Is de stripversie van het dagboek van Anne Frank te seksueel getint voor kinderen? Ouders in de Amerikaanse staat Texas vinden van wel. Een lerares is daar ontslagen omdat ze scholieren het stripboek liet lezen. Ook in Nederland willen ouders steeds meer zeggenschap over wat hun kinderen voorgeschoteld krijgen. "Schrijvers durven zich minder te uiten door de kritiek."
The Washington Post meldt dat het stripboek op meerdere scholen in Texas verboden werd nadat ouders klaagden over seksueel getinte passages. Zo beschrijft Anne Frank in haar dagboek het mannelijke en vrouwelijke geslachtsdeel, en is er een scène waarin Anne zegt dat ze de borsten van een vriendin aan wil raken.
Een docentenvakbond in Texas is het oneens met het ontslag en noemt het 'een aanval op de waarheid'. "Geen enkele leraar mag ontslagen worden om het tonen van het dagboek van Anne Frank", zegt een woordvoerder tegen The Guardian.
Scholen mogen zelf beslissen op welke manier ze hun lesstof onderwijzen, vertelt Martijn Meeter, onderwijskundige van de VU. "Er zijn bepaalde basisvaardigheden waar ze zich aan moet houden, die worden landelijk bepaald. Maar de invulling mogen ze zelf beslissen." Zij zijn dus vrij in de keuze welke teksten en illustraties ze tonen.
Maar ouders zijn het daar niet altijd mee eens. "Dat zag je wel in de week van de Lentekriebels", zegt Meeter, een week waarin basisschoolleerlingen les kregen over relaties, seksualiteit en grenzen aangeven. Er ging toen misinformatie rond over het lesmateriaal, onderbouwd met voorbeelden die niets met het lespakket te maken hadden.
Steeds kritischer
Het valt Meeter op dat ouders tegenwoordig hoge verwachtingen hebben van scholen. "Er bestaan zelfs cursussen waar leraren leren hoe je met ouders met een sterke mening omgaat."
Miro Lucassen, voorzitter van de Auteursbond, ziet in Nederland een soortgelijke beweging van ouders de in opstand komen zoals in de Verenigde Staten. "Al is het hier minder erg", zegt hij tegen Editie NL.
Naast de week van de Lentekriebels noemt Lucassen als voorbeeld de ophef die ontstond rondom schrijver Pim Lammers, die dit jaar het Kinderboekenweek-gedicht zou schrijven. Ouders waren boos omdat Lammers eerder – in een fictieboek voor volwassenen – over seksuele relaties schreef tussen volwassenen en minderjarigen. De auteur besloot zich na kritiek en bedreigingen terug te trekken.
Toch is dit soort kritiek op schrijvers niet alleen iets van deze tijd. "In de jaren zeventig kwam er bijvoorbeeld ook al kritiek op de Stratemakeropzeeshow", zegt Lucassen. Dat ging destijds om scheldwoorden en gezagsondermijning. "Het is van allen tijde. Maar de hevigheid neemt wel toe."
Invloed social media
Dat komt volgens Lucassen voornamelijk door social media. "Mensen willen door anderen te haten hun eigen morele zuiverheid bewijzen." Dat terwijl veel schrijvers met hun werk juist grenzen opzoeken. De bedreigingen schrikken sommige auteurs af. "Ik hoor zo nu en dan om me heen dat schrijvers zich minder durven te uiten vanwege alle kritiek. Maar genoeg schrijvers blijven nog altijd weg van 100 procent zuiverheid, dan krijg je geen spannend verhaal."
