Stress, slaapproblemen, paniekaanvallen of hartkloppingen. Nieuwe cijfers bevestigen: steeds vaker melden werknemers zich met overspannenheid of een burn-out bij de bedrijfsarts. "Werkgevers weten wel dat het op de agenda moet staan, maar bespreken het nog te weinig."
Elk jaar komt het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten met cijfers over meldingen van bedrijfsartsen. Wat dit jaar opviel: het aandeel psychische beroepsziekten was vorig jaar goed voor 42 procent van alle meldingen. Het gaat vooral om overspannenheid en burn-out. In 2014 was dit nog 32 procent.
"Een groot aandeel. Het percentage is daarnaast aardig toegenomen", constateert Henk van der Molen. Hij is hoofd van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten van het AMC. Voor die toename heeft hij een aantal verklaringen.
Aandacht en acceptatie
Zo zijn de aandacht en de acceptatie voor burn-outs toegenomen, "net als bij RSI in de jaren negentig". Daarnaast zijn economische sectoren veranderd, zegt hij. "Financiën en maatschappelijke dienstverlening zijn groter geworden. Ze behoren tot de sectoren met de hoogste aantallen beroepsziekten."
Hoewel in dit onderzoek niet gekeken is naar symptomen, weet Van der Molen wel hoe dit komt: "Onze werkbelasting gaat omhoog."
Burn-out in cijfers:
- 14 procent van de werknemers meldt jaarlijks burn-outklachten.
- Volgens de jaarlijkse Arbobalans van TNO blijkt dat 22 procent van het ziekteverzuim gerelateerd is aan psychische klachten zoals overspannenheid en burn-out.
- Het ziekteverzuim in Nederland kost werkgevers jaarlijks ruim 11 miljard euro aan doorbetalingskosten.
- Door werkgerelateerde stressklachten zitten werknemers gemiddeld 180 dagen thuis.
- Zogeheten beroepsziekten leiden in 70 procent van de gevallen tot tijdelijke of blijvende arbeidsongeschiktheid.
Weinig prioriteit
De kosten voor werkgevers kunnen aardig oplopen, toch zeggen meerdere experts dat preventie nog weinig prioriteit heeft binnen bedrijven. "Er zou onderzoek moeten komen naar werkplekken, maar daar is geld voor nodig."
Werkgevers zouden hun kop soms in het zand steken. Zo zegt Carolien Hamming van CSR, Centrum voor stress- en burn-out coaching: "Naast de kosten kunnen stress en burnout tal van medische klachten veroorzaken. De noodzaak om het aan te pakken zien ze nog niet."
Werkgevers moeten meedenken
Volgens haar moeten werkgevers beginnen met het goede voorbeeld geven, dus niet meer om zondag om elf uur een mailtje sturen. "Werknemers moeten minder worden belast. Ze moeten presteren, snel werken, hun output wordt gemeten. Sommigen staan zo onder druk dat ze geen pauze meer nemen, terwijl je soms 'uit' moet staan."
Werknemers hebben hier zelf ook een verantwoordelijkheid in, stelt Hamming, maar 'werkgevers moeten meedenken'. "Vraag hoe het met iemand gaat en vraag ook naar iemands privéleven."
Van der Molen van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten zegt ook: "Bespreek risicofactoren. Vraag die werknemer of het goed gaat en of hij het wel allemaal redt."
Meer op rtlz.nl: Mascha ontwikkelde eigen methode tegen burn-out, 'Google heeft interesse'
'Lat ligt te hoog'
Met 'losstaande initiatieven' als een sportabonnement voor werknemers of een e-mailverbod na zeven uur 's avonds zijn werknemers vaak niet geholpen, zegt Hidde de Vries. Hij heeft zelf een burnout gehad en geeft nu met zijn bedrijf The Recharge Company trainingen aan werknemers overheidsdiensten en grote bedrijven.
Ook hij zegt: "Mensen leggen de lat hoog. Zowel werk als privé. We staan continue aan, krijgen veel prikkels en ontspannen te weinig." Is ontspannen dan een taak van de werkgever? "Je hebt de plicht om je team energiek te houden. Zet je vitaliteit goed in, dan loont dat."
Onderzoek naar de werkplek
De kosten voor preventie liggen volgens hem ook stukken lager dan de kosten voor een werknemer die met een burn-out maanden thuis zit. Van der Molen zou dan ook meer onderzoek willen zien naar de werkplek. "We weten inmiddels dat klachten goed behandelbaar zijn. Nu zoekt de wetenschap nog naar het bewijs hoe een burn-out voorkomen kan worden."
