Paniek onder havermelkliefhebbers. Al weken is er een tekort aan de haverdrank van Oatly, omdat deze zo populair is. Dat betekent dat hippe millennials al tijden hun favoriete koffie – latte met havermelk – niet kunnen drinken. Is dit melkalternatief echt zoveel beter dan soja-, kokos- of amandelmelk?
Misschien heb je ze weleens gezien, de grijze pakken Oatly Barista Havermelk, speciaal voor in de koffie. In veel supermarkten zijn de schappen al wekenlang leeg en ook horecazaken hebben moeite om aan het product te komen. De producent kan de grote vraag niet bijbenen.
Paniek
Het merk is zo populair dat de situatie voor sommige mensen tot paniek leidt. "Ik kreeg gisteren een pak Oatly Barista van m’n zus. Best. Gift. Ever", schrijft een twitteraar. Iemand anders grapt: "Te koop aangeboden, voor rijke stedelingen: drie literpakken Oatly-havermelk. Houdbaar tot februari 2022. Bieden per liter."
Plantaardig
Plantaardige alternatieven voor koemelk zijn de afgelopen jaren steeds populairder geworden, vertelt foodtrendwatcher Jeroen Veldkamp. "De grote vier zijn haver, soja, kokos en amandel."
Dat steeds meer mensen voor een alternatief voor koemelk kiezen, hangt samen met de trend dat we klimaatbewust eten. "De havermelk van Oatly is zo populair dankzij de goede marketing. Het merk hamert veel op duurzaamheid. Maar er zitten niet alleen maar voordelen aan. De productie van havermelk kost ook veel water. Aan elk alternatief zit ook een nadeel. Dat is goed om je te realiseren."
Populariteit
Van alle plantaardige alternatieven voor koemelk is havermelk het populairst. In 2017 was het aandeel van havermelk nog 9 procent, in 2020 al 34 procent. Hiermee haalde het soja, amandel, kokos, en rijst in.
Bron: ABN Amro
Van sommige soorten proef je weinig in de koffie, andere zijn vrij overheersend. "Amandel en kokos voegen een sterke smaak toe, daar moet je van houden. De smaak van havermelk is het best te combineren met koffie. Daarom vinden veel mensen dat het beste alternatief."
Stoffig
Toch kan havermelk de koffie ook een beetje stoffig laten smaken, weet Joost Leopold, oprichter van De Koffieschool. "Soja is juist weer een beetje melig. Amandel doet denken aan amaretto. En voor kokos moet je echt een liefhebber zijn, op een zomerse dag is het best lekker", zegt hij tegen EditieNL.
Het gaat er uiteindelijk om dat er een goede balans is tussen de koffie en de melk, aldus Leopold. "De melk moet in harmonie zijn met de koffie. Om deze balans te regelen moet je naar twee dingen kijken: de temperatuur en welke koffie bij welke melk past."
"De eindtemperatuur moet bij melkalternatieven tussen de 55 en 65 graden zitten. Dat is gemiddeld vijf graden lager dan koemelk, dat tussen de 60 en 70 graden moet zijn. Als de melk koud is gaat die te veel overheersen. Dat geldt andersom ook voor de koffie."
Soja
Als barista gaat zijn eigen voorkeur uit naar sojamelk. "Daarmee kun je het beste schuim en de mooiste latte art maken. Maar het is natuurlijk aan de consument om te bepalen welke smaak hij of zij het lekkerst vindt."
"Maar", voegt hij toe, "niet geheel onbelangrijk: in havermout zit seratonine. Dat creëert een geluksgevoel."
Thuistips
Als je zelf koffie maakt met een van deze alternatieven, is er een aantal dingen om op te letten. "Kijk naar de balans tussen de hoeveelheid eiwit en vet", aldus barista Joost Leopold. Die hoeveelheden moeten gelijk zijn. "In dat geval kan er een goede hechting plaatsvinden tussen het vocht en het schuim. Zo niet, dan ontbindt het en wordt de melk uit het schuim getrokken. Dan blijft er een droge laag schuim over."
Daarnaast moet je goed met de melk walsen, oftewel een draaiende bewegingen maken. "Zo behoud je de verbinding tussen het schuim en de melk. Als je niet goed walst, schenk je alleen maar opgewarmde melk onder het schuim door."
