Vanaf deze week kunnen bezoekers van natuurhistorisch museum Naturalis live volgen hoe een enorme maanvis gevild en opgezet wordt. De vis spoelde vorig jaar december aan op het strand van Ameland en is met een gewicht van zo'n 400 kilo een zeldzame vondst in Nederland.
Want hoewel er ieder jaar wel een maanvis aanspoelt op de Nederlandse stranden, zijn deze doorgaans niet groter dan een vuist of voetbal. Dit exemplaar daarentegen, is met een omvang van 2 bij 1,8 meter ongeveer zo groot als een roeiboot.
"Het is echt een uitzonderlijk exemplaar", vertelt woordvoerder Bart Braun van Naturalis aan Editie NL. "Maanvissen kunnen maximaal 1000 kilo worden, maar deze van 400 kilo is al enorm. Dat komt echt zelden voor in Nederland."
"We zien ook dat het heel veel losmaakt bij de mensen", vervolgt Braun. "Hij wordt sinds zaterdag in de zaal tentoongesteld en het publiek hangt echt over de reling. We zetten de vis op om hem te behouden voor de wetenschap, maar ook omdat hij zo aansprekend is voor het publiek."
Dat de vis zoveel aandacht krijgt, heeft volgens Braun ook met het ongebruikelijke voorkomen van de maanvis te maken. "Ze lijken eigenlijk helemaal niet op gewone vissen. Waar andere vissen nog een lange staart hebben om mee te zwemmen, lijkt het alsof de maanvis eigenlijk alleen maar een hoofd is. Hij zwemt dan ook alleen met zijn vinnen."
Rockster
Reden genoeg dus om de reusachtige vis op te zetten dus, maar dit is nog wel een pittig klusje. "Er zijn maar een paar mensen die dat kunnen doen in Nederland en die zijn behoorlijk in trek. Dat zijn echt een soort rocksterren in onze wereld."
"Eerst hebben we met gips een mal gemaakt van de vis en hierin met schuim de vorm van de vis gegoten", legt Braun uit. "Vervolgens trekken we de huid van de vis over de namaakvis en kleden we het aan met glazen ogen en nog wat kleur om het af te maken."
Om de huid van de vis af te halen werd het dier eerst zowel aan de onder- als aan de bovenkant opengesneden, van de kont tot aan de neus. Met een scalpel kon de strakke huid vervolgens centimeter voor centimeter losgepeld worden. Hierna werd de losse huid voor preparatie een maand lang in een looibad gelegd.
De ingewanden van het dier worden gebruikt voor de wetenschap. Zo zijn samples van de maag- en darminhoud naar de universiteiten van Wageningen en Utrecht gestuurd, en is het hart onderweg voor onderzoek naar Amsterdam. "We hadden erover getwitterd, en toen was er een cardioloog die het hart graag wilde hebben. Elke wetenschappelijke vraag die met onze collectie beantwoord kan worden is welkom."
Nemo
De oplettende bezoeker van Naturalis kan gemerkt hebben dat de maanvis een opvallende handicap heeft. "Deze vis is een bijzonder geval, hij mist namelijk zijn rechtervin en het lijkt eigenlijk alsof hij deze ook nooit gehad heeft." Dit leverde de maanvis een bijzondere bijnaam op. "Een stagiair heeft hem Nemo genoemd. De clownvis in de film Finding Nemo heeft namelijk ook een gehandicapt vinnetje."
Wie Nemo nog een keer in vol ornaat wil bewonderen, moet er wel snel bij zijn want lang zal de vis helaas niet te zien zijn in Naturalis. "Het zou wel een publiekstrekker zijn, maar hij is echt heel groot. We hebben er gewoon geen ruimte voor. Zolang we er nog aan werken kunnen bezoekers hem zien, daarna komen er weer nieuwe dieren."
