Een derde van de jongeren tussen de 12 en 14 jaar heeft geen idee of ons land een democratie is, of denkt van niet. Ze hechten er ook niet veel waarde aan, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA) onder tweedejaars scholieren. Test onderaan deze pagina je eigen kennis over onze democratie.
Ruim 65 procent van de tweedejaars middelbarescholieren weet dat we in een democratie leven. Zo'n 22 procent weet het niet en 13 procent denkt zelfs van niet. En het maakt veel van hen ook niet uit: slechts 49 procent noemt leven in een democratisch land belangrijk.
Democratische waarden
"Dat de helft van de scholieren leven in een democratie niet belangrijk vindt of het niet weet, betekent niet dat ze de democratie niet steunen", zegt politicoloog Laura Mulder, die aan het onderzoek meewerkt, tegen EditieNL. "Als we kijken naar wat scholieren vinden van democratische waarden, zoals gelijkheid of vrijheid van meningsuiting, dan blijkt namelijk dat ze die wel heel belangrijk vinden."
Hoe kan het dan dat ze zeggen dat ze toch zeggen er geen waarde aan hechten? "Een verklaring kan zijn dat jongeren niet weten wat het woord democratie precies betekent", legt Mulder uit. "Democratie is nu eenmaal een complex concept, en op deze leeftijd zijn veel jongeren met andere dingen bezig dan met democratie." Ook krijgen leerlingen volgens Mulder pas laat vakken waarin deze thema's aan de orde komen.
Opleidingskloof
Wat Mulder zorgelijk vindt, is dat er grote verschillen zijn tussen hoe jongeren erover denken. "Jongeren op de havo of op het vwo hebben meer steun voor een democratie en weten er ook meer over dan jongeren op het vmbo", vertelt de onderzoeker. "Ze zijn eerder geneigd te stemmen zodra zij dat mogen en hebben meer politieke kennis dan jongeren op het vmbo."
Het is belangrijk dat kinderen op jonge leeftijd leren over democratie en politiek. Mulder: "Houdingen over de democratie, zoals politieke interesse en politiek zelfvertrouwen, worden op jonge leeftijd gevormd en zijn daarmee de basis voor hun latere politieke gedrag."
Als op jonge leeftijd vooral havo- en vwo-leerlingen met politiek bezig zijn en daardoor ook meer geneigd zijn te gaan stemmen, kan dat gevolgen hebben voor hun latere politieke vertegenwoordiging. "Met als gevolg dat in een democratie de belangen van hogeropgeleiden meer worden vertegenwoordigd. Het is dus belangrijk dat er op jonge leeftijd al veel werk van wordt gemaakt op school, want via het onderwijs kun je jongeren nog bereiken."
