Op wie ga jij stemmen vandaag? Ongeveer 10 tot 20 procent van de kiesgerechtigden weet een dag van tevoren nog steeds niet op wie ze hun stem gaan uitbrengen. Een klein deel hiervan maakt uiteindelijk geen keuze en stemt blanco. Maar heeft dat zin?
Voor Ted du Pon uit Santpoort-Noord was de keus vanochtend snel gemaakt. Voor de Provinciale Statenverkiezingen bracht hij een blanco stem uit. "Het zijn de waterschapsverkiezingen en de provinciale verkiezingen, maar daar gaat het bijna niet over", zegt hij tegen Editie NL. "Landelijke partijen bemoeien zich ermee en die kapen het debat."
En dat stoort hem dusdanig dat hij een statement wil maken. "Verschillende partijleiders zeggen dingen die niks met deze verkiezingen te maken hebben." Hij zou natuurlijk uit protest niet kunnen gaan stemmen maar dat wil hij niet. "Ik vind dat ik wel moet stemmen, dat recht hebben we nu eenmaal. Ik stem blanco uit ontevredenheid."
Blanco stemmen
Een klein deel van de kiesgerechtigden stemt net als Du Pon blanco. Bij de vorige Provinciale Statenverkiezingen in 2019 waren er 7,3 miljoen stemmers. De opkomst was toen 56 procent. Daarvan waren er 21 duizend blanco stemmen, wat 0,29 procent van het totaal aantal stemmen is.
Bron: Kiesraad
Politicoloog Julien van Ostaaijen van de Universiteit Tilburg legt aan Editie NL uit wat de impact van een blanco stem is. "De stem telt mee voor de opkomst, maar geldt verder als ongeldige stem. Mensen die dit doen steunen het systeem maar kunnen zich niet vinden in het huidige aanbod."
Niet veel impact
Toch zal een blanco stem niet heel veel impact maken. "De stem telt mee voor de opkomst, maar voor de zetelverdeling trekken ze de blanco stemmen er van af, dus inhoudelijk doet het niks."
Hij zou dat graag anders zien. "Ik vind eigenlijk dat je de blanco stemmen moet vertalen in blanco zetels." Dus letterlijk één of twee lege zetels in de Eerste Kamer of Provinciale Staten. "Om aan te geven aan alle andere partijen dat er nog een groep is die zich niet vertegenwoordigd voelt door alle politieke partijen. Sommige politici lijken dat te vergeten."
