Bij elk product in de supermarkt te zien krijgen wat de invloed is op het klimaat. Dat gebeurt bij een onderzoek van de Universiteit van Amsterdam en de Tilburg Universiteit: deelnemers krijgen een VR-bril op waarmee ze tijdens het afwerken van hun virtuele boodschappenlijstje geconfronteerd worden met gekapte bomen en dode koralen.
De proefpersonen liepen door een virtuele supermarkt en moesten daar een boodschappenlijstje afwerken. "Als ze het product in hun virtuele mandje wilden doen, kregen ze een tekst en een plaatje over de directe klimaat- en gezondheidsgevolgen van het product", vertelt Nynke van der Laan, ontwikkelaar van de content van de VR-bril.
Daarmee willen de onderzoekers de klimaatinvloeden van de producten die je koopt concreet maken. "Als je normaal in de supermarkt komt, denk je daar niet zo over na."
Impact koopgedrag
En zo staan de deelnemers opeens oog in oog met verbleekt koraal. Maar bij een betere keuze - bijvoorbeeld een product waar geen palmolie inzit of waarbij de productie minder uitstoot veroorzaakt - kan je juist een gezond regenwoud te zien krijgen. "We merkten dat de pop-upplaatjes een positieve invloed hebben op het koopgedrag van de consument op de lange termijn", zegt onderzoeker Marijn Meijers van de Universiteit van Amsterdam.
Meijers heeft een beurs gekregen van de NWO om het concept verder uit te werken de komende vier jaar. "We denken er bijvoorbeeld aan om in plaats van plaatjes van de klimaatimpact van het product het om te buigen naar een 360-gradenomgeving. Dat je echt in het gekapte oerwoud of het vernielde koraalrif zit", zegt Meijers.
Uiteindelijk is het de bedoeling dat het als educatief middel gebruikt gaat worden, op bijvoorbeeld middelbare scholen. "Dat leerlingen die boodschappen moeten doen als ze op kamers gaan, zich meer bewust zijn van producten en hun invloed op het klimaat."
Bewust de link leggen
We zijn ons namelijk wel bewust van het klimaat, maar maken in de supermarkt vaak de link niet, zegt consumentenpsycholoog Tom van Bommel. "Je moet bewust de link leggen als je in de supermarkt voor het schap staat", zegt hij. "Het onderzoek laat inderdaad zien dat je door consumenten te confronteren met de beelden het gedrag kan laten aanpassen."
Toch wordt het ontzettend moeilijk om mensen hun gedrag te laten aanpassen na eenmalig gebruik. "Als je het op scholen gaat inzetten, moet je het bij wijze van spreken elke week doen. Want de supermarkten zullen die plaatjes zelf ook niet ophangen, dus het realiseren gaat wel moeilijk worden", meent de consumentenpsycholoog.
