Singer-songwriters die een nummer schrijven? Zo ouderwets! Liedjes kunnen anno 2020 gewoon met behulp van kunstmatige intelligentie gemaakt worden. Zo heeft een computer nu de tekst en de muziek voor een smartlap geschreven.
De computer heeft door middel van kunstmatige intelligentie een hele platenzaak aan smartlappen geanalyseerd en met elkaar gecombineerd. Daar is het lied Tranen op de Dansvloer uitgekomen.
Complexiteit
Het project is een initiatief van Medialab SETUP en gerealiseerd in samenwerking met onderzoeker Janne Spijkervet. "Alle muziekgenres kunnen worden geschreven door een robot", zegt ze tegen EditieNL. "De akkoorden en instrumenten zijn niet het probleem. De moeilijkheid van de smartlap zit 'm in de emotie. Hazes raakt je, of je er nu van houdt of niet. En dat is niet zomaar te reproduceren."
De andere uitdaging is dat de robot tekst en melodie schrijft voor een band. "Het is minder complex voor de computer om bladmuziek te schrijven voor één pianist."
Leerproces
Om te beginnen moet een computer leren wat muziek is. "Er worden 100.000 nummers binnen alle genres in de database gestopt. Dat proces duurt ongeveer een week. Vervolgens wil je 'm leren wat een smartlap is. Dan laad je 120 smartlappen in van allerlei artiesten, zoals de Zangeres Zonder Naam, Hazes, Frans Duijts en Willeke Alberti."
In een paar uur weet de machine dan wat een smartlap is. "Dan kun je zelf invoeren hoe lang de tekst moet zijn. Daarna heb je het binnen een paar seconden. Er zitten dan nog allerlei errors in, en dingen die gek klinken. Maar met een druk op de knop komt er weer iets nieuws uit. Je moet het eigenlijk zien als een nieuwe schrijfpartner waar je eindeloos mee kan sparren en aan wie je ideeën kan vragen."
Pure Ellende
SETUP heeft de band Pure Ellende benaderd om samen te werken voor de productie van het nummer. De band is normaal gesproken rond deze tijd van het jaar de hoofdact van het Smartlappenfestival in Utrecht, maar dat gaat vanwege corona niet door. De bandleden stonden er wel voor open. "Het leek mij een leuk en interessant project. Ik was benieuwd wat eruit zou komen en of we daar iets van konden maken", vertelt gitarist Klaas Roozenburg aan EditieNL.
De tekst gaat door onder de video.
Hulp
De band heeft veel bijgedragen aan het productieproces. "Ik had vooraf de misschien naïeve gedachte dat er een redelijk compleet liedje uit zou komen en dat we meteen zouden horen wat we ermee konden, maar dat was niet zo. De computer geeft niet aan: dit is het couplet, dit is het refrein en dit is het stuk voor de pianist, et cetera. We kregen de tekst en de muziek los van elkaar en moesten er zelf een geheel van maken."
Aan de tekst hoefde de band weinig te doen. "We hebben gekeken wat het refrein is en dat meerdere keren herhaald. Soms hebben we een woordje of lettergreep weggelaten. Aan de muziek hadden we het meeste werk, want dat was een vrij abstracte compositie."
Toekomstmuziek
Hij ziet de computer nog niet echt als zijn concurrent. "Het is een leuk hulpmiddel, maar ik denk niet dat de computer de muzikant helemaal kan vervangen. Het gaat er ook om wie de muziek brengt, en de emotie. Dat lijkt mij onvervangbaar."
