Het houdt de gemoederen in de Brabantse gemeente Landerd al jaren bezig: de komst van een nieuwe Aldi in het dorp Reek. Door bezwaren van de supermarkten in de omliggende dorpen woedt er een heuse supermarktoorlog. De bouw van het nieuwe filiaal ligt hierdoor alweer een maand stil. Kunnen omliggende supermarkten de komst van Aldi echt tegenhouden?
Bewoners van Reek willen zo graag dat de Aldi er komt, dat ze een actiegroep zijn begonnen. Volgens Corry Theunissen van de actiegroep duurt de strijd al jaren. "Het bedrijventerrein in Reek is al zo'n tien jaar leeg. Aldi kwam zo'n zes jaar geleden met het verzoek zich daar te vestigen", vertelt Corry aan EditieNL.
Dat verzoek had heel wat voeten in de aarde. De gemeente gaf in eerste instantie namelijk geen toestemming, uit angst dat de supermarkten in de omliggende dorpen Schaijk en Zeeland inkomsten mis zouden lopen. "Uit onderzoek bleek toen dat het negatieve effect minimaal was en dat de supermarkten prima naast elkaar kunnen bestaan", aldus Corry.
Boycot
Dit jaar kwam er dan eindelijk toestemming, al was dat slechts voor een tijdelijke vestiging in een weiland in Reek. Als na tien jaar zou blijken dat de supermarkt goed draait, mag er een vestiging op het bedrijventerrein komen. Maar verder dan de fundering kwam de bouw niet: de Albert Heijn in Schaijk en de Jumbo in Zeeland maakten bezwaar. "Ze zijn bang dat ze klanten gaan verliezen", zegt Corry. "De rechter heeft bepaald dat de bouw voorlopig moet worden stilgelegd."
Veel bewoners balen ervan. Zo erg zelfs dat er een oproep is gedaan tot een boycot van de supermarkten die bezwaar hebben. "Als jullie het ons niet gunnen, gunnen wij jullie geen klanten", is volgens Corry de gedachte daarachter. "Sinds de boycot gaan inwoners boodschappen doen bij de Plus in Herpen."
Geen concurrentiestrijd
De bewoners denken namelijk dat de komst van de supermarkt goed is voor het dorp. "Ouderen moeten nu altijd naar andere dorpen voor hun boodschappen", zegt Corry. "En je moet je voorstellen wat dit voor het dorp betekent, als ook andere bedrijven zich op het terrein gaan vestigen."
Van een concurrentiestrijd is volgens de actiegroep dan ook geen sprake. "Aldi is een heel ander type supermarkt, dus lang niet alle bewoners zullen daar naartoe gaan."
De filiaalmanagers van Albert Heijn en Jumbo laten aan EditieNL weten dat ze niet tegen een Aldi in Reek zijn, maar wel tegen de locatie waar deze wordt gebouwd. Volgens hen hoort een supermarkt thuis in een dorpskern.
Tijdrekken
Als supermarkt kan je volgens Peter ter Hark, expert supermarktvastgoed van Fontys, niet zomaar alleenrecht hebben in een regio. "Er is sprake van een open economie", zegt hij. "Wel wordt er door gemeente gekeken of er voldoende draagvlak is. Als dat niet het geval is en de nieuwe supermarkt de andere kapot concurreert, geeft de gemeente in de meeste gevallen geen toestemming."
Het concurrentie-argument is volgens hem niet geldig als er wel voldoende draagvlak is. "Je kan de concurrent niet verbieden dat ze wat klanten weghalen." Hij noemt de strijd dan ook een manier van tijdrekken. "Naar de rechter stappen, en na een uitspraak eventueel ook nog naar de Raad van State, daar kunnen jaren overheen gaan. Het is wel vaker gebeurd dat de bouw van een supermarkt daardoor lang stil lag."
Het argument dat de supermarkt aan de rand van het dorp wordt gebouwd, vlak bij een bedrijventerrein, is volgens Ter Hark wel houdbaar. "Supermarkten mogen volgens de ruimtelijke ordening alleen binnen bestaande winkelgebieden worden gebouwd", legt hij uit. "Toch zijn er ook supermarkten geslaagd zich buiten het centrum te vestigen, door te zeggen dat ze een ander soort supermarkt zijn. Ook mag de gemeente zo'n advies naast zich neerleggen. Hier moet de rechter zich dus over gaan buigen."
