Accountantsorganisaties controleren nog steeds niet goed genoeg, blijkt uit onderzoek van toezichthouder AFM. Geen van de onderzochte organisaties voldoet aan de verwachtingen.
Uit twee vandaag gepubliceerde onderzoeken van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijkt dat accountantsorganisaties de boeken van banken en beursgenoteerde bedrijven nog altijd onvoldoende controleren. Van de 32 controles die AFM bekeek, bleken er 19 niet goed genoeg onderbouwd.
Het gaat daarbij om 'ernstige tekortkomingen', zegt AFM-bestuurder Gerben Everts. Zo wordt er vaak te makkelijk een goedkeurende verklaring bij een jaarrekening gegeven en nemen medewerkers details en cijfers niet zorgvuldig genoeg onder de loep. Het zijn dezelfde tekortkomingen die al naar voren kwamen in eerder onderzoek van AFM uit 2014.
Maatschappelijke impact
AFM onderzocht acht OOB-accountantsorganisaties (Organisatie van Openbaar Belang). Aan deze organisaties - Deloitte, PwC, KPMG, Mazars, BDO, EY, Accon en Baker Tilly Berk - worden strengere eisen gesteld vanwege hun maatschappelijke impact. Nog geen van de kantoren voldoet aan alle verwachtingen om de accountantscontrole duurzaam te verbeteren. Grant Thornton is niet betrokken in het onderzoek, omdat de AFM al in de opzet van de verbetermaatregelen concludeerde dat er onvoldoende voortgang was geboekt om onderzoek überhaupt mogelijk te maken.
AFM besteedde vooral aandacht aan de Big Four. Vorig jaar kregen Deloitte, EY, KPMG en PwC nog miljoenen euro's aan boetes omdat ze niet snel genoeg veranderden. Bij drie van hen - Deloitte, PwC en KPMG - is op het gebied van gedrag en cultuur inmiddels meer verbeterd dan bij de overige onderzochte accountantsbureaus Mazars, BDO, EY, Accon en Baker Tilly Berk.
Bedrijfscultuur
Het zijn niet alleen de grote boekhoudkantoren die de kwaliteit van hun controles slecht bewaken. Eerder bleek al dat ook 36 procent van de kleine accountants zich niet aan de regels houdt.
Bij de grote accountantsorganisaties moet volgens AFM vooral de bedrijfscultuur veranderen. Van de Raad van Commissarissen zijn de bevoegdheden vaak onduidelijk en de raad kan haar controlerende taak vaak niet goed uitvoeren.
Blunders
De afgelopen jaren begingen de Big Four heel wat blunders. In 2015 faalde KPMG in het toezicht op Imtech dat slachtoffer werd van een boekhoudschandaal in Duitsland. In 2003 trokken Deloitte-accountants te laat aan de bel toen Ahold bleek te rommelen met document over joint ventures.
In 2009 hielp PwC mee aan onrealistische verwachtingen van het inmiddels failliete Energiebedrijf Econcern, waar PwC in 2016 met een schikking vanaf kwam. In 2002 ging Automatiseringsbedrijf Landis failliet omdat EY (Ernst & Young) een oogje had dichtgeknepen.
