Het is slecht gesteld met het aantal topvrouwen in Nederland. Ook in het splinternieuwe kabinet Rutte III lijkt het aantal vrouwen flink achter te blijven. Topvrouwencoach Annette Onrust schreef een boek over de oplossing. "Vrouwen moeten ook naar zichzelf kijken en denken: ik ga er gewoon voor."
"Mijn streven is de beste mensen te vinden. De verdeling man/vrouw is secundair." Was getekend, Mark Rutte, premier. Bij het invullen van de ministers- en staatssecretarisposten deze week zei hij expliciet niet te mikken op een gelijke verdeling van de posten tussen mannen en vrouwen. Hij wilde gaan, zo stelde hij, voor de beste kandidaat.
Veel vrouwen blijken daar niet bij te horen. Van de zes ministers die de VVD in het nieuwe kabinet mag leveren, is maar één iemand vrouw: Europarlementariër Cora van Nieuwenhuizen wordt minister van Infrastructuur en Milieu. Bij de staatssecretarissen is de verdeling beter: twee van de vier zijn vrouwen. De andere partijen doen het, op D66 na, niet veel beter.
'Hoe meet je wie de beste is?'
De uitspraken van Rutte deden bij coach Annette Onrust de wenkbrauwen fronsen. Onrust begeleidt topvrouwen in het bedrijfsleven, en schreef het gisteren verschenen boek 'Topvrouw in zeven stappen'. "Het is niet van deze tijd dat er bijna alleen maar mannen in je kabinet zitten", zegt ze. "Mark Rutte zegt dat hij gaat voor de beste kandidaat, maar hoe definieer je dat? Als iets wat je kent? Of zou je eens breder moeten kijken dan dat?"
Toch vindt ze het te makkelijk om alleen naar Rutte te wijzen. Vrouwen zitten ook zichzelf nogal eens in de weg als het gaat om doorstoten naar de top, zegt ze. Ze haalt die andere voormalige partijleider van de VVD aan. "Gerrit Zalm zei: als ik vijf vrouwen vraag, zeggen ze allemaal nee, maar als ik een man bel, zegt hij meteen ja."
Ook dat moet veranderen, vindt ze. Want als de cultuuromslag niet vanuit de mannen komt, dan moeten vrouwen er zelf maar mee beginnen.
Wat kun je zelf doen?
In haar boek legt Onrust daarom vooral de nadruk op wat vrouwen zelf kunnen doen om aan de top te komen. Dat is een bewuste keuze, vertelt ze. "Ik wil vrouwen meegeven dat ze er ook zelf wat aan kunnen doen. Dat ze hun carrière in eigen hand moeten nemen."
Volgens haar zijn er drie belangrijke punten waarop vrouwen zichzelf vaak in de weg zitten. Allereerst maken vrouwen hun eigen prestaties te klein en zijn ze te voorzichtig in hun ambitie. "Dan zijn ze bijvoorbeeld heel erg bezig met een goede work-life-balance. Maar dat is niet waarvoor je leeft. Niemand wordt 's ochtends wakker en denkt: nu ga ik even aan m'n work-life-balance werken."
Ook vindt Onrust dat vrouwen veel te perfectionistisch zijn en zich te veel aanpassen aan aan hun omgeving. "Maar ik wil vrouwen laten zien dat het allemaal niet zo complex hoeft te zijn", vertelt ze. In haar boek beschrijft ze daarom een stappenplan (zie kader onder) dat vrouwen kunnen volgen om de top te bereiken.
Cultuuromslag
Ze wil niet doen alsof het niet moeilijk is voor vrouwen om aan de top te komen. Dat is het wel. Maar vrouwen hoeven niet te gaan zitten wachten tot ze eens gevraagd worden. "Toon lef, pak je kansen", herhaalt Onrust meerdere malen. "Het gaat te langzaam, maar ik denk dat als we met zijn allen een verschil willen maken, we dat kunnen doen."
Dus, op de to-do list voor toekomstige vrouwelijke ministers: snor het telefoonnummer van Rutte alvast op. Dan kun je hem gewoon zelf bellen, als er ooit een Rutte IV gevormd wordt.
Naar de top? Dit zijn de zeven stappen om er te komen volgens Annette Onrust:
1. Ontdek je kracht. Waar ben je goed in? Waar ligt je passie?
2. Bepaal je koers. Maak keuzes en bepaal hoe je er wil komen.
3. Tackle de beren op je weg. Zorg dat je mindset goed is, spreek je uit en grijp kansen.
4. In balans. Zorg dat je scherpe keuzes maakt en luister naar je innerlijke kompas.
5. Zorg voor impact. Straal autoriteit uit en weet welk effect je kunt hebben.
6. Laat jezelf zien. Maak jezelf niet klein.
7. Oefen invloed uit. Leer om te gaan met formele en informele macht.
