De Haagse eekhoornbrug, die in 2012 voor 144.000 euro werd aangelegd, is zes jaar later nog steeds geen doorslaand succes. Inmiddels zijn er nog steeds maar elf eekhoornbewegingen geteld.
Vier jaar geleden ontstond er ophef in de Haagse gemeentepolitiek over de brug die was aangelegd tussen landgoed Clingendael en Huis ten Bosch. Het bleek namelijk dat er geen gebruikgemaakt werd van de oversteekplaats door eekhoorns.
Elf eekhoorns
Een jaar of vier later blijkt het bouwwerk nog steeds geen hordes knaagdieren blij te maken. Volgens de gemeente zijn er inmiddels elf eekhoorns gedetecteerd door het camerasysteem in de brug.
Drie stuks in 2014, twee in 2015 en zes in 2016. Een woordvoerder laat weten dat de cijfers over 2017 nog niet bekend zijn. Dat komt volgens hem omdat het seizoen van april tot april loopt.
Tegenvaller
In 2016 schreef toenmalig wethouder Ingrid van Engelshoven (tegenwoordig minister van OCW) dat het aantal eekhoorns dat gebruik maakt van de voorziening tegenviel. Maar: "Oversteek van enkele eekhoorns kan er (...) al voor zorgen dat inteelt wordt voorkomen en de populatie kan groeien", tekende ze daarbij aan.
Op de vraag of de gemeente inmiddels tevreden is over de sindsdien zes extra gespotte eekhoorns, kwam geen direct antwoord. "Staatsbosbeheer is tevreden", liet de woordvoerder weten.
Ook kon de voorlichter niet met zekerheid zeggen of het in de tellingen om afzonderlijke eekhoorns gaat, of dat de elf eekhoorns misschien een kleiner aantal knaagdieren betreft dat meerdere keren is vastgelegd. "Het gaat niet om hoeveel het er zijn, maar of de brug regelmatig wordt gebruikt. De eekhoorns dragen geen naamplaatjes."
Honderden ecoducten
Den Haag is niet de enige plek met een dierenoversteekplaats. In Nederland zijn honderden tunnels, bruggen en viaducten aangelegd voor dieren. Hoeveel het er precies zijn, is niet duidelijk omdat sommige bouwwerken in beheer zijn van Rijkswaterstaat, andere bij de provincie, en ook gemeentes leggen veel faunapassages aan.
Rijkswaterstaat heeft een groot project lopen om verschillende natuurgebieden met elkaar te verbinden door faunapassages. Het is de bedoeling dat er dit jaar uiteindelijk 178 'knelpunten' zijn verholpen. Sinds 2005 is daar zo'n 250 miljoen euro aan uitgegeven.
Tussen de 2 en 8 miljoen euro
Maar zelfs voor Rijkswaterstaat is dat nog geen totaalaantal. Veel van dit soort constructies worden tegenwoordig al gemaakt bij de aanleg van nieuwe wegen, legt een woordvoerder uit. Door de bank genomen kost zo'n bouwwerk tussen de 2 en de 8 miljoen euro, aldus Rijkswaterstaat.
Volgens de woordvoerder loopt Nederland internationaal voorop in het verbinden van natuurgebieden. In Nederland wordt er namelijk vaak een combinatie gemaakt van een passage en rasters (waardoor de dieren niet ergens ander kunnen oversteken). Dit is 'erg effectief' gebleken, aldus de zegsvrouw.
Lang niet altijd effectief
Toch blijkt uit evaluaties die in opdracht van RWS zijn gemaakt, dat de eekhoornoverstaakplaats in Den Haag zeker niet de enige faunapassage is, die –op zijn zachtst gezegd– niet erg effectief is.
In 2015 deed Rijkswaterstaat onderzoek naar vier passages onder grote wegen (pdf). Twee passages onder de N11, een passage onder de A13 en een passage onder de A12 werden onder de loep genomen. De resultaten waren niet om over naar huis te schrijven.
Pindakaas
Voor iedere passage zijn doelsoorten vastgelegd: de dieren waarvoor de maatregel wordt genomen. Alleen in de passage onder de A12 werd tijdens de onderzoeksperiode een doelsoort gespot: de hermelijn. Helaas werd ook die alleen gespot nadat er pindakaas was opgehangen door de onderzoekers.
Op de andere drie plekken werden wel dieren waargenomen in de tunnels, maar geen dieren waar ook daadwerkelijk de tunnels voor zijn aangelegd.
Ook succesverhalen
Toch zijn natuurverbindingen zeker niet altijd ineffectief. Onderzoek naar de ecoducten op de Veluwe (pdf) zijn bijvoorbeeld juist erg positief. "Voor vrijwel alle ecoducten geldt dat deze worden gebruikt door de vooraf opgestelde doelsoorten en meer", concluderen de onderzoekers. In Den Haag kunnen ze daar voorlopig alleen maar van dromen.