Het is een manier om je als arts voor te bereiden op een complexe operatie: het 3D-printen van het hart van een patiënt. Hartchirurgen in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven onderzoeken hoe ze die techniek het best kunnen toepassen. Daarvoor maken ze de harten van patiënten zo realistisch mogelijk na. "Ze voelen zelfs echt."
Veertig uur. Zo lang duurt het voordat een siliconen hart uit de 3D-printer van het Catharina Ziekenhuis rolt. De harten van patiënten worden laagje voor laagje en zo nauwkeurig mogelijk nagemaakt. Op die manier kunnen artsen zich zo goed mogelijk voorbereiden op een complexe hartoperatie. Sterker nog: ze kunnen een operatie al uitvoeren voordat de echte operatie plaatsvindt.
Eigen interpretatie
"Tot nu toe kregen we het hart van de patiënt altijd te zien via een echo of MRI. Die beelden waren 2D en moesten we vervolgens zelf interpreteren", vertelt hartchirurg in opleiding Jules Olsthoorn. "We hebben inmiddels software om 2D in 3D om te zetten, maar dan nog steeds is het lastig om alle kanten goed te bekijken", vertelt hij aan Editie NL.
Kijkje in lichaam
Artsen kunnen met verschillende technieken van buitenaf in het lichaam kijken.
- De röntgenfoto is een foto waarop botten een andere kleur krijgen. Dat maakt deze techniek heel geschikt om bijvoorbeeld botbreuken te onderzoeken.
- Echografie wordt al meer dan honderd jaar gebruikt in ziekenhuizen. Met behulp van hoge geluidstonen, voor mensen niet te horen, worden harde en zachte weefsels in beeld gebracht. Daardoor kun je in de baarmoeder bijvoorbeeld een foetus zien.
- De PET-scan wordt vaak gebruikt om tumoren op te sporen en te onderzoeken. Hierbij krijg je radioactieve stoffen ingespoten. Deze stoffen gaan vervolgens naar een tumor toe.
Bron: UMCG
Een geprint hart werkt daarom fijner. "Die kun je met eigen handen vasthouden en goed bekijken. Daarmee kun je een operatie tot in perfectie voorbereiden", zegt Olsthoorn. Samen met een collega onderzoekt hij deze 3D-printtechniek. "Voor standaardoperaties is het niet nodig, maar vooral voor complexe operaties is zo'n nagemaakt hart fijn."
Er is bewust gekozen voor silicoon. "We streven niet alleen naar een model dat anatomisch correct is, maar we willen ook dat het realistisch aanvoelt."
Olsthoorn is optimistisch over de resultaten van het onderzoek tot nu toe. "We zijn al ver, maar er zijn nog wel wat grote stappen te zetten. We hopen de modellen nog realistischer te maken."
Het doel is om uiteindelijk de operatieduur te verkorten en de kans op compilaties te verkleinen. "De prints kunnen ook gebruikt worden om uitleg te geven aan patiënten en de operatie met ze doorspreken. Zo heeft patiënt ook beter inzicht in wat hem of haar te wachten staat."
Medische mogelijkheden
In de medische zorg wordt er wel meer gebruik gemaakt van de 3D-printer, vertelt Joëll Magré, biomedisch ingenieur bij 3D Lab en UMC Utrecht. "Het wordt binnen heel veel specialismen ingezet. Vaak ter voorbereiding van complexe operaties."
Ook worden er protheses en implantaten gemaakt. "Bijvoorbeeld voor de wervelkolom, schedelimplantaties, bekkenreconstructies en bij botverlies in de knie."
Mogelijk gaat het in de toekomst nog een stap verder. "Als we dit soort implantaten kunnen maken van lichaamseigen materiaal zou je zelfs organen kunnen printen. Maar dat is voorlopig nog niet aan de orde." Wel kunnen er al botten geprint worden.
