Een diefstal in de agenda zetten. Het klinkt gek, maar uit recent onderzoek blijkt dat criminelen vaak toeslaan op vaste dagen en tijden. Waarom houden daders zich zo vast aan hun routine?
Er wordt bij onderzoeken vaak aandacht besteed aan locatie. Zo weten we bijvoorbeeld dat inbrekers vaak naar dezelfde plek teruggaan, of in hun eigen buurt inbraken plegen. In het recente onderzoek in de regio Den Haag werd ook gekeken naar het moment waarop delicten gepleegd werden.
"Aan de hand van politiedata hebben we per crimineel onderzocht welke delicten zijn gepleegd en welke tijd daarbij hoort", vertelt onderzoeker Sabine van Sleeuwen van het Nederlands Studiecentrum voor Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR).
Gebonden aan agenda
De conclusie was opvallend: "Daaruit bleek dat de meeste criminelen dezelfde dag van de week kozen en hetzelfde tijdstip voor hun misdrijf. Criminelen hebben ook aan agenda, een dagplanning, afspraken. Daar zijn ze aan gebonden."
De onderzoekers denken dat criminelen op dezelfde plekken en tijdstippen toeslaan door hun routines. Als ze op weg naar werk bijvoorbeeld een kans zien, nemen ze die. "Het is best logisch om te denken dat criminelen ook gewoon hun eigen dagbesteding hebben", zegt Van Sleeuwen.
"Misschien werken ze overdag en komen ze laat op de middag op weg naar huis langs een bepaalde woonwijk. Dan is het niet gek dat ze dan daar het delict plegen. Het past in hun agenda."
Patronen
Het is volgens Van Sleeuwen niet zo dat de onderzoekers nu precies weten wanneer individuele aanranders of geweldplegers opnieuw zullen toeslaan. Het onderzoek, waarbij tienduizenden delicten uit verschillende steden werden geanalyseerd, toont vooral algemene patronen aan.
"Als mensen delicten plegen, doen ze dat vaker op dezelfde dagen en tijden. Als het gaat om specialisten zoals inbrekers, is dat patroon nog sterker", zegt Van Sleeuwen. "Misschien zijn daders zo sneller te pakken. Het is handig als de politie niet alleen kijkt naar plekken, maar ook naar dagen en tijd."
In de buurt van plaats delict
Dit soort patronen zijn bruikbare kennis voor de politie, maar niet helemaal nieuw, zegt oud-politiechef Sander Schaepman. "Agenten kijken niet alleen naar de plek waar het gebeurt, maar ook naar de dag en de tijd", zegt Schaepman. "Je kunt niet zomaar zeggen dat alle daders hun misdrijven op dezelfde plek en tijd plegen, dat moet blijken uit het patroon. Analisten kijken daarnaar."
Rechercheurs gaan vaak op zoek naar verdachten die in de buurt van de plaats delict wonen. "Ook zullen zij hun aandacht richten op personen van wie bekend is dat zij in de omgeving van de plaats van het misdrijf eerder een soortgelijk misdrijf gepleegd hebben."
