Jesse Klaver (GroenLinks) en Diederik Samsom (PvdA) willen de CO2-doelstellingen voor 2030 verder aanscherpen. Ze pleiten ervoor om wettelijk vast te leggen dat Nederland over vijftien jaar 55 procent minder broeikasgassen uitstoot ten opzichte van 1990.
Op dit moment zijn deze milieuafspraken voor een groot deel vrijblijvend en wordt er uitgegaan van een reductie van 40 procent. Klaver en Samsom vinden dit niet genoeg en willen dat deze reductie met nog eens 15 procent wordt aangescherpt. Dat is nodig om de opwarming van de aarde te beperken, want voor 2050 moet het niveau van broeikasgassen in totaal met 95 procent zijn gedaald.
De afspraken moeten worden vastgelegd in wetgeving, vinden ze. Daardoor krijgt het klimaat een vergelijkbare status als de rijksbegroting. De klimaatplannen van het kabinet moeten namelijk tegelijk met de rijksbegroting worden aangeboden aan de Kamer, en het valt onder de ministerie van Algemene Zaken. Dit is een unicum in de Nederlandse parlementaire geschiedenis.
Ingewikkelde wetgeving
De klimaatregelgeving is redelijk ingewikkeld. Het ene deel van de uitstoot wordt Europees via emissierechten geregeld. Dit is een soort belasting die bedrijven moeten betalen over broeikasgassen. Deze rechten zijn beperkt, waardoor industrieën ontmoedigd worden om te veel uit te stoten. Een ander deel van de verontreiniging wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld landbouw, verkeer en afval.
In het wetsvoorstel staat kort gezegd hoeveel de sectoren mogen uitstoten die geen emissierechten kunnen kopen. Het nieuwe plan is gebaseerd op een oude ontwerpwet af uit 2008. Daarin staat dat Nederland tot 2030 de uitstoot van broeikassen ten opzichte met 50 procent moet verminderen ten opzichte het niveau van 1990.
Soms moet je lang wachten op je campagnesucces: in 2008 voerden wij campagne voor een #klimaatwet. Nu dienen PvdA en GroenLinks hem in :)
— Ike Teuling (@IkeTeuling) 23 november 2015
Geen CO2-opslag
De twee fractievoorzitters hebben dat percentage dus met vijf procent omhoog geschroefd. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt inmiddels dat het voorstel van zeven jaar geleden te laag geraamd is, vertelt Donald Pols, destijds mede-initiatiefnemer van de wet en vanaf 1 december de nieuwe directeur van Milieudefensie.
Ook willen de twee Kamerleden dat de energiemix 100 procent hernieuwbaar is. "Op dit moment worden er nieuwe kolencentrales in gebruik genomen omdat we er vanuit gaan dat er ooit wel een CO2-opslag zal komen, maar daarmee schuiven we het probleem alleen maar verder voor ons uit. Met dit initiatief wordt dat voorkomen."
Redelijk uniek in Europa
Hij is heel blij met het nieuwe voorstel. "Dit kan echt de doorbraak zijn voor ons klimaatbeleid, hier hebben we meer dan een decennium op gewacht. Als de wet aan wordt genomen, dan verandert Nederland van achterhoede lid naar een voorloper. Daardoor krijgen we enorm veel gezag en kunnen we tijdens klimaatonderhandelingen ook meer van andere landen vragen."
Op dit moment zijn er nog drie andere Europese landen die een vergelijkbare wet hebben aangenomen: Engeland, Denemarken en Finland. Ook in Frankrijk en Noorwegen liggen vergelijkbare voorstellen klaar.
Nu volgt NL nog de EU in Parijs met doel: minimaal 40%. Door #klimaatwet wordt de inzet 55%. Als ie aangenomen wordt tenminste....
— IkeTeuling(@IkeTeuling) 23 november 2015
Andere landen
In vergelijking met 2008, lijkt de tijd er nu wel rijp voor. Steeds meer invloedrijke commissies doen een dringende oproep om de klimaatdoelstellingen aan te scherpen. Zo adviseerde de Raad voor leefomgeving en infrastructuur het kabinet in september al om een 'regeringscommissaris' aan te stellen, die de reductie moet bewaken.
GroenLinks en PvdA hebben nog geen kamermeerderheid voor de initiatiefwet, daar zijn nog drie andere partijen nodig. Pols ziet wel kansen bij D66 en SP, samen met bijvoorbeeld Christen Unie of Partij van de Dieren.