Het werd onlangs nog verkozen tot beste uitje ter wereld: een boottocht over de Amsterdamse grachten. Misschien komen er in de toekomst nog wat grachten bij. Als het aan een onderzoeker van de Universiteit van Amsterdam ligt, gaan sommige gedempte grachten weer open om de stad wat af te koelen.
Door flink wat Amsterdamse grachten stroomt momenteel verkeer in plaats van water. Denk bijvoorbeeld aan de Vijzelgracht of de Rozengracht. En dat gaat veranderen als het aan planoloog Mendel Giezen van de Universiteit van Amsterdam ligt. Volgens hem is het goed om te kijken welke grachten weer open kunnen om zo de stad af te laten koelen. "Het is een simpele gedachte", vertelt Giezen tegen Editie NL.
"Het water dat door de grachten stroomt verdampt en dat koelt de lucht af." Volgens Giezen is het een efficiënte manier om een stad als Amsterdam leefbaar te houden. Wel moet het water stromen en moet er voldoende groen zijn om schaduw te creëren.
"De combinatie van groen en water in de stad heeft meer voordelen. Door klimaatverandering heb je veel te maken met extremer weer, zoals extreme regenbuien." Het huidige rioolsysteem kan die extreme buien volgens hem niet aan. "Door grachten open te maken kan het water van die regenbuien afvloeien naar de singels."
Vroeger zijn er veel grachten gedempt om steden beter bereikbaar te maken voor verkeer. Op verschillende plekken in Nederland worden die grachten nu weer open gemaakt. In Utrecht is de Catharijnesingel weer doorgetrokken en in Zevenbergen stroomt er sinds kort ook weer water door de haven. Ook in Breda wordt de Nieuwe Mark doorgetrokken.
Vijzelgracht of Rozengracht?
Of de Vijzelgracht of Rozengracht ook echt open gaat, is nog maar de vraag. Giezen legt uit: "Er zijn vaak allerlei praktische bezwaren om grachten open te maken omdat de mobiliteit misschien achteruit gaat. En dat is ook begrijpelijk, want grachten zijn gedempt om het verkeer de stad in te laten komen." Daarom moet er goed worden gekeken welke grachten er geschikt voor zijn. "Dat kan de Vijzel- of Rozengracht zijn, maar misschien ook andere grachten."
Volgens Marjolein van Esch, onderzoeker klimaatadaptatie van de TU Delft is het een goed idee om grachten weer open te maken.
"In de jaren zeventig dachten we dat techniek alles kon oplossen. We konden water afvoeren via het riool dus we zagen kans om meer ruimte te maken voor de auto. Daar hadden we toen heel veel behoefte aan." Daarom werden er destijds grachten gedempt en werden er wegen van gemaakt. "Nu zie je een soort tegenbeweging dat we die auto juist weg willen hebben uit de stad."
De locatie is volgens Van Esch wel belangrijk, zodat de stad wel bereikbaar blijft. "Maar er zijn zeker mogelijkheden. Kijk maar naar Utrecht, daar is de Catharijnesingel open gemaakt, maar er is ook nog steeds een weg. Het is niet per se het een of het ander."
