Eindhoven wil kerk optillen: 'Niets is onmogelijk'

Hoe til je een eeuwenoude kerk op? Het is een gekke vraag, maar in Eindhoven wordt het serieus onderzocht. Het plan is om de Sint Catharinakerk 55 meter omhoog te tillen en er een gebouw onder te plaatsen. "De stad kan er veel aan verdienen."
Een meerderheid van de gemeenteraad stemt voor onderzoek om erachter te komen hoe de kerk uit 1867 opgetild kan worden. Het plan komt van architect Winy Maas. In het gebouw zouden onder andere woningen gemaakt kunnen worden. Of het echt gaat gebeuren is nog niet duidelijk.
Voorstander
Architect en stedenbouwkundige Eugène Franken is groot voorstander van het optillen van de kerk. "Er zit nostalgie, sentiment en emotie in het plan. Er is alleen nog veel weerstand", zegt hij tegen EditieNL.

Architecten moeten vergroenen: 'Reken ze af op duurzaamheid'
Franken is zelf niet betrokken bij het plan, maar maakt wel deel uit van EHVXL, een platform voor 'mensen die passie hebben voor architectuur, stedenbouw en de stad Eindhoven'. "We willen graag voorzieningen plaatsen in het centrum van Eindhoven. Het plan van de Sint Catharinakerk hoort bij het 'verdichtingsplan': meer woningen creëren in het centrum en zorgen voor een nuttig vloeroppervlak."
Rijksmonument
De Sint Catharinakerk is een Rijksmonument. Het is nu eigendom van de stad er worden wel nog steeds vieringen gehouden. "Het zou interessant zijn om in de toekomst in het gebouw niet alleen woningen te maken, maar om ook delen te verkopen aan commerciële partijen. De stad kan er veel geld aan kan verdienen. Daarom is het extra slim om de hoogte in te gaan. De prijs is 2600 euro per vierkante meter."

Maar kun je zo'n gigantisch gebouw wel optillen? "Niets is onmogelijk", zegt Richard Verhoeff. Hij is verkoopdirecteur bij Mammoet, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het hijsen en transporteren van zware voorwerpen. "Alles is op te tillen. Maar in het geval van een kerk is het wel een heel nauwkeurig werkje."
Wonen op een vrachtschip: architecten ontwerpen villa's van boten
Om te beginnen moet er gezorgd worden voor extra fundering waar de kerk op staat. "Die moet stevig zijn. Daaronder komt een systeem die de kerk de lucht in gaat duwen. Daar gebruiken we vijzeltorens bij. Die moeten veel kracht genereren om de boel omhoog te duwen."

Dat gebeurt met een hydraulische pomp. "Door olie in de cilinders te pompen, kun je iets zwaars omhoogduwen. Elke vijzeltoren kan 1300 ton liften. Dat gebeurt blokje voor blokje. In jip-en-janneketaal: het is een soort omgekeerde Jenga."
1200 ton
Mammoet is ook benaderd voor het uitvoeren van het heffen van de Sint Catharinakerk. Het bedrijf heeft veel ervaring met het verplaatsen van voorwerpen. "Het zwaarst wat we ooit opgetild hebben is 46.000 ton. Een kerk komt neer op circa 1200 ton", vertelt Verhoeff. "Maar in het geval van gebouwen verplaatsen we het vooral horizontaal. Olieplatformen doen we wel vaker verticaal. "