Vrouwen krijgen voor hetzelfde werk nog altijd minder betaald dan mannen. Het College voor de Rechten van de Mens start vandaag een campagne om werkgevers te helpen voor gelijke lonen te zorgen.
Mannen en vrouwen worden in Nederland niet gelijk betaald. Het grootste deel van de verschillen in salaris komt voort uit verschillen in opleidingsniveau, werkervaring, werken in deeltijd of voltijd, et cetera.
Maar zelfs als voor twintig van dit soort kenmerken wordt gecorrigeerd, blijft er nog altijd een loonkloof bestaan: vrouwen verdienen in het bedrijfsleven gemiddeld zeven procent minder dan mannen, berekende het CBS eind vorig jaar. Bij de overheid is het verschil vijf procent.
Vijf oorzaken
Het College voor de Rechten van de Mens, dat toezicht houdt op de naleving van de mensenrechten in Nederland, deed bij ziekenhuizen, hogescholen en verzekeraars onderzoek naar salarissen en eventuele ongelijkheid. Ze vonden vijf belangrijke oorzaken voor een eventueel ongelijk beloningsbeleid. Die lijken los te staan van geslacht, maar volgens het onderzoek van het College zijn het meestal de mannen die van dit soort ongelijke situaties profiteren.
Het belangrijkste wapen voor gelijke beloning is volgens het College: een eerlijk en transparant salarisbeleid. Dat zou er zo uit kunnen zien voor werkgevers:
1. Betaal iemand naar zijn functie
Soms bieden werkgevers een werknemer met een universitaire opleiding een beter salaris voor dezelfde functie dan iemand met een hbo-salaris, zelfs als het om een gespecificeerde hbo-functie gaat.
De impliciete verwachting hierbij is dat iemand met een universitaire opleiding beter zal functioneren dan iemand met een hbo-opleiding. Maar, stelt het College voor de Rechten van de Mens, je mag werknemers niet belonen op basis van de verwachtingen die jij als werkgever van ze hebt. Je moet ze belonen voor hun daadwerkelijke werk.
2. Vraag niet naar het laatstverdiende salaris
Veel werkgevers doen het: vragen wat een nieuwe werknemer in zijn laatste functie verdiende. Doe het niet, stelt het College, want je benadeelt vrouwen er vaak mee.
Omdat vrouwen nu eenmaal vaker minder verdienen dan mannen, wordt de ongelijkheid in stand gehouden als je het nieuwe salaris baseert op het oude, wellicht ongelijkwaardige, salaris.
3. Geef iemand niet meer salaris dan hij volgens de cao kan krijgen
Dit lijkt een inkopper, maar is het niet. Werkgevers kiezen er volgens het College soms voor om een werknemer met veel ervaring meer te betalen dan hij volgens de cao en bijbehorende salarisschalen kan verdienen, bijvoorbeeld als hij een uitgebreider takenpakket krijgt.
Volgens het College werkt dit een ondoorzichtig salarissysteem in de hand en meer ongelijkheid. Niet doen dus. Pas wanneer iemand daadwerkelijk meer verantwoordelijkheden krijgt, moet je hem meer belonen, stelt het College.
4. Bied iemand geen hogere salarisschaal, als dat volgens de cao niet kan
Zeker in tijden van schaarste is het verleidelijk om nieuwe werknemers te lokken met een hoger salaris. Het snelst gaat dat door hem hoog in te schalen, misschien zelfs een schaal hoger dan waar hij volgens de cao recht op heeft.
Beter is het volgens het College om een 'tijdelijke toeslag' te geven die na verloop van tijd, als de markt wat minder krap wordt, weer kan worden afgebouwd. Ook kun je wat schuiven met secundaire arbeidsvoorwaarden.
5. Bij een reorganisatie moeten werknemers soms een lager salaris accepteren
Wanneer een reorganisatie plaatsvindt binnen een bedrijf, worden sommige werknemers overgeplaatst naar een lagere functie. Veel werkgevers bieden ze dan de mogelijkheid om toch hun oude salaris te behouden.
Daarmee creëer je overduidelijk een ongelijk beloningsbeleid, stelt het College. Je zorgt er namelijk voor dat werknemers ongelijk worden betaald, terwijl ze na reorganisatie wel hetzelfde werk doen. Niet doen.
En zo zorg je als werknemer zelf voor een hoger salaris:
- Vrouwen durven vaak minder hard te onderhandelen dan mannen, denken arbeidspsychologen. Wees niet bang om voor jezelf op te komen.
- Praten over je vorige salaris is maar een klein onderdeel van de salarisonderhandelingen. Met deze tips maak je van de hele onderhandeling een succes.
- Deze bedrijven kennen geen salarisonderhandelingen. Alle salarissen zijn er openbaar. Dat is eerlijker voor iedereen, vinden zij.