Drie zoenen op de wangen. Vóór corona was het nog zo normaal bij gelegenheden, maar inmiddels is zijn we er klaar mee. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van Editie NL. De overgrote meerderheid van de deelnemers wil dat de wangzoenen verdwijnen. Hoe pakken we het dan aan met oud en nieuw, toch wel hét kusfeest van het jaar?
Oud en nieuw is een moment waarop veel mensen elkaar het beste wensen. "Het markeert een overgang en die wordt vergezeld door gelukwensen voor de nieuwe periode", legt etnoloog Peter Jan Margry van het Meertens Instituut uit.
Het gaat erom dat je elkaar voorspoed en gezondheid toewenst. "Dat doe je bij een verjaardag ook, maar dan gaat het om een individu. Met oud en nieuw doe je het als samenleving collectief."
Zoenen mag verdwijnen
Elkaar voorspoed wensen doen we alleen minder graag met drie zoenen. Dat blijkt uit onderzoek dat DVJ Insights uitvoerde in opdracht van Editie NL. Het onderzoek werd gehouden onder 1042 mensen van alle leeftijden uit verschillende regio's in Nederland. Voorheen gaf zo'n driekwart van hen drie zoenen tijdens de nieuwjaarswens. Dit deden ze vooral met vrienden en familie, maar soms ook met collega's en kennissen.
Maar veel mensen zijn anno 2022 klaar met kussen, zo blijkt. Slechts 39 procent is het van plan dit jaar nog te doen. 67 procent wil dat deze groetvorm met oud & nieuw helemaal verdwijnt.
De mensen die niet langer drie zoenen geven hebben alternatieven gevonden. Een hand geven is bijvoorbeeld populair: 23 procent geeft daar de voorkeur aan. Maar de knuffel is de grote winnaar (27 procent). Dit lijkt dé nieuwe begroeting.
'Een zoen en een knuffel'
Dat we hier anders over zijn gaan denken hebben we – niet geheel verrassend – te danken aan corona. "Het was een periode waarin we ons heel snel moesten aanpassen", vertelt etiquette-expert Annemarie van Leggelo aan Editie NL. "Manieren van begroeten veranderden heel snel."
Er was voor corona echter al kritiek op het gekus, meent Van Leggelo. "Vooral dames vonden drie wel heel veel." Volgens de etiquette-expert hebben met name studenten de afgelopen jaren een verandering ingezet. "Ze geven maar één zoen, en daarbij nog een knuffel." Tijdens de pandemie werd dat nog eens teruggeschroefd naar alleen een omhelzing.
Generatieding
Hoewel knuffels en handen schudden nu je van het is, is het nog niet over met de drie zoenen. "Het is traditie", zegt Van Leggelo. "Maar het zal wel langzaam verdwijnen. De nieuwe generaties doen het dus al veel minder, en de oude generatie is er op een gegeven moment niet meer."
Maakt iemand aanstalten om je drie zoenen te geven, maar voel je je hier niet prettig bij? Dan kun je dat volgens de etiquette-expert tactisch aangeven. "Je mag gewoon zeggen dat je het liever niet wil. Dat is na corona veel geaccepteerder." Dat heeft natuurlijk te maken met hygiëne en het voorkomen van besmetting. Maar ook als je een andere reden hebt om geen drie kussen te willen: een ander moet dat respecteren.
Elkaar aankijken
In plaats daarvan kun je dus een knuffel geven, eventueel met een kus. Een handjeklap volstaat volgens Van Leggelo ook, net als een omarming met een liefkozende hand op iemands schouder. Al kun je elkaar ook prima nieuwjaar wensen zonder enige lichamelijke aanraking. "Het belangrijkst is dat je iemand oprecht aankijkt en een warme blik geeft. De ogen zijn de ziel van de mens."
