Ga naar de inhoud
Geld en Werk

Dagboek Anne Frank online ondanks discussie over auteursrecht

Beeld © EPA

Het dagboek van Anne Frank is sinds vandaag overal ter wereld gratis te lezen. Het manuscript is online gezet in verschillende formaten, ondanks een conflict over het auteursrecht.

Het boek is online gezet door een Franse onderzoeker, die stelt dat het auteursrecht op de teksten is vervallen. Normaal gesproken vervalt dat recht 70 jaar nadat een schrijver overlijdt, op de eerste dag van het volgende jaar. Anne Frank overleed in 1945 in concentratiekamp Bergen-Belsen, dus zouden haar teksten vanaf vandaag vrij verspreid mogen worden.

Het Anne Frank Fonds, in 1963 opgezet door haar vader Otto Frank en eigenaar van de rechten op alle uitgaven, bewerkingen, theaterproducties en films over Anne Frank, beweert echter dat het auteursrecht nog niet is verlopen. Volgens de stichting is Otto co-auteur van het boek, zoals die gepubliceerd is, omdat hij de twee delen van Anne's dagboek bewerkte tot Het Achterhuis. Hij overleed pas in 1980, wat maakt dat het Fonds nog tot 2050 het auteursrecht zou hebben op de tekst. 

Een andere partij, Anne Frank Stichting, gaat daar tegenin en blijft wijzen op de datum van vandaag. Beide partijen hebben een verschillend belang: het fonds wil voorkomen dat allerlei andere partijen het boek kunnen publiceren; de stichting wil juist het verhaal van Anne zo breed mogelijk uitdragen.

Ook Mein Kampf in publieke domein
Het Anne Frank Fonds dreigt nu met juridische stappen tegen mensen die het dagboek online zetten. Het verwijst daarvoor naar een andere gebeurtenis: de postume publicatie van het onbewerkte dagboek uit 1986 door het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (nu NIOD), dat onder Nederlands recht pas na vijftig jaar hoeft vrijgegeven te worden. Naar die wet gekeken, zouden de auteursrechten pas op 1 januari 2037 vrijgegeven hoeven te worden. Het is een gecompliceerde situatie, omdat er meerdere versies van Anne Franks dagboeken bestaan.

Vooralsnog blijft het boek gewoon online staan, in het Nederlands. Op de vertalingen in andere talen ligt nog auteursrecht.

Tegelijk met het auteursrecht op Anne Franks dagboek zijn de rechten op Hitlers omstreden boek Mein Kampf vandaag vrijgekomen. Er is kritiek op het feit dat Hitlers werk vrijkomt, terwijl dat van Anne Frank misschien nog besloten moet blijven.