De pilsmarkt staat wereldwijd onder druk terwijl de speciaalbiermarkt een stevige groei doormaakt. Dat betekent dat speciaalbier steeds aantrekkelijker wordt voor de Heinekens en Bavaria's van deze wereld, die toch willen blijven doorgroeien.
"Grote brouwers spelen daar heel erg op in", zegt Fedor Vogel, hoofdredacteur van Bier Magazine, een lifestyle glossy over speciaalbier. Een ander voordeel aan het verkopen van speciaalbier is dat de marges vaak veel hoger zijn dan die op pils, dat volgens Vogel 'tegen dumpprijzen de supermarkt uitgaat'.
Bavaria is een van die brouwers die inspeelt op de opkomende markt, en nam onlangs een belang van 35 procent in de kleine Bodegraafse brouwerij De Molen. "Wij vinden het een hele leuke aanvulling op ons portfolio", zegt een woordvoerster van Bavaria, die daaraan toevoegt dat de brouwer blij is dat de speciaalbiermarkt groeit.
De Brabantse brouwer investeert al langer in speciaalbier en stapte in 1998 al in brouwerij De Koningshoeven, de brouwer van trappistenbier La Trappe. De vertegenwoordigers van La Trappe gaan binnenkort ook met Molenbieren op pad. Zo heeft De Molen een distributienetwerk in Nederland en Bavaria een breder scala aan speciaalbieren om aan te bieden, legt de woordvoerster uit.
John Brus van Brouwerij De Molen werpt een blik in de brouwketel.
Andere brouwers op de craftbeertour
Bavaria is niet de enige die geld in nieuwe craftbeerbrouwers steekt. Het Belgische Duvel Moortgat nam eind vorig jaar een belang in de Amsterdamse Brouwerij 't IJ. Heineken keek verder over de grens en nam in september een belang van 50 procent in de Lagunitas-brouwerij, een van de grootste nieuwe brouwers in de VS.
Als de grote brouwers niet investeren in nieuw bier dan zijn er wel andere kapers op de kust. Zo haalde de Haarlemse brouwer Jopen Karmijn Kapitaal binnen als financier, om flink door te kunnen groeien.
Vooral de nieuwere, opkomende speciaalbierbrouwers lijken op het moment een goede gok te zijn. Met de Belgische brouwers die traditioneel bekend stonden om hun speciaalbier gaat het niet altijd even goed. Palm bijvoorbeeld kampt met dalende verkopen van het eens zo populaire naamgevende bier en verlegt de focus naar andere bieren om het hoofd boven water te houden.
Hopbellen.
Pilsbrouwers worden specialer
Grote brouwers beginnen zelf onder het eigen merk ook vaker aan te haken op de craftbeertrend. Gisteren nog onthulde Heineken een nieuw bier, gemaakt met een gistsoort die in 2011 werd gevonden op de stam van bomen in Patagonië.
De gist zou goed de voorloper kunnen zijn van de soort waar tegenwoordig alle pilsners mee gebrouwen worden. Heineken verkoopt het nieuwe bier, H41, dan ook als gebrouwen met de 'moedergist' van de gist die Heineken-brouwer Hartog Elion 130 jaar geleden isoleerde om Heineken meer te brouwen. Klinkt in ieder geval best speciaal allemaal.
Ook andere een andere brouwer uit de Heineken-familie is aan het experimenteren. Brand, traditioneel ook vooral pilsbrouwer, schrijft elk jaar een wedstrijd uit waarin thuisbrouwers wordt gevraagd een speciaalbier in een bepaalde stijl te brouwen. Het winnende bier wordt in grote oplage gebrouwen door Brand.
Tot nu toe voegde de brouwer op die manier een Saison, een IPA en een Zwaar Blond toe aan het vaste assortiment. De volgende wedstrijd is al uitgeschreven en volgend jaar moet er een Porter, een donkere bierstijl van Britse oorsprong, uit de ketels van Brand komen.
Oude wijnvaten klaar voor speciaalbier.
Pils nog steeds meest verkocht
Pils is overigens nog steeds het meest verkochte bier in Nederland. Vorig jaar werd er bijna 9,9 miljoen hectoliter van verkocht, een groei van 0,2 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Dat blijkt uit cijfers van brancheorganisatie Nederlandse Brouwers.
Maar, uit die cijfers blijkt ook dat de rek uit die markt is. De speciaalbiermarkt is met dik 970.000 hectoliter in 2015 weliswaar nog een stuk kleiner dan de pilsmarkt, maar die markt groeide wel met 8,2 procent ten opzichte van 2014. Kijkend naar de trend in bierverkopen sinds 2010 laat de pilsmarkt een daling zien, maar lijkt zich nu te stabiliseren.
Goed of slecht voor de liefhebber?
Maar moet de bierliefhebber eigenlijk wel blij zijn met de interesse van grote brouwerijen? Volgens Henri Reuchlin, bierliefhebber en oprichter van het Bierburo, een organisatie met als doel Nederlands speciaalbier te promoten, zijn er zeker kansen maar zitten er ook gevaren in.
Als een brouwer als Heineken via het Brand-merk speciaalbier bij een groot publiek brengt is dat op zich toe te juichen, vindt Reuclin. Het zijn misschien niet de bieren met de meest extreme smaken, maar dat is niet per se erg. "Heineken is heel goed in het verkopen van toegankelijk bier."
Speciaalbier wordt door de interesse van de grote brouwers bij een steeds groter publiek gebracht. Risico is wel dat de distributiekanalen worden dichtgegooid voor kleinere brouwers. "Maar zolang dat niet gebeurt sta ik er positief kritisch tegenover."
