Vandaag komt de VN-Veiligheidsraad bijeen om te praten over de Russische beschuldigingen aan het adres van de Verenigde Staten. Dat land zou zich volgens de Russen bezighouden met het ontwikkelen van biologische wapens in Oekraïne. Is dit iets waar we ons hier zorgen om moeten maken?
Alsof de opmerkingen van Poetin over de inzet van nucleaire wapens niet al beangstigend genoeg waren, gaat nu de discussie over biologische wapens. Dat zijn massavernietigingswapens waarbij virussen, bacteriën en schimmels worden ingezet. Volgens Rusland ontwikkelen de VS dit soort wapens in Oekraïne. De VS noemen de beweringen zelf 'lachwekkend'.
Geschiedenis
Biologische wapens zijn niet nieuw, vertelt Danny Pronk van Instituut Clingendael. "Ze zijn zo oud als de oorlogsvoering zelf. Denk aan middeleeuwse belegeringen die besmette kadavers van dieren en mensen over de stadspoorten schoten. Of ze werden in drinkwaterputten gedumpt zodat het water werd besmet. Dat is een vorm van biologische oorlogsvoering", zegt hij tegen EditieNL.
Massavernietigingswapens
Naast de traditionele wapens zijn er verschillende soorten massavernietigingswapens. Deze wapens zijn van een heel ander kaliber, omdat ze op grote schaal dood en verderf kunnen veroorzaken. Bijvoorbeeld nucleaire wapens, die worden gemaakt van een enorme hoeveelheid energie die is opgeslagen in atoomkernen, zoals de atoombom en de waterstofbom. Ook chemische wapens – daarbij gaat het om niet-explosieve chemische stoffen zoals zenuwgassen en mosterdgas – behoren tot de massavernietigingswapens. En dus biologische wapens.
Bron: Clingendael Strategische Monitor
In Nederland hebben we geen biologische wapens, vertelt hij. "Eigenlijk nergens in de wereld. Een aantal jaar geleden is er namelijk een biologisch wapenverdrag gesloten. Daarin staat dat niemand ze mag hebben. Toen nog bestaande biologische wapenvoorraden zijn destijds vernietigd." Maar er zijn uitzonderingen. "In risicolanden zoals Noord-Korea weet je niet of er een biologisch wapenprogramma is. Maar voor zover wij weten bestaan die wapens niet."
Overal ter wereld wordt in laboratoria gewerkt met virussen. "Bijvoorbeeld om vaccins of antistoffen mee te ontwikkelen. Er wordt nu gesuggereerd dat virussen in de labs in Oekraïne verder worden gekweekt om te gebruiken als wapen."
Die theorie is volgens Pronk erg vergezocht. "Je moet het zien als het klassieke Russische draaiboek en het verspreiden van desinformatie in tijde van oorlog. Rusland is juist een land geweest dat een chemisch strijdmiddel heeft ingezet, en dat een verleden kent met biologische wapens. Bijvoorbeeld in de nadagen van de Koude Oorlog."
Nederlandse labs
In Nederland hebben we geen virussen die gebruikt worden voor biologische wapens, zegt viroloog Ab Osterhaus. "We hebben wel virussen die we in laboratoria houden om onderzoek mee te doen en vaccinaties mee te maken. Vanwege veiligheidsoverwegingen wordt niet gezegd om welke virussen het precies gaat en op welke plekken ze zijn."
