Wespen bestrijden zonder gif: 'Moet laatste oplossing zijn'

Platform Beestjes Kwijt, een netwerk van ongediertebestrijders, kreeg in 2021 zo'n 15.000 verzoeken voor het bestrijden van wespennesten. In het jaar daarna waren dat er al 30.000 en de verwachting is dat aan het eind van de zomer van dit jaar de cijfers nog hoger liggen.

Vaak in spouwmuur

"Het is vaak een stukje overlast maar ook angst", vertelt plaagdierbestrijder Chantal Michielsen. Ze heeft al veel wespennesten bestreden en weggehaald. "We worden vaak opgeroepen voor nesten bij een raam, in de achtertuin of in de schuur. Een nest op meer dan twee meter hoogte laat ik vaak zitten, maar als die zich in de slaapkamer van de kinderen bevindt, dan haal je die sneller weg."

Bij die bestrijding wordt vaak gif gebruikt, en dat stuit tegen de borst van de Wespenstichting. "Wij vinden niet dat het gebruik van gif verboden moet worden", benadrukt Nathan Veenstra van stichting. "Maar het mag wat kritischer wat ons betreft. Gif is nu gewoon een hele gebruikelijke methode om ongedierte te bestrijden. Het kan de allerlaatste methode zijn om je probleem op te lossen. Als je echt alles al geprobeerd hebt, blijft er maar één ding over en dat is gif."

Achterhaalde methode

Maar dat laatste is volgens de stichting precies het probleem. "In tegenstelling tot hoe ander ongedierte bestreden wordt, is gif de enige manier die nu bij wespen wordt toegepast. Dat vinden wij achterhaald. Bij andere dieren worden wel eerst andere oplossingen bedacht."

Volgens Veenstra zijn er genoeg diervriendelijke methoden om het probleem aan te pakken. Zo is een wespennest handmatig verplaatsen al een veelgebruikte methode. "Als ik nu een wespennest ergens weghaal, zet ik hem in eerste instantie in eigen tuin. Daar kunnen ze even rustig verblijven, maar het is nu redelijk vol daar." Inmiddels heeft ook zijn gemeente plekken toegewezen voor de wespennesten.

Een andere methode is om een wespennest dat bijvoorbeeld aan het plafond hangt in een bak stoppen. "Daarna zet je de bak terug op de vindplaats en aan het eind van de dag zijn daarin de wespen opgevangen. Vervolgens kun je die bak afsluiten en ergens anders plaatsen. Of als het nest in een grasveld ligt, kun je daar hekje omheen plaatsen met een waarschuwingsbord."

Toch blijft gif in sommige gevallen noodzakelijk, vertelt bestrijder Michielsen. "Het lastige is: zo'n nest zit vaak in een spouwmuur. Daar kan je niet bij, dan moet je wel gif inspuiten, of poeder. Als wespen eenmaal in de muur zitten, krijg je ze er niet meer uit. Een nest in een vogelhuisje is nog makkelijk te verplaatsen, maar zo'n vrij hangend nest, hoe ga je dat verplaatsen? Dat is te gevaarlijk."

Wesp is ook nuttig

Volgens de Wespenstichting is het gif dat nu gebruikt wordt, ook schadelijk voor de andere dieren in de omgeving. Dat terwijl er van de 12 verschillende soorten wespen, er maar twee verantwoordelijk zijn voor de overlast, vertelt Veenstra: de gewone wesp, ook wel de limonadewesp genoemd en de Duitse wesp, die ook op zoetigheid afkomt.

"Wespen hebben een slechte naam maar de rest van de soorten zorgt niet voor overlast", zegt Veenstra. "Daarnaast doen wespen ook heel veel goede dingen." Zo is de wesp de natuurlijke vijand van vliegen en dat komt de mens ook ten goede. "Zonder wespen zouden we continu een vliegenplaag hebben. Ze bestuiven ook bloemen, ruimen kadavers op en zijn voedsel voor andere dieren."

Mensen overhalen 

Voor wespennesten die zich bij mensen thuis of in de tuin bevinden, ligt er voor de mensen ook een belangrijke rol voor de bestrijding.  "Uiteindelijk hangt het haf van wat mensen zelf willen. Velen zijn te bang om een wespennest te laten zitten."

Ook Michielsen denkt dat een deel van de oplossing bij de mensen zelf kan liggen. "Je kan de mensen duidelijk maken dat het niet altijd gaat om een gevaarlijke soort wesp. Dan kan je ze soms nog overhalen om het te laten hangen."