Het is inmiddels 25 jaar geleden sinds de laatste Elfstedentocht is gereden. Hoe verder we verwijderd raken van die laatste keer, hoe kleiner de kans wordt dat we 'm ooit nog kunnen rijden. Moeten we de hele tocht dan niet gewoon uit ons hoofd zetten en op zoek gaan naar een alternatief?
Honderd jaar geleden was de kans dat het koud genoeg was voor een Elfstedentocht twintig procent per jaar, blijkt uit cijfers van het KNMI. Inmiddels is dat slechts zo'n acht procent. En afhankelijk van hoe het loopt met de klimaatverandering kan deze kans steeds kleiner worden.
Klimaatverandering
Zullen we dan nooit meer een Elfstedentocht meemaken? "Dat vind ik wel erg rigoureus, maar de kans wordt wel steeds kleiner", vertelt meteoroloog Maurice Middendorp aan EditieNL. "Als we de opwarming de komende acht jaar tot minder dan twee graden beperken, blijft de kans hangen op ongeveer vijf procent per jaar. Maar als we de aarde verder laten opwarmen neemt de kans op een Elfstedentocht al rond 2050 af tot rond de één procent per jaar."
En wat betreft Middendorp is het natuurijs nabootsen bij gebrek aan vrieskou ook geen goed idee. "Dat zou kunnen, maar je moet dan 200 kilometer aan water gaan koelen. Als je kijkt naar de opwarming van de aarde, dan kost dit enorm veel energie. Dat is erg slecht voor het klimaat."
Zwemmen, lopen of fietsen?
Wat zou dan een alternatief kunnen zijn voor de tocht der tochten? Zouden we bijvoorbeeld kunnen schaatsen op ander ijs? "De Weissensee in Oostenrijk is al een alternatief. Dat is voor de echte diehards", vertelt Jurryt van de Vooren, historicus bij Sportgeschiedenis.nl. "Je hebt ook al een Elfstedentocht op de fiets en je kunt hem zwemmen."
Het Pieterpad lopen is volgens de historicus ook iets wat gedaan wordt in plaats van het schaatsen. Al is dat nooit hetzelfde. "De charme van de Elfstedentocht is ook dat het een enorm barre tocht is, en hardlopen is iets anders dan schaatsen. Er is geen enkele marathon in Nederland die de tocht kan evenaren."
Traditiebreuk
Door over te stappen op een andere sport doen we volgens Van de Vooren aan traditiebreuk. "De Elfstedentocht is een eeuwenoude traditie. Doordat je je vroeger in sommige delen van het land sneller kon verplaatsen door te schaatsen is het echt iets nationaals geworden." Dat is het leuke aan tradities, vindt de historicus. "Je weet nooit wanneer het gaat komen en je weet niet wanneer het weer ophoudt."
Moeten we dan maar genoegen nemen met het einde van deze traditie? Van de Vooren denkt van wel, zolang we de herinnering aan de traditie in leven houden. "Je hebt echt schaatsen zelf, maar ook het vastleggen van de archieven heeft een grote taak om die cultuur toch te behouden."
