Van alle wegen in het land zijn de provinciale het meest gevaarlijk. In de afgelopen jaren steeg het aantal dodelijke verkeersongelukken daar zelfs. Daarom moeten provincies volgens deskundigen veel meer investeren dan nu.
Dat zeggen ze in reactie op de resultaten van een groot wegenonderzoek van RTL Nieuws. In samenwerking met professor mobiliteitsbeleid Bert van Wee van de TU Delft berekende RTL Nieuws voor 550 provinciale wegen en rijkswegen de kans op een zwaar ongeluk.
Het onderzoek
- Alle provinciale en rijkswegen hebben in het onderzoek op basis van de kans op een zwaar ongeluk een score tussen de 1 en 5 sterren gekregen.
- Krijgt een weg 5 sterren dan is de weg drie keer veiliger dan vergelijkbare wegen.
- Scoort een weg 1 ster dan is hij meer dan drie keer gevaarlijker dan gemiddeld.
- In totaal hebben 70 wegen door het hele land 1 ster gekregen, waarvan er 64 in beheer van de provincie zijn.
Drie keer gevaarlijker
Afgelopen week ging het nog fataal mis op de N270 bij Helmond, waarbij vijf doden vielen. Gemiddeld zijn provinciale wegen drie keer gevaarlijker dan rijkswegen. Maar liefst 1 op de 5 verkeersdoden (20 procent) valt op provinciale wegen. Dat terwijl die wegen maar goed zijn voor 6 procent van het Nederlandse wegennetwerk. Niet voor niets dragen sommige provinciale wegen de bijnaam 'dodenweg'.
Het is de combinatie van snelheid, weginrichting en rijgedrag die op provinciale wegen een dodelijke cocktail veroorzaakt. Met levensgevaarlijke inhaalmanoevres, boomongelukken en frontale aanrijdingen tot gevolg. Tot grote ergernis van aanwonenden, automobilisten en chauffeurs.
Begrote uitgaven voor wegen
Provincies werken wel aan verkeersveiligheid, maar uit begrotingscijfers die de provincies aan het CBS leveren blijkt dat dit jaar in 7 van de 12 provincies minder geld wordt uitgetrokken voor aanpak, onderhoud en beheer van wegen.
Geen voorlichtingscampagnes
"Als je de verkeersveiligheid echt wil verbeteren, dan moet er absoluut geld bij. Het lijkt erop dat verkeersveiligheid niet meer zoveel prioriteit heeft", zegt hoogleraar mobiliteitsbeleid Bert van Wee. En dat is opmerkelijk, want tegelijkertijd lopen er bij diverse provincies voorlichtingscampagnes met als doel 0 verkeersdoden.
Zowel Van Wee als de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) noemt voorlichting niet als oplossing voor het terugdringen van het aantal zware ongelukken.
"Dat de nul als ambitie wordt uitgesproken is uiteraard goed om de prioriteit te onderstrepen. Maar twee zaken zijn hierbij van belang: voldoende geld en de keuze voor effectieve maatregelen. Van maatregelen aan de weg weten we uit onderzoek dat ze effectief zijn. Dit in tegenstelling tot voorlichtingscampagnes, waarvan de effectiviteit níet vaststaat."
Maatregelen om provinciale wegen veiliger te maken
Gezien de diversiteit en ligging van provinciale wegen is het niet mogelijk om elke weg even goed aan te pakken, waar het wel kan pleiten Bert van Wee en het SWOV voor zes maatregelen.
- Meer gescheiden rijstroken
- Verwijderen van obstakels dicht aan de weg, zoals bomen
- Minder erfaansluitingen
- Landbouwvoertuigen weren
- Aanleg rotondes en viaducten
- Snelheidsverlaging
Voor de maatregelen is veel geld nodig. Meer dan er nu is begroot door provincies. Tegelijkertijd wijzen de deskundigen erop dat het voorkomen van één verkeersdode de maatschappij naar schatting 2,9 miljoen euro aan kosten bespaart. Voor elke voorkomen zwaargewonde is dat 310.000 euro.
Reactie provincies
Het Interprovinciaal Overleg (IPO) laat namens de provincies weten dat verkeersveiligheid wel degelijk de aandacht krijgt die het verdient. Daarbij worden zowel preventieve als infrastructurele maatregelen benoemd.
"Bij deze laatste categorie moet aangetekend worden dat die wel zijn beperkingen kennen: provinciale wegen zijn vaak historische routes die kernen met elkaar verbinden. In de loop van de geschiedenis zijn er objecten, zoals woningen, bomen en bedrijfsgebouwen, aan deze wegen komen te staan."
"Het anders inrichten van provinciale wegen betekent in de praktijk vaak dat er meer ruimte nodig is voor de weg. Bijvoorbeeld wanneer de rijbanen gescheiden worden. Door de ligging van de provinciale wegen tussen objecten is zo'n verbreding vaak praktisch niet haalbaar. Binnen deze beperkingen werken provincies actief aan een veiligere inrichting van de bestaande wegen."
Over het onderzoek
RTL Nieuws heeft voor dit onderzoek gebruik gemaakt van de meest recente ongevallencijfers van de politie. Het gaat om gegevens over ongelukken tussen 2014 en 2016. Recentere gegevens over bijvoorbeeld 2017 worden pas eind 2018 openbaar gemaakt.
Voor het onderzoek is in samenwerking met professor Bert van Wee van de TU Delft een ongevalsrisico berekend voor alle provinciale en rijkswegen. Dat cijfer is vergeleken met het gemiddelde voor vergelijkbare wegen en leidt tot een sterrenscore. Hier (pdf) vind je meer informatie over de precieze berekening.
RTL Nieuws is ook benieuwd naar hoe gebruikers wegen ervaren. Heb je opmerkingen, ervaringen of tips die de weg veiliger kunnen maken die je met ons wilt delen, mail ons dan.
Meer op rtlnieuws.nl:
Chauffeurs willen af van smalle provinciale wegen: 'We rijden elkaars spiegels eraf'