Knallend het jaar uit, of niet: is het tijd voor een nieuwe traditie?

Gaan we vuurwerkvrij het nieuwe jaar in? Dat is in sommige plaatsen al zeker. Rotterdam, Amsterdam en Nijmegen hebben besloten dat er geen vuurwerk afgestoken mag worden. Als klap op de vuurpijl komen er geen vuurwerkshows. In andere gemeenten zoals Den Haag, Eindhoven en Almere mag op aangewezen plekken wel geknald worden, maar daar kan het kabinet dus nog verandering in brengen.

Vuurwerktoerisme

Volgens politiek verslaggever Frits Wester zal het kabinet hier nog een besluit over nemen. Dat er dan een algemeen vuurwerkverbod komt, zit er volgens Wester dik in. "Een meerderheid van het Veiligheidsberaad is al voor een landelijk vuurwerkverbod of in ieder geval voor een duidelijke lijn. Je wil ook geen vuurwerktoerisme."

Of we ook volgend jaar zonder vuurwerk het nieuwe jaar ingaan, is de vraag. "Wel is het zo dat de formatie op tafel ligt en de ChristenUnie is al heel lang voor een totaalverbod op consumentenvuurwerk is. Het zou dus zomaar kunnen dat het langzaam die kant op begint te schuiven", meent de politiek verslaggever.

Vervangen is lastig

Geen vuurwerk afsteken, dat was de afgelopen jaarwisseling ook al het geval. Toen werden verschillende alternatieven opgezet om het vuurwerk te vervangen. Zo werden er shows met drones en lasers uitgevoerd en riep het CDA alle kerken van Nederland op om de kerkklokken te luiden rond middernacht.

We kunnen volgens etnoloog Peter Jan Margry van het Meertens Instituut heus wel zonder vuurwerk. Toch is het vinden van een goede vervanger lastig. "Het gaat er vooral over dat mensen graag persoonlijk vuurwerk willen afsteken om zelf het oude jaar weg te knallen", legt hij uit.

"Misschien iets met digitale fakkels? Of met extreem veel sterretjes? Mensen willen lawaai maken, dus misschien moeten we terug naar het luiden van de kerkklokken - dat was immers een traditie vóórdat het vuurwerk er was. Maar beieren kan je ook niet zelf doen en is daarom evenmin een goede vervanging."

Gehecht aan traditie

Vuurwerk vervangen is dus lastig. Tradities die zo lang bestaan - in dit geval al sinds middeleeuwen - zijn sowieso niet makkelijk te veranderen. "Al helemaal niet als mensen er zo gehecht aan zijn."

Hoe lang het duurt voor een traditie wegslijt, is lastig te zeggen. "Als een overheid iets verbiedt, dan zal dat zeker sneller gaan dan wanneer dit niet het geval is. Maar je zult altijd de die hards hebben die het niet willen loslaten of naar iets anders grijpen."