Ga naar de inhoud
Prinsjesdag 2023

Alles uit de kast voor een Prinsjesdag zonder grote plannen, maar waarom eigenlijk?

De laatste keer werd de Troonrede in de Grote Kerk voorgelezen. Beeld © ANP

De rijtoer in een koets, de balkonscène, heel veel hoedjes en de troonrede: alles wordt uit de kast gehaald voor Prinsjesdag. Maar in tegenstelling tot alle vorige edities, hoeven we vanwege het demissionaire kabinet niet op grootse plannen te rekenen. Waarom dan toch al die moeite?

De organisatie van Prinsjesdag is een behoorlijke operatie voor de gemeente. Vanwege de verbouwing van het Binnenhof is de troonrede dit jaar niet in de Ridderzaal maar, net als het jaar ervoor, in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Daarom heeft de gemeente onder meer al het onkruid naast de route weggehaald, prullenbakken dichtgemaakt en een tribune opgetuigd.

Hekken en borden

Daarnaast heeft ze 4000 dranghekken langs de route geplaatst en 130 verkeersborden voor bijvoorbeeld parkeren. Andersom zijn er ook verkeersborden weggehaald omdat die afdeden aan de 'esthetiek van de omgeving'. Verder moet ook de schouwburg zelf klaargemaakt worden en komt daar bovenop het personeel, zoals het grote aantal agenten dat die dag op de been is. 

Alexia
Lees ook:
Alexia in koets op Prinsjesdag - als ze niet breekt met tradities

Een jaartje overslaan? Dat kan bij wet niet. "We kunnen niet overslaan, omdat in de grondwet staat dat het moet", zegt Jan Anthonie Bruijn, voorzitter van de Verenigde Vergadering en de Eerste Kamer. Artikel 65 van de grondwet luidt: "Jaarlijks op de derde dinsdag van september of op een bij de wet te bepalen eerder tijdstip wordt door of namens de Koning in een verenigde vergadering van de Staten-Generaal een uiteenzetting van het door de regering te voeren beleid gegeven."

Bruijn vervolgt: "Demissionair kabinet of niet: er moet wel geregeerd worden én er moet een begroting gemaakt worden. We zijn blij dat het weer kan en dat het ceremonieel ook weer kan plaatsvinden met tweehonderd paarden, vier koetsen, enzovoorts."

Troonrede voorlezen

Toch staat er nergens op welke manier de traditie voortgezet moet worden – en dus ook niet hoe groots het moet worden aangepakt. Het had ook via een videoverbinding gekund.

De troonrede hoeft zelfs niet per se voorgelezen te worden door koning Willem-Alexander. "De koning hoeft het niet te doen", zegt Bert van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis aan het Montesquieu Instituut. "Een minister mag het ook doen. Die zal dan niet een troonrede, maar gewoon een 'rede' voorlezen."

Wetenschappers:
Lees ook:
Wetenschappers: simpele troonrede wordt veel meer gewaardeerd

Wat kunnen we morgen wél verwachten? "Ik denk dat er vooral in zal staan hoe het land ervoor staat, welke problemen er zijn en wat er misschien aan gedaan kan worden", aldus Van den Braak

In de Koninklijke Schouwburg is vandaag nog flink wat werk verzet, waaronder het oppoetsen van de stoelen. Ook Vera Bergkamp, voorzitter van de Tweede Kamer, was aanwezig. "Deze week gaat de Kamer besluiten welke begrotingen er doorgaan en welke niet", zegt Bergkamp tegen Editie NL. "En het kan best zijn dat de Kamer zegt: wij willen nog best wel wat doen in deze periode tot aan de verkiezingen."