kaders van het aanbestedings- en mededingingsrecht'. Juist hierover bestond binnen ProRail kennelijk twijfel, die door de directie van het bedrijf terzijde is geschoven.
ZIE OOK: Wanprestaties NS en ProRail: oplopende boetes
ProRail wenst verder geen toelichting te geven. "Het onderzoek is nog gaande en naar verwachting binnen enkele weken afgerond", stelt het bedrijf.
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu laat in een reactie weten dat 'het ministerie niet bij het onderzoek is betrokken'. "Het vindt plaats in opdracht van de raad van commissarissen van ProRail." Het ministerie wordt 'over de voortgang van het onderzoek' verder 'niet geïnformeerd'. Hoewel het ministerie politiek verantwoordelijk is, laat het verder ook geen onafhankelijk onderzoek uitvoeren.
