Een goederentrein die de ammoniak vervoerde is in de Servische plaats Pirot ontspoord. Hierdoor zijn tientallen mensen vergiftigd. Sommigen moesten zelfs naar het ziekenhuis. In Nederland rijdt ook dagelijks een ammoniaktrein. Hoe gevaarlijk is dat? "Het risico is niet nul."
Ammoniak is een gas dat veel mensen thuis, opgelost in water, in het keukenkastje hebben staan om de ramen mee te ontvetten. Het heet dan ammonia. Iedereen die al eens aan zo'n fles heeft geroken zal de sterke geur herkennen. "Het werkt heel sterk irriterend op de ademhaling", vertelt toxicoloog Martin van den Berg tegen Editie NL. "Je krijgt een soort tik als je het inademt, je bronchiën trekken erdoor samen. Ook kunnen je ogen geïrriteerd raken omdat het reageert op vocht."
Maar ammoniak wordt niet alleen bij de schoonmaak gebruikt. Volgens Monique Berrevoets-Steenbakker, deskundige industriële veiligheid Antea Group wordt het nu veel gebruikt om kunstmest mee te maken en in de toekomst gaan we het mogelijk als energiebron gebruiken. Zij verwacht dat we daardoor ook meer vervoer van ammoniak gaan zien.
"Ammoniak is een hele goede waterstofdrager", zegt ze tegen Editie NL. "Als je ammoniak splitst krijg je stikstof en waterstof. In de toekomst gaan we meer waterstof gebruiken en dan is ammoniak een hele fijne manier om het te vervoeren." Ook wordt er gekeken naar ammoniak als brandstof. "Dus ik verwacht dat we het steeds vaker gaan vervoeren."
Trein
Bij voorkeur wordt dat via buizen gedaan of via binnenvaartschepen. "Maar je hebt niet overal zomaar een leiding gelegd en je kan niet overal met een schip komen dus vervoer per trein blijft nodig."
In Nederland rijdt volgens Berrevoets- Steenbakker elke dag een trein met ammoniak. Voornamelijk over de Betuweroute maar ook door andere steden. "De Betuweroute is hiervoor ingericht, dus die leent zich hier het best voor. Die spoorlijn heeft een speciaal beveiligingssysteem, de lijn gaat niet door binnensteden en is zoveel mogelijk wisselvrij."
Vervoer per trein gaat in Nederland eigenlijk altijd goed. "We zijn hier heel streng maar het risico is niet nul. De wagons en ketels waar ammoniak in vervoerd wordt voldoen aan strenge eisen. De ketels zijn dubbelwandig en zo gemaakt dat ze bij een botsing elkaar niet kunnen doorboren."
Toch is niet iedereen gerust over het vervoer van ammoniak door Nederland. Burgemeester Paul Depla van Breda vindt dat er nog te vaak giftige stoffen over de zogenoemde Brabantlijn worden vervoerd. Deze trein rijdt van Rotterdam via Breda, Tilburg, Eindhoven en Venlo naar Duitsland. "De Betuwelijn wordt nog te weinig gebruikt", zegt hij tegen Editie NL. "Ondanks alle afspraken die zijn gemaakt rijden er nog veel te veel giftreinen door de Brabantse steden. Je kunt wel zeggen het is veilig maar er hoeft maar één keer iets mis te gaan en je hebt een probleem in de binnenstad."
