Een tweede studie? Die is in veel gevallen onbetaalbaar geworden. Afgelopen vijf jaar nam het aantal studenten met een derde af naar 22.000. Gemiddeld zijn zij 9000 euro per jaar kwijt aan collegegeld, schrijft de Volkskrant. Wat zijn de alternatieven als je tóch verder wil studeren maar geen duizenden euro's hebt?
Hoe zit het precies?
Wie voor het eerst begint met studeren, betaalt dit jaar voor een bachelor of bachelor het wettelijke collegegeld van 1.984 euro.
Heb je al wel een papiertje op zak dat je na augustus 1991 behaald hebt en wil je op hetzelfde niveau een tweede studie volgen, dan gaat de kassa rinkelen. Universiteiten mogen dan het zogenaamde ‘instellingstarief’ vragen en dat kan flink oplopen.
Studentenbelangenorganisaties pleiten al jaren voor de afschaffing van dit tarief. SP-Kamerlid Jasper van Dijk heeft Kamervragen over het onderwerp ingediend, liet hij vandaag weten. "Reken het wettelijk collegegeld voor alle studies, dus ook voor een tweede studie", zegt hij.
Studies op gebied van onderwijs en geneeskunde zijn wel goedkoop
Er is echter een uitzondering: wie nog geen graad heeft behaald in de gezondheidszorg of in het onderwijs, kan zijn studie in die richtingen wél tegen wettelijk collegegeld volgen.
Stel dat je bijvoorbeeld economie hebt gestudeerd, maar een carrièreswitch wil maken naar geneeskunde, dan is dat mogelijk tegen het goedkopere tarief. Wil je als geneeskundestudent een tweede master volgen om kaakchirurg te worden, dan heb je wel een probleem.
Om te bepalen of een opleiding een zorg- of onderwijsopleiding is, kun je het centraal register opleidingen hoger onderwijs (Croho) raadplegen.
Deze universiteiten zijn wel goedkoop
Mocht je een technische studie willen doen, dan ben je een spekloper: de TU Delft en TU Eindhoven vragen dit jaar als enige universiteit geen hogere tarieven als je een tweede graad wilt behalen.
Studeer je nog?
Stel je afstuderen dan minimaal nog een half jaar uit. Tijdens je eerste studie mag je tegelijkertijd in principe een tweede, derde of vierde volgen. Zolang er nog geen diploma is behaald, ben je vrij om te kiezen uit vakken aan je eigen instelling of die van een andere.
Begin je zes maanden voor je eerste studie is afgerond aan een tweede, dan betaal je de gehele tweede studie wettelijk collegegeld. Ook als je eerste graad is afgerond. Hier vind je een handig schema met alle opties.
Wat als je een pre-master wil doen?
Heb je een bacheloropleiding, maar wil je overstappen naar een ander vakgebied en een (nieuwe) master volgen, oriënteer je dan goed. Voor pre-masters gelden speciale regels. Het maakt daarbij niet uit of je nog studeert of niet. Je betaalt altijd de premastervergoeding.
Een premastertraject van de faculteit Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde kost bijvoorbeeld 975,50 euro en een premaster Pedagogiek 1951 euro aan de Amsterdamse VU. Aan de Universiteit Utrecht betaal je tussen de 496 en 2976 euro, afhankelijk van hoeveel vakken je volgt. Bij de Universiteit Wageningen betaal je maximaal 1984 euro.
De overheid draagt niet bij aan de kosten voor deze schakelprogramma's, waardoor ze dus meer kosten. "Daarom worden ze steeds minder aangeboden, waardoor het bijvoorbeeld voor hbo'ers nog moeilijker is om door te stromen, zegt Julia Verheul, vice-voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond. De belangenorganisatie pleit daarom al jaren voor het afschaffen van het instellingstarief.
Ze raadt daarom aan om, net als studenten die aan een tweede studie wil beginnen, de benodigde vakken tijdens de eerste studie al te volgen. "Veel studenten zijn niet op de hoogte van de extra kosten en komen er pas achter als ze hun studie al hebben afgerond. Dan wordt dat extreem duur. Daarnaast kan ook niet iedereen twee studies tegelijkertijd aan", zegt ze.
En als dat allemaal niet werkt voor je?
Dan zou je het in het buitenland kunnen proberen. In Duitsland mogen universiteiten tot 500 euro collegegeld vragen, maar doen dat vaak niet. Onderwijs is in dat geval dus gratis (exclusief boeken en leefkosten).
Ook in België ligt het collegegeld lager: dit jaar wordt het vastgesteld op 1951 euro. Het onderwijssysteem is vergelijkbaar met die in Nederland, hier vindt je een lijst met universiteiten en hogescholen. Als je dat niet zitten, dan kan je het collegekrediet altijd nog lenen bij de overheid. Een andere optie is om goedkope losse cursussen voor zo'n 49 dollar per stuk (zonder papiertje zijn ze gratis) te volgen aan bijvoorbeeld Harvard of MIT bij Edx.org.
