Zo zachtjesaan zie je ze verschijnen in Nederland: piepkleine huisjes. Maar van een revolutie is geen sprake, want veel gemeentes blijken de regels niet goed te kennen.
Dat merkte ook Marjolein Jonker. Zij is een van de pioniers van de tiny house-beweging in Nederland, en woont als een van de weinige mensen in ons land ook echt in een minihuisje.
Het idee van tiny houses is dat ze, doordat ze zo klein zijn, makkelijk zelfvoorzienend kunnen zijn. Kleine huizen kunnen ook een uitkomst zijn voor de groeiende groep eenpersoonshuishoudens en bovendien het klimaat ontlasten.
Regels niet geschikt
Ideaal zou je zeggen. Maar Marjolein liep al snel vast in de Nederlandse regelgeving.
Een Nederlands huis moet bijvoorbeeld minstens een ruimte zijn van elf vierkante meter met een breedte van minimaal drie meter. Jonker huis staat op een trailer en is maar 2,55 meter breed. "Dan gaan de muren er nog af. En als je ook nog aan de isolatie-eisen moet voldoen wordt het nog minder."
Gewoon doen
Marjolein had geen zin in een jarenlange procedure, en besloot om gewoon te gaan bouwen. De gemeente vond het uiteindelijk prima. "Als de gemeente het wil, kan er heel veel", zegt ze.
Marjolein, die zich fulltime inzet voor de beweging, merkt dat je zin doordrukken niet altijd werkt. De meeste gemeentes houden zich strikt aan de regels, waardoor er weinig mogelijk is.
Experimenteren
Wil je toch een tiny house, probeer het dan in de gemeentes Alkmaar, Den Helder, Almere of Apeldoorn, waar ze open staan voor een experiment.
Een woordvoerder van de gemeente Apeldoorn zegt dat het gewoon mogelijk is om een minihuis te bouwen. Volgens de gemeente biedt het Bouwbesluit, waarin alle regels voor huizenbouw minutieus beschreven staan, voldoende ruimte voor interpretatie.
Afwijken van de regels
Als voorbeeld noemt de woordvoerder verplichte ventilatiesleuven in een huis die moeten zorgen voor voldoende ontluchting. Afwijken van een verplicht aantal sleuven kan best, als je de ventilatiewaarden maar haalt, redeneert de gemeente.
Toch kun je niet zomaar een minihuisje gaan bouwen in Apeldoorn. Iedere aanvraag moet apart worden beoordeeld. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de wet, maar uiteraard ook naar het bestemmingsplan.
Overleg met gemeentes
Het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat verantwoordelijk is voor de bouwregels, kan zich wel vinden in de aanpak van Apeldoorn. Gemeentes kunnen de bouw van kleine huizen gewoon toestaan binnen de bestaande regels. Daar is geen uitzondering op de regels voor nodig, zegt een woordvoerder. Maar tekenend voor het probleem is dat een hoop gemeentes daar niet zeker van blijken te zijn.
Geen kunstgrepen nodig
Zo'n tien gemeentes deden bij Binnenlandse Zaken namelijk een verzoek om via een een beroep op een wet uit de crisistijd van de bouwregels af te mogen wijken. Maar dat is helemaal niet nodig, vindt het ministerie.
De regels zijn sowieso voor particuliere opdrachtgevers veel minder streng, is de gedachte, en bovendien hoef je je niet precies aan de gestelde eisen te houden als het effect voor bijvoorbeeld gezondheid, bruikbaarheid of energiezuinigheid maar hetzelfde is. Die ruimte biedt het Bouwbesluit gewoon, zegt BZK.
Eigen grond of niet
Wil je een tiny house wil bouwen op eigen terrein, dan volstaat een bouwvergunning van de gemeente. En het bestemmingplan moet natuurlijk bewoning toestaan.
Wie een klein huis wil op gemeentegrond, moet ook nog een vergunning krijgen voor tijdelijke bewoning op die grond. Normaal krijg je die voor tien jaar, maar daar kan van afgeweken worden, vertelt de gemeente Apeldoorn.
Hypotheek
Het is verder vooral een rekensom. Als je een tiny house laat bouwen kost dat volgens Jonker zo'n 50.000 euro. Bouw je zelf, dan moet het voor 25.000 euro ook wel lukken. Maar wil je ook nog eigen grond kopen, dan loopt dat bedrag weer flink op.
Dan is er nog de hypotheek: de meeste banken geven namelijk geen krediet voor de afwijkende huisjes. Voor zover bekend geeft alleen Triodos, onder strenge voorwaarden, een lening hiervoor.
Vastgenageld
Maar daarvoor moet het huisje wel op eigen grond staan (of je moet erfpacht betalen aan de gemeente) en vastgenageld zijn op een fundering. Een Tiny House op een trailer, zoals Marjolein heeft, komt in ieder geval niet in aanmerking.
Wil jij een tiny house bouwen en heb je geen tienduizenden euro's klaarliggen? Dan is je beste kans dus bouwen, op eigen grond, in een gemeente die de regels losjes interpreteert. Met een beetje meeval kun je dan nog een hypotheek krijgen ook.
