Cybercrime, de opkomst van Fintech en politieke bemoeienis: banken moeten tegenwoordig heel wat bananenschillen ontwijken om te voorkomen dat ze uitglijden. Accountants- en belastingadviseurbedrijf PwC vroeg aan 672 bankiers in 52 landen waar zij zich het meest zorgen over maken.
1. Macro-economische situatie
De grootste potentiële uitglijder is de onzekere economie. Bankiers maken zich grote zorgen over wat er komende tijd gaat gebeuren met de hoge schulden van landen, bedrijven en banken, de achterblijvende groei in opkomende landen en de onzekerheid over de rente.
De senior vicepresident van een grote Canadese bank zegt in het rapport dat 'de lage rente en de stagnerende groei van de economie banken onder druk zet om meer risico te nemen'. Als ze dat niet doen, zijn ze gedwongen om te bezuinigen, wat er voor kan zorgen dat ze risico's minder goed kunnen monitoren. Volgens PwC sloten meerdere bankiers over de hele wereld zich bij hem aan.
2. Cybercrime
De opmars van cybercrime is opvallend; in 2013 stond het probleem nog op nummer negen en een jaar daarvoor zelfs nog op de 18de plaats. "Het is een mondiaal probleem, omdat cybercriminelen zich op de zwakke schakels in een nauw met elkaar verweven wereldwijde banksysteem richten", zegt Erik van der Zee, partner bij PwC en specialist in de financiële sector.
De twijfel bij bankiers over hoe ze de groeiende misdaad het hoofd moeten bieden, blijkt ook uit hun bezorgdheid over de kwaliteit van hun eigen technologie en hun risicomanagementsysteem. Volgens PwC toont dat aan hoe kwetsbaar banken zijn voor de toenemende criminaliteit.
3. Regulering
Sinds de crisis van 2008 kregen de banken te maken met steeds strengere regulering. Alhoewel deze zorg vorig jaar nog op nummer één stond, zijn banken bang dat al deze nieuwe regels schadelijk zijn in de toekomst. Ook worden ze gezien als een dure en tijdrovende zaak. Volgens PwC gaven veel bankiers dat aan de voordelen voor hen onduidelijk zijn, terwijl de omvangrijke en complexe regels veel tijd in beslag nemen.
Is er wel voldoende evenwicht tussen de regels, vraagt Emmanuel Vercoustre van AXA Banque Europe zich af in het rapport. "Kan de bankensector de risico’s aan om de economische groei efficiënt te bevorderen, of streven we af op een inefficiënt systeem waarin geen enkel risico gelopen wordt?"
4. Technologische risico’s
De bankensector heeft te maken met een hopeloos oud IT-systeem, zegt hoofdredacteur Alexander Campbell van Operational Risk and Regulation magazine. Hij legt uit dat er jarenlang amper in de technologie geïnvesteerd is. Daardoor is het op dit moment moeilijk om met de digitale en mobiele revolutie om te gaan.
Zo geven veel bankiers aan dat banken maar weinig doen aan de opkomst van Fintech-bedrijven, die de markt proberen te verstoren. Google en Apple, maar ook kleinere spelers als Bunq, proberen de rol van de banken over te nemen. "Deze innovaties knabbelen stukjes van het businessmodel van de banken af", vatte een directeur van een Indiase bank het probleem samen.
Van der Zee sluit zich bij hem aan: "Banken kijken scherper naar disruptieve ontwikkelingen zoals blockchain, peer-to-peer lending, crowdfunding en schaduwbankieren. Het wordt interessant om te zien hoe overheden en regelgevers hier mee omgaan en hoeveel ruimte banken en nieuwe toetreders krijgen."
5. Politieke bemoeienis
Alhoewel de echte financiële crisis inmiddels voorbij is, zien bankiers nog vele redenen voor overheden om de regeldruk te verhogen. Een bankier vertelde de onderzoekers dat er een trend is om banken als een maatschappelijke organisatie te zien waarbij winst niet geaccepteerd wordt. Zo zijn ze bijvoorbeeld bang dat ze verplicht risicovolle kredieten moeten verstrekken aan maatschappelijk nuttige sectoren.
De Britse voormalig supervisor Richard Farrant zegt daarover: "Banken zijn nog steeds een gemakkelijk politiek target, maar dat zal naar verloop van tijd verdwijnen." De zorgen verschillen per land, maar vooral in Europa en Noord Amerika zijn ze bang voor politieke 'mood swings'.
