Stoelen in een kring in de woonkamer, koffie met taart en blokjes kaas met mosterd op een plankje. De Nederlandse kringverjaardag is een begrip. De Amsterdamse Ivana wil vandaag – op haar dertigste verjaardag – de grootste kringverjaardag van ons land organiseren. "Ik heb er eigenlijk een hekel aan."
Geen statafels, geen dansmuziek en ook geen karaoke. Ivana wil een traditionele kringverjaardag met blokjes kaas en plakjes leverworst. Ze heeft 100 vrienden uitgenodigd en wil hiermee een record vestigen. Ze doet het eigenlijk als een protest tegen de kringverjaardag. "Het voelt altijd zo gedwongen", zegt Ivana Mik tegen Editie NL. "Ik ben ook altijd degene die de stiltes probeert op te vullen dus het voelt voor mij heel ongemakkelijk. En dat je iedereen met de jarige moet feliciteren vind ik ook verschrikkelijk." Ook het feit dat er drie zoenen moeten worden gegeven kan ze niet uitstaan.
De kringverjaardag is een iconisch begrip, al wordt deze volgens het Meertens Instituut door Ivana's generatie al lang niet meer op deze manier gevierd. "Al wil dat niet zeggen dat er geen mensen meer zijn die hun verjaardag nog wel zo vieren", zegt Irene Stengs van het Meertens Instituut tegen Editie NL. "Over het algemeen zijn verjaardagen inmiddels vaak staande recepties, met hapjes en drankjes op tafel. Dat is heel anders dan in een klassieke kringverjaardagsetting waar blokjes kaas en het bakje zoute stokjes worden rondgegeven."
'Vaker met vrienden'
Daarnaast wordt de verjaardag tegenwoordig steeds meer met vrienden gevierd in plaats van met familie. "In de huidige samenleving zijn de gezinnen minder groot. De meeste mensen hebben daardoor minder familieleden waardoor verjaardagen vaker met vrienden worden gevierd."
Iedereen die wel eens op een kringverjaardag is geweest weet precies wat 'ie kan verwachten. Volgens rituelendeskundige Janieke Bruin-Mollenhorst komt dat doordat het allemaal kleine rituelen zijn. "Dat we een verjaardag vieren is al een ritueel an sich", vertelt ze tegen Editie NL. "Maar binnen dat ritueel bestaan nog allemaal losse rituelen." Denk aan het zingen van 'Lang zal ze leven', het uitblazen van kaarsjes en het geven van cadeaus. Het feit dat iedereen in een kring zit kan ook een symbolische betekenis hebben. "De kring staat dan letterlijk voor het feit dat er weer een levensjaar is afgerond."
Of Ivana's recordpoging gaat slagen zie je vanavond in Editie NL.
