In de rechtbank wordt tegenwoordig steeds vaker gebruik gemaakt van camerabeelden om de identiteit van verdachten te achterhalen. Waar het onderzoeken van deze beelden vroeger vooral mensenwerk was, krijgt het Nederlands Forensisch instituut tegenwoordig hulp van computers bij het vergelijken van camerabeelden. "We hebben aan de lopende band discussies over camerabeelden."
De camerabeelden leveren nu regelmatig veel discussie op in de rechtszaal omdat ze vaak van slechte kwaliteit zijn en de verdachte simpelweg ontkent de persoon op de beelden te zijn. Door te beoordelen hoe waarschijnlijk het is dat de verdachte en de persoon op de beelden dezelfde zijn, zou de software een einde kunnen maken aan deze discussies.
De gezichtsherkenningstechniek werd al gebruikt door de politie om te zoeken naar verdachten in een database, maar kan nu door het Forensisch Instituut ook ingezet worden om de bruikbaarheid van onduidelijke beelden vast te stellen.
"Het voordeel van de software is natuurlijk dat het objectiever is", legt Arnout Ruifrok van het NFI uit. "Bij mensen is dat toch anders, ook al kijken we er met drie visueel deskundigen onafhankelijk naar. Überhaupt het feit dat het ons aangeboden wordt, geeft al aan dat het om een strafzaak gaat. Dat maakt het al minder objectief."
Toch valt het volgens Ruifrok wel mee met de vooringenomenheid van de deskundigen. "In principe krijgen wij niet meer informatie dan de vraag: is dit dezelfde persoon? Soms krijgen we iets meer informatie, maar dat gebeurde vooral vroeger. Dan kregen wij weleens te horen: we denken dat het 'm is, kunnen jullie daar eens naar kijken?"
Discussies
Strafrechtadvocaat Anis Boumanjal herkent de problematiek met onduidelijke camerabeelden. "We hebben aan de lopende band discussies over camerabeelden. Mensen lijken vaak op elkaar en daardoor blijft herkenning heel moeilijk. Maar agenten kunnen er bijvoorbeeld heel zeker in zijn. Dit is ook regelmatig de basis voor gerechtelijke dwalingen."
"De agenten weten vaak dat herkenning een sluitstuk kan zijn in een zwakke zaak", legt Boumanjal uit. "Op regelmatige basis zie je wel dat rechters dat laten meespelen en dat is gevaarlijk. Je moet van goede huize komen als advocaat om iemand dan vrijgesproken te krijgen."
Voorzichtigheid
Boumanjal denkt daarom dat het belangrijk is om voorzichtig om te gaan met camerabewijs. "Camerabeelden zijn tegenwoordig hét bewijs. Iedereen heeft een mobieltje in de hand. En dat is goed, maar passeer geen ander bewijs en ga niet alleen op camerabeeld af. Laat het een steunbewijs zijn."
De advocaat denkt daarom dat het een goede zaak is dat de herkenningstechniek er nu is. "Je hebt nu een uitweg, ook als advocaat. Agenten verkeren soms echt in de veronderstelling dat het iemand is, maar de praktijk wijst vaak anders uit."
